Ιλαρά: Πόσο επικίνδυνη ασθένεια είναι;

Το 2016, μόνο 5.273 κρούσματα ιλαράς αναφέρθηκαν στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και αποτελούν ένα χαμηλό ρεκόρ. Την επόμενη χρονιά, η Δημόσια Υγεία της Αγγλίας (PHE) ανέφερε 267 επιβεβαιωμένα κρούσματα ιλαράς στο Ηνωμένο Βασίλειο, το ήμισυ του αριθμού που είχε καταγραφεί το 2016.

Όμως, τον Ιανουάριο του 2018 ήρθε η είδηση ότι τα κρούσματα στην Ευρώπη είχαν τετραπλασιαστεί το 2017, με τη μείωση των ποσοστών εμβολιασμού να ευθύνεται εν μέρει για την επανεμφάνιση της νόσου.

Είναι το εμβόλιο της ιλαράς (MMR) ασφαλές;

“Σε αντίθεση με τις ασθένειες που προλαμβάνουν, τα εμβόλια είναι πολύ ασφαλή”, επιβεβαιώνει ο Δρ Patrick O‘Connor, επικεφαλής ομάδας στο πρόγραμμα του ΠΟΥ για τις ασθένειες που προλαμβάνονται με εμβόλια.

Επισημαίνει ότι το εμβόλιο της ιλαράς εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, δύο δόσεις που χορηγούνται στους κατάλληλους χρόνους παρέχουν πλήρη προστασία για τουλάχιστον αρκετές δεκαετίες ζωής.

Γιατί λοιπόν ορισμένοι γονείς είναι τόσο επιφυλακτικοί στο να επιτρέψουν στα παιδιά τους να εμβολιαστούν;

“Η απαξιωμένη έρευνα που υποδηλώνει σχέση μεταξύ του εμβολίου ιλαράς, παρωτίτιδας και ερυθράς (MMR) και του αυτισμού έκανε πολλούς γονείς να αποφασίσουν να μην εμβολιάσουν το παιδί τους”, εξηγεί η γενική γιατρός Dr Clare Morrison. “Σε κάποιο βαθμό αυτή η δυσπιστία συνεχίζεται ακόμη και σήμερα, παρά τις επίσημες συμβουλές του NHS και την εκπαίδευση από τους γιατρούς.

“Η ιλαρά είναι πιο συχνή μεταξύ των παιδιών και εκείνα που δεν έχουν εμβολιαστεί διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο. Αυτό περιλαμβάνει τα μωρά που δεν έχουν ακόμη κάνει τον συνήθη εμβολιασμό MMR και εκείνα των οποίων οι γονείς απέφυγαν σκόπιμα το εμβόλιο λόγω άστοχων φόβων για την υγεία“.

Διαβάστε τι είναι τα εμβόλια και πώς δρουν στον οργανισμό;

Ποια είναι τα συμπτώματα της ιλαράς;

Η ιλαρά προκαλείται από έναν εξαιρετικά μεταδοτικό ιό που μεταδίδεται με το βήχα και το φτέρνισμα, τη στενή προσωπική επαφή ή την άμεση επαφή με μολυσμένες ρινικές ή φαρυγγικές εκκρίσεις.

Ο ιός μολύνει την αναπνευστική οδό και στη συνέχεια εξαπλώνεται σε όλο το σώμα. Μπορεί να μεταδοθεί από ένα μολυσμένο άτομο από τέσσερις ημέρες πριν έως τέσσερις ημέρες μετά την εμφάνιση του εξανθήματος. Ο ιός της ιλαράς μπορεί να παραμείνει ενεργός και μεταδοτικός στον αέρα ή σε μολυσμένες επιφάνειες έως και δύο ώρες.

Το πρώτο σημάδι της ιλαράς είναι συνήθως ο υψηλός πυρετός, ο οποίος μπορεί να αρχίσει οπουδήποτε από 7 έως 21 ημέρες μετά την έκθεση στον ιό – αν και οι 10-12 ημέρες είναι οι πιο συνηθισμένες – και διαρκεί τέσσερις έως επτά ημέρες.

Στο αρχικό στάδιο μπορεί να εμφανιστεί ρινική καταρροή, βήχας, κόκκινα και υγρά μάτια και μικρές λευκές κηλίδες στο εσωτερικό των μάγουλων.

