Ποιος βιοδείκτης μπορεί να προβλέψει τον κίνδυνο Αλτσχάιμερ;

Ερευνητές από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Ιρλανδίας Galway και το Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, ανακάλυψαν έναν βιοδείκτη αίματος, ο οποίος θα μπορούσε να βοηθήσει στον εντοπισμό των ατόμων που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν νόσο του Αλτσχάιμερ, χρόνια πριν αρχίσουν να εμφανίζονται τα συμπτώματά τους. Η μελέτη δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Journal of Alzheimer’s Disease. (Alzheimer και επιθετικότητα: Πώς μπορείτε να βοηθήσετε;)

Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, οι θάνατοι που σχετίζονται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ αυξήθηκαν κατά 33%, από το 1999 έως το 2019. (Alzheimer: Είναι η φλεγμονή του εγκεφάλου το “χαμένο κομμάτι” που αναζητούν οι επιστήμονες;)

Ποιος βιοδείκτης μπορεί να προβλέψει τον κίνδυνο Αλτσχάιμερ;

Για την παρούσα μελέτη, ο επικεφαλής συγγραφέας της, Emer McGrath , PhD, Αναπληρωτής Καθηγητής στο College of Medicine Nursing and Health Sciences στο NUI Galway και η ομάδα του, ανέλυσαν δείγματα αίματος από 52 υγιείς ενήλικες, οι οποίοι αργότερα εξετάστηκαν με εξειδικευμένες σαρώσεις PET εγκεφάλου.

Τα δείγματα αίματος λήφθηκαν από άτομα που δεν εμφάνιζαν συμπτώματα γνωστικής μείωσης, αλλά είχαν εξεταστεί σε τυπικό επίπεδο, για τη γνωστική τους λειτουργία εκείνη την περίοδο. Οι εξειδικευμένες σαρώσεις PET, πραγματοποιήθηκαν κατά μέσο όρο επτά χρόνια μετά την εξέταση αίματος, ανιχνεύοντας στον εγκέφαλο το ποσοστό μιας μη φυσιολογικής πρωτεΐνης που ονομάζεται β-αμυλοειδές. Αυτή η πρωτεΐνη σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο νόσου του Αλτσχάιμερ. (Φροντίζετε κάποιον με Alzheimer; 6 τρόποι για να μειώσετε το άγχος σας)

Μετά την ανάλυση των δεδομένων τους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα αυξημένα επίπεδα ενός βιοδείκτη που ονομάζεται P-tau181, σχετίζονται με μεγαλύτερη συσσώρευση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο, πράγμα υποδηλώνει αυξημένο κίνδυνο για νόσο του Αλτσχάιμερ.

Σύμφωνα με τον McGrath, τα προκαταρκτικά δεδομένα έδειξαν μια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ του P-tau181 και του κινδύνου άνοιας σε άτομα με ήπια γνωστική εξασθένηση, ενώ οι μελέτες ασθενών με άνοια, που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα, έχουν δείξει υψηλότερα επίπεδα P-tau181 στα άτομα με άνοια, σε σύγκριση με τα άτομα που δεν έχουν άνοια. Όπως τόνισε, η παρούσα μελέτη έρχεται να προσθέσει στα ήδη υπάρχοντα στοιχεία που υποδεικνύουν μια σημαντική συσχέτιση μεταξύ της ύπαρξης P-tau181 και του κινδύνου δημιουργίας μη φυσιολογικής πρωτεΐνης αμυλοειδούς στον εγκέφαλο. (Άνοια: Η ατμοσφαιρική ρύπανση αυξάνει τον κίνδυνο;)

Ποιος κινδυνεύει περισσότερο να αναπτύξει νόσο του Αλτσχάιμερ;

Τα άτομα που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν νόσο του Αλτσχάιμερ είναι αυτά που έχουν κάποιο συγγενή πρώτου βαθμού που έχει διαγνωστεί με πρώιμη άνοια. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που αυξάνουν αυτόν τον κίνδυνο όπως:

• Εγκεφαλοαγγειακή νόσος
• Διαβήτης
• Υπέρταση
• Παχυσαρκία
• Δυσλιπιδαιμία
• Τραυματική εγκεφαλική βλάβη
• Σωματική και πνευματική αδράνεια

Ο έλεγχος των πιο πάνω παραγόντων που είναι τροποποιήσιμοι –σε αντίθεση με την γενετική (κληρονομικότητα)- μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο νόσου του Αλτσχάιμερ. (Άνοια: Μύθοι και αλήθειες)

Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου του Αλτσχάιμερ;

Η νόσος του Αλτσχάιμερ προκαλεί διάφορα συμπτώματα ανάλογα με το στάδιό της. Στην αρχή, οι ασθενείς παρατηρούν ότι ξεχνούν γεγονότα και δυσκολεύονται να συμμετάσχουν σε συζητήσεις. Αργότερα, τα προβλήματα μνήμης επιδεινώνονται και την ίδια ώρα εμφανίζονται και άλλα συμπτώματα όπως:

• Κενά μνήμης
• Αδυναμία διεκπεραίωσης καθημερινών λειτουργιών
• Αποπροσανατολισμός σε γνωστά μέρη
• Κατάθλιψη
• Απάθεια
• Κοινωνική απόσυρση
• Ευερεθιστικότητα και θυμός
• Προβλήματα ύπνου
• Δυσκολίες στον ύπνο 
• Δυσπιστία
• Αλλαγές συμπεριφοράς
• Ανικανότητα λογικής σκέψης
• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Χειρότερη απώλεια μνήμης
• Αδυναμία αναγνώρισης προσώπων
• Κ.α