Το κοινό φασκόμηλο (Salvia officinalis) είναι ένα αρωματικό φυτό που συνήθως αποξηραίνεται και χρησιμοποιείται ως γαστρονομικό βότανο.

Τα τελευταία χρόνια, οι επιστήμονες έχουν μελετήσει τη χρήση εκχυλισμάτων φασκόμηλου, τόσο για την πρόληψη, όσο και τη θεραπεία ορισμένων κοινών ιατρικών καταστάσεων, όπως η υψηλή χοληστερίνη, οι φλεγμονώδεις καταστάσεις και οι εξάψεις. (Φασκόμηλο: 5 σημαντικά οφέλη του και ο κίνδυνος που εγκυμονεί)

Για ποιες καταστάσεις υγείας μπορεί να χρησιμοποιηθεί το φασκόμηλο;

Υπάρχουν πολλές ποικιλίες φασκόμηλου που χρησιμοποιούνται για μαγειρικούς και ιατρικούς σκοπούς, αλλά το πιο κοινό είναι το  Salvia officinalis (γνωστό και ως κοινό φασκόμηλο). Άλλες ποικιλίες είναι το Salvia lavandulaefolia και το Salvia plebeia. (6 βότανα με σπουδαία οφέλη υγείας για να χρησιμοποιήσεις στην κουζίνα σου)

Το φασκόμηλο περιέχει ορισμένα συστατικά, τα οποία πιστεύεται ότι ωφελούν την υγεία, όπως:

• Καμφορά: Μια ελαιώδης ουσία που δίνει στο φασκόμηλο το πικάντικο άρωμά του. Χρησιμοποιείται σε τοπικές κρέμες και αλοιφές και διεγείρει τις νευρικές απολήξεις. Παράγει μια αίσθηση ζεστασιάς όταν εφαρμόζεται έντονα στο δέρμα ή μια αίσθηση δροσιάς όταν εφαρμόζεται απαλά.
• Καρνοσικό οξύ και καρνοσόλη: Αυτές οι δύο ουσίες, έχουν αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Ενεργοποιούν άμεσα ένα μόριο που είναι γνωστό ως PPAR-γάμα, το οποίο βοηθά στη ρύθμιση του σακχάρου του αίματος, των λιπιδίων και της φλεγμονής.
• Φαινολικά οξέα: Πρόκειται για χημικές ουσίες φυτικής προέλευσης που έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες, οι οποίες προστατεύουν τα κύτταρα από την οξειδωτική βλάβη που προκαλείται από τις ελεύθερες ρίζες.

Το φασκόμηλο χρησιμοποιείται ως εναλλακτική και συμπληρωματική θεραπεία για καταστάσεις όπως:

• Επιχείλιος έρπητας
• Κόπωση
• Υψηλή χοληστερίνη
• Εξάψεις
• Προβλήματα μνήμης
• Πονόλαιμος
• Ηλιακό έγκαυμα
• Στομαχικές διαταραχές

Μάλιστα, υπάρχουν στοιχεία που υποστηρίζουν ότι το φασκόμηλο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για διάφορες ιατρικές παθήσεις, όπως αυτές που θα δούμε πιο κάτω.

1. Πρόληψη καρκίνου

Επιστημονικές εργαστηριακές μελέτες, έχουν δείξει ότι συστατικά του S. officinalis  (S. Lavandulaefolia) μπορούν να αναστείλουν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων. Τα εν λόγω συστατικά είναι η καρνοσόλη, το ροσμαρινικό οξύ και το ουρσολικό οξύ. Συγκεκριμένα, έχει αποδειχθεί η αποτελεσματικότητά του στους ακόλουθους τύπους καρκίνου:

• Καρκίνος του μαστού
• Καρκίνο του παχέος εντέρου
• Χρόνια μυελογενής λευχαιμία
• Καρκίνος του προστάτη
• Καρκίνος στο συκώτι
• Μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονα

Παρόλο που τα αποτελέσματα μελετών που πραγματοποιούνται σε ζώα δεν έχουν πάντα τα ίδια αποτελέσματα όταν πραγματοποιούνται σε ανθρώπους, μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε το 2017, διαπίστωσε ότι το ροσμαρινικό οξύ που χορηγείτο καθημερινά σε ποντίκια, βοήθησε στην πρόληψη του καρκίνου του δέρματος και στις οστικές μεταστάσεις του καρκίνου του μαστού.

2. Μείωση της χοληστερίνης

Μια μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Phytotherapeutic Research, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το φασκόμηλο μπορεί να μειώσει την χοληστερίνη. Σύμφωνα με την έρευνα, τα άτομα που έλαβαν 400 χιλιοστόγραμμα (mg) έως 1500 mg φασκόμηλου την ημέρα (σε μορφή σκόνης, τσαγιού ή συμπληρώματος), είδαν βελτίωση στα λιπίδια του αίματός τους μετά από τρεις μήνες. (Πότε πρέπει να αρχίσετε να ελέγχετε τα επίπεδα της χοληστερίνης σας;)

3. Βελτιωμένη μνήμη

Υπάρχουν στοιχεία, αν και περιορισμένα, που υποδηλώνουν ότι το φασκόμηλο μπορεί να βελτιώσει τη μνήμη και την επεξεργασία πληροφοριών.

Μια ανασκόπηση του 2017, διαπίστωσε ότι δύο τύποι φαινολικού οξέος που υπάρχουν στο φασκόμηλο – το ροσμαρινικό οξύ και το καφεϊκό οξύ – βελτίωσαν την εγρήγορση και τις γνωστικές δεξιότητες των ποντικιών που χρησιμοποιήθηκαν ως μοντέλα. (Γνωστική λειτουργία: Ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν επιβραδύνεται μέχρι την ηλικία των 60 ετών)

Άλλες μελέτες διαπίστωσαν ότι το φασκόμηλο και τα ενεργά συστατικά του βελτίωσαν την:

• Βραχυπρόθεσμη μνήμη
• Ετοιμότητα
• Ανάκληση ταχύτητας
• Διάθεση

4. Αντιφλεγμονώδεις επιδράσεις

Το φασκόμηλο είναι ευεργετικό στην ανακούφιση φλεγμονωδών καταστάσεων, όπως ο πονόλαιμος και το ηλιακό έγκαυμα.

Μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Ελβετία, έδειξε ότι ένα στοματικό σπρέι από εκχύλισμα φασκόμηλου ήταν εξίσου αποτελεσματικό στη θεραπεία του οξύ πονόλαιμου με τον συνδυασμό χλωρεξιδίνης και λιδοκαΐνη. Η χλωρεξιδίνη και η λιδοκαΐνη είναι φαρμακευτικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται συνήθως στα στοματικά αναισθητικά. (Πονόλαιμος: Αποτελεί πάντα ένδειξη ασθένειας;)

5. Εξάψεις

Οι εξάψεις και οι νυχτερινές εφιδρώσεις αποτελούν κοινά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο International Journal of Medical Research and Health Sciences, διαπίστωσε ότι η ημερήσια δόση των 100 mg φασκόμηλου, για οκτώ εβδομάδες, μείωσε τη συχνότητα των εξάψεων και άλλων συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης. (Εξάψεις: Μάθετε τις 14 πιθανές αιτίες)

Πόσο ασφαλής είναι η χρήση φασκόμηλου;

Όταν καταναλώνεται ως μπαχαρικό στα τρόφιμα, το φασκόμηλο θεωρείται ασφαλές για ενήλικες και παιδιά. Ως συμπλήρωμα, συνήθως δεν προκαλεί παρενέργειες, με την προϋπόθεση ότι λαμβάνεται στις συνιστώμενες ποσότητες..

Σύμφωνα με τους ειδικούς, το φασκόμηλο:

• Είναι ασφαλές όταν λαμβάνεται σε φαρμακευτικές ποσότητες, για όχι περισσότερο από δύο μήνες.
• Όταν εφαρμόζεται στο δέρμα είναι ασφαλές για μία εβδομάδα.
• Το αιθέριο έλαιο φασκόμηλου, που εισπνέεται στην αρωματοθεραπεία, θεωρείται γενικά ασφαλή.

Πριν χρησιμοποιήσετε φασκόμηλο με οποιοδήποτε τρόπο, μιλήστε με τον γιατρό σας για την δοσολογία που είναι κατάλληλη για εσάς. Γενικά όμως, η συνιστώμενη δόση του συμπληρωματικού φασκόμηλου σε μορφή χαπιού, κυμαίνεται από 280 mg έως 1.500 mg την ημέρα, για 12 εβδομάδες.