Μετά από αρκετές ημέρες, ξεσπά ένα εξάνθημα, συνήθως στο πρόσωπο και στο άνω μέρος του λαιμού. Σε διάστημα περίπου τριών ημερών, το εξάνθημα εξαπλώνεται, φτάνοντας τελικά στα χέρια και τα πόδια. Το εξάνθημα διαρκεί για πέντε έως έξι ημέρες και στη συνέχεια εξασθενεί. Κατά μέσο όρο, το εξάνθημα εμφανίζεται 14 ημέρες μετά την έκθεση στον ιό (εντός ενός εύρους 7 έως 18 ημερών).

Οποιοδήποτε μη ανοσοποιημένο άτομο – όποιος δεν έχει νοσήσει στο παρελθόν, δεν έχει εμβολιαστεί ή εμβολιάστηκε αλλά δεν ανέπτυξε ανοσία – μπορεί να μολυνθεί.

Εάν το παιδί είναι άνω των 6 μηνών, η καλύτερη στρατηγική είναι να γίνει το εμβόλιο MMR εντός 72 ωρών από την επαφή. Εάν είναι κάτω των 6 μηνών, τότε μπορεί να συνιστάται μια ένεση “ανθρώπινης φυσιολογικής ανοσοσφαιρίνης” ή “HNIG“. Αυτό πρέπει να χορηγηθεί εντός έξι ημερών από την έκθεση και παρέχει προσωρινή αλλά άμεση προστασία. Ένα παιδί με ιλαρά θα πρέπει να μείνει εκτός σχολείου τουλάχιστον τέσσερις ημέρες μετά την εμφάνιση του εξανθήματος.

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές της ιλαράς;

Σύμφωνα με τον O‘Connor, οποιοσδήποτε πάσχει από ιλαρά μπορεί να εμφανίσει σοβαρές ή και θανατηφόρες επιπλοκές, αλλά οι επιπλοκές είναι πιο συχνές σε παιδιά κάτω των 5 ετών ή σε ενήλικες άνω των 30 ετών.

Οι πιο σοβαρές επιπλοκές της ιλαράς περιλαμβάνουν:

• απώλεια της όρασης
• εγκεφαλίτιδα (λοίμωξη που προκαλεί διόγκωση του εγκεφάλου)
• σοβαρή διάρροια
• σχετική αφυδάτωση
• λοιμώξεις των αυτιών
• σοβαρές λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος, όπως πνευμονία

Δεν υπάρχει ειδική αντιιική θεραπεία για τον ιό της ιλαράς. Ωστόσο, οι σοβαρές επιπλοκές από την ιλαρά μπορούν να αποφευχθούν μέσω υποστηρικτικής φροντίδας που εξασφαλίζει καλή διατροφή, επαρκή πρόσληψη υγρών και θεραπεία της αφυδάτωσης. Αντιβιοτικά πρέπει να συνταγογραφούνται για τη θεραπεία των λοιμώξεων των ματιών και των αυτιών και της πνευμονίας.

Η ιλαρά είναι εξαιρετικά μεταδοτική και εξαπλώνεται οπουδήποτε υπάρχει μια ομάδα ευπαθών ατόμων. Ορισμένοι γονείς βασίζονται στην “ανοσία της αγέλης“, δηλαδή στο γεγονός ότι οι περισσότεροι άλλοι άνθρωποι έχουν ανοσία και ότι επομένως ο κίνδυνος επαφής είναι σχετικά χαμηλός. Ωστόσο, αρκεί να είναι λίγοι άνθρωποι ανεμβολίαστοι για να ξεκινήσει μια μίνι επιδημία, ή το παιδί μπορεί να συναντήσει τη μόλυνση ενώ ταξιδεύει στο εξωτερικό.

Ποιες είναι οι συμβουλές για στους γονείς που ανησυχούν ότι τα παιδιά τους μπορεί να έχουν προσβληθεί από τον ιό της ιλαράς;

Εάν το παιδί σας έρθει σε επαφή με τον ιό της ιλαράς, αλλά έχει κάνει τα εμβόλια ρουτίνας (που χορηγούνται περίπου στους 12 μήνες και ξανά στους 15-18 μήνες), είναι απίθανο να κολλήσει. Ακόμη και μόνο το πρώτο εμβόλιο παρέχει 93% ανοσία.

Ωστόσο, αν το παιδί σας αισθανθεί αδιαθεσία και νομίζετε ότι μπορεί να έχει ιλαρά, είναι σημαντικό να ζητήσετε αμέσως ιατρική βοήθεια, καθώς μπορεί να είναι μια επικίνδυνη ασθένεια και η άμεση αξιολόγηση είναι σημαντική για να μειωθεί ο κίνδυνος απειλητικών για τη ζωή επιπλοκών.