Συμπληρώματα διατροφής: Ποια δεν πρέπει να λαμβάνονται μαζί ή με άλλα φάρμακα;

Πολλοί άνθρωποι λαμβάνουν συμπληρώματα για να βοηθηθούν σε καταστάσεις υγείας ή να βελτιώσουν την ευεξία τους. Οι βιταμίνες, τα μέταλλα, τα βότανα και τα προβιοτικά είναι όλα είδη συμπληρωμάτων που μπορούν να βοηθήσουν την υγεία. Μπορεί ακόμη και να λαμβάνετε συνδυασμό συμπληρωμάτων. Υπάρχουν όμως ορισμένοι συνδυασμοί που δεν πρέπει να λαμβάνονται. Τα συμπληρώματα ενδέχεται να αλληλεπιδρούν όχι μόνο μεταξύ τους, αλλά και με φάρμακα που μπορεί να λαμβάνετε. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να γνωρίζετε τις πιθανές αλληλεπιδράσεις των συμπληρωμάτων.

Ποιοι συνδυασμοί συμπληρωμάτων πρέπει να αποφεύγονται;

Τα συμπληρώματα μπορεί να έχουν οφέλη για την υγεία, αλλά μπορεί επίσης να διατρέχουν κινδύνους για την υγεία. Για παράδειγμα, μερικές φορές τα συστατικά ορισμένων συμπληρωμάτων μπορεί να αλλοιώσουν εργαστηριακές εξετάσεις ή να έχουν αρνητικές επιπτώσεις κατά τη διάρκεια χειρουργικών επεμβάσεων. Οι κίνδυνοι που μπορεί να προκύψουν από τη λήψη συμπληρωμάτων μπορεί να αυξηθούν εάν παίρνετε περισσότερα από ένα συμπληρώματα. Ακολουθούν ορισμένοι συνδυασμοί συμπληρωμάτων για τους οποίους θα πρέπει να μιλήσετε με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης – και τι μπορεί να χρειαστεί να κάνετε αν παίρνετε και τα δύο.

1. Μαγνήσιο και ασβέστιο

Το μαγνήσιο είναι ένα μέταλλο που χρειάζεται για να βοηθήσει σε εκατοντάδες διεργασίες του σώματός σας, συμπεριλαμβανομένης της λειτουργίας των μυών και των νεύρων, του ελέγχου του σακχάρου στο αίμα και της ρύθμισης της αρτηριακής πίεσης. Βρίσκεται σε τρόφιμα όπως τα πράσινα, φυλλώδη λαχανικά, καθώς και στα όσπρια, τους ξηρούς καρπούς, τους σπόρους και τα δημητριακά ολικής αλέσεως. Διατίθεται επίσης σε διάφορες μορφές συμπληρωμάτων, αν και η λήψη τους μπορεί να μην συνιστάται.

Η ύπαρξη χαμηλών επιπέδων μαγνησίου έχει συσχετιστεί με καρδιακές παθήσεις, διαβήτη και οστεοπόρωση (εύθραυστα οστά). Τα πολύ χαμηλά επίπεδα μαγνησίου είναι σπάνια, αλλά είναι πιο πιθανό μεταξύ των ατόμων που:

• Πάσχουν από αλκοολισμό
• Έχουν κάποια γαστρεντερική νόσο ή χειρουργική επέμβαση που προκαλεί το σώμα να μην απορροφά σωστά τα θρεπτικά συστατικά
• Έχουν διαβήτη τύπου 2
• Είναι ηλικιωμένοι

Το ασβέστιο είναι ένα άλλο μέταλλο σημαντικό για την υγεία των οστών. Μπορεί να βρεθεί σε τρόφιμα όπως το γάλα, το γιαούρτι και το τυρί. Στις ΗΠΑ, το 30% των ανδρών και το 60% των γυναικών δεν καταναλώνουν επαρκή ποσότητα ασβεστίου. Εάν η διαιτητική πρόσληψη του μετάλλου είναι ανεπαρκής, μπορεί να χρειαστεί συμπλήρωμα. Η μη επαρκής πρόσληψη ασβεστίου μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη αντοχή των οστών και οστεοπόρωση.

Η ταυτόχρονη λήψη και των δύο μετάλλων μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη απορρόφηση του μαγνησίου εάν λαμβάνετε πολύ υψηλές δόσεις ασβεστίου (2600mg ημερησίως). Συνιστάται στα άτομα με υψηλό κίνδυνο ανεπάρκειας μαγνησίου που λαμβάνουν συμπληρώματα ασβεστίου να λαμβάνουν το ασβέστιο κατά την ώρα του ύπνου αντί κατά τη διάρκεια ενός γεύματος. Αυτό συμβαίνει επειδή η λήψη του συμπληρώματος ασβεστίου κατά τη διάρκεια ενός γεύματος θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά το πόσο μαγνήσιο προσλαμβάνεται με τη διατροφή.

2. Βιταμίνη C και χαλκός

Η βιταμίνη C βοηθά στη δημιουργία κολλαγόνου, μιας πρωτεΐνης που βοηθά στην επούλωση των πληγών σας. Οι άνθρωποι λαμβάνουν συμπληρώματα βιταμίνης C για διάφορους λόγους, μεταξύ άλλων για να βοηθήσουν στην καταπολέμηση των λοιμώξεων, να μειώσουν τον πόνο μετά από χειρουργική επέμβαση ή να μειώσουν την αρτηριακή πίεση.

Το μέταλλο χαλκός εμπλέκεται στην παραγωγή ενέργειας και βοηθά στη δημιουργία του συνδετικού σας ιστού, ο οποίος δίνει δομή στο σώμα. Τα άτομα με καρδιαγγειακή νόσο μπορούν να λαμβάνουν συμπληρώματα χαλκού, καθώς έχει αποδειχθεί ότι βοηθούν στην αλλαγή των επιπέδων των λιπιδίων στο αίμα, μειώνοντας τον κίνδυνο για αθηρωματική