Διαλογισμός: 7 οφέλη υγείας που μπορεί να σου προσφέρει

Ο διαλογισμός έχει αποκτήσει αυξανόμενο ενδιαφέρον τις τελευταίες δεκαετίες, κυρίως για τις ηρεμιστικές του ιδιότητες. Παρόλο που ο διαλογισμός είναι μια πρακτική συνδεδεμένη με τη θρησκεία και τη πνευματικότητα, στις μέρες μας χρησιμοποιείται, ειδικά στις δυτικές χώρες, ως μια πιο απλή πρακτική για τη βελτίωση της ψυχικής υγείας και τη γενικότερη ευεξία του ανθρώπου.

Τι είναι ο διαλογισμός;

Ο όρος «διαλογισμός» χρησιμοποιείται για την περιγραφή μιας σειράς πρακτικών, που συνδυάζουν νοητικές και σωματικές τεχνικές, με σκοπό την ηρεμία του μυαλού και ενίσχυση της συνολικής ευεξίας. Υπάρχουν διάφορα είδη διαλογισμού, μερικά εκ των οποίων περιλαμβάνουν την εστίαση νοητικά σε μια συγκεκριμένη αίσθηση, όπως η αναπνοή, ένας ήχος, μια εικόνα ή μια επαναλαμβανόμενη φράση (mantra). Άλλα είδη διαλογισμού περιλαμβάνουν την εξάσκηση της ενσυνειδητότητας, η οποία αφορά την εστίαση της προσοχής στην παρούσα στιγμή, με στόχο την αποκλιμάκωση ανεπιθύμητων συναισθημάτων.

Οι άνθρωποι που εξασκούν τεχνικές διαλογισμού και ενσυνειδητότητας υποστηρίζουν πως αυτές τους βοηθούν στην ενίσχυση και διατήρηση διαφόρων πτυχών της ευημερίας τους. Τι έχει δείξει όμως η έρευνα σχετικά με τα πιθανά οφέλη του διαλογισμού για το μυαλό και το σώμα;

Ποια είναι τα πιθανά οφέλη υγείας του διαλογισμού;

1. Μείωση του στρες & διαχείριση του άγχους

Οι πρακτικές ενσυνειδητότητας, όπως ο διαλογισμός, έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές στη βελτίωση της ψυχικής υγείας και ειδικά σε ότι αφορά το στρες. Το ψυχολογικό στρες προκαλεί αύξηση της κορτιζόλης στο σώμα, μιας ορμόνης υπεύθυνης για τη ρύθμιση της απόκρισης στο στρες. Το χρόνιο στρες μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, τα οποία έχουν αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία, όπως η αύξηση της αρτηριακής πίεσης, τα προβλήματα ύπνου, η εμφάνιση κατάθλιψης, κλπ.

Ο διαλογισμός έχει αποδειχθεί ευεργετικός στη μείωση του χρόνιου στρες στο σώμα, καθώς και του κινδύνου εμφάνισης των παρενεργειών του. Μελέτες έχουν δείξει επίσης πως ο διαλογισμός μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα καταστάσεων που σχετίζονται με το στρες, όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, η διαταραχή μετατραυματικού στρες και η ινομυαλγία.

Επιπλέον, σύμφωνα με μελέτες, η τακτική εξάσκηση διαλογισμού μπορεί να έχει μακροπρόθεσμα οφέλη για τη ψυχική υγεία, όπως η μείωση των σωματικών και ψυχολογικών συμπτωμάτων του άγχους.

2. Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος

Ο διαλογισμός έχει αποδειχθεί ευεργετικός για διάφορες καταστάσεις που συνδέονται με την εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος. Συγκεκριμένα, ο τακτικός διαλογισμός μειώνει την απόκριση του σώματος στο στρες, με αποτέλεσμα τη μείωση της φλεγμονής και του κινδύνου εμφάνισης καταστάσεων, όπως η κόπωση, ο χρόνιος πόνος και οι καρδιαγγειακές παθήσεις.

3. Μείωση κινδύνου απώλειας μνήμης

Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα, ο διαλογισμός βοηθά τον εγκέφαλο στην παραγωγή περισσότερης φαιάς ουσίας, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για διάφορες βασικές λειτουργίες στο ανθρώπινο σώμα, όπως ο έλεγχος της κίνησης και των συναισθημάτων, καθώς και η υγιής γνωστική λειτουργία του εγκεφάλου. Το τελευταίο επιτυγχάνεται μέσω της προστασίας του τμήματος του εγκεφάλου (ιππόκαμπος) που συνδέεται με την μνήμη.

Διάφορα είδη διαλογισμού έχουν συνδεθεί με την αύξηση της προσοχής και της μνήμης σε ηλικιωμένους, με αποτέλεσμα ο διαλογισμός να θεωρείται ευεργετικός για την καταπολέμηση της φυσιολογικής απώλειας μνήμης που σχετίζεται με την ηλικία, αλλά ενδεχομένως και τη βελτίωση της μνήμης σε άτομα που πάσχουν από άνοια.

4. Βελτίωση του ύπνου

Ο διαλογισμός μπορεί να βοηθήσει στη χαλάρωση του σώματος, απελευθέρωση της έντασης και ηρεμία του μυαλού, με αποτέλεσμα να διευκολύνει τη διέλευση του ύπνου και να βελτιώνει την ποιότητα αυτού. Παρόλο που απαιτείται περαιτέρω έρευνα για τη διερεύνηση της αποτελεσματικότητας του διαλογισμού μακροπρόθεσμα, ορισμένες μελέτες έχουν δείξει πως αυτός μπορεί να βελτιώσει τη σοβαρότητα της αϋπνίας σε άτομα που αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα.

5. Διαχείριση του πόνου

Ορισμένες μελέτες δείχνουν πως η ενσωμάτωση του διαλογισμού στην καθημερινή ρουτίνα ενός ανθρώπου μπορεί να είναι ευεργετική για τη διαχείριση του πόνου. Αυτό θεωρείται πως οφείλεται στην ικανότητα του διαλογισμού να ενεργοποιεί ορισμένα μονοπάτια του νευρικού συστήματος που κάνουν τον εγκέφαλο λιγότερο ευαίσθητο στον πόνο. Επιπλέον, ο διαλογισμός διεγείρει το σύστημα οπιοειδών του εγκεφάλου, το οποίο βοηθά στη μείωση του πόνου.

6. Μείωση της αρτηριακής πίεσης

Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) επηρεάζει ένα τεράστιο ποσοστό ανθρώπων παγκοσμίως. Ο διαλογισμός θεωρείται ένα πολλά υποσχόμενο εργαλείο για τη μείωση της υψηλής αρτηριακής πίεσης, ειδικά όταν συνδυάζεται με έναν υγιεινό τρόπο ζωής, όπως μια ισορροπημένη διατροφή και τακτική σωματική άσκηση.

7. Καταπολέμηση του εθισμού

Ο διαλογισμός βοηθά στη διαχείριση των συναισθημάτων και των παρορμήσεων, καθώς και την αύξηση της επίγνωσης των παραγόντων που οδηγούν σε εθιστικές συμπεριφορές, με αποτέλεσμα να θεωρείται βοηθητικός στην ανάκαμψη από τον εθισμό σε ουσίες ή αλκοόλ και στη διαχείριση ανθυγιεινών διατροφικών συνηθειών, όπως η συναισθηματική υπερφαγία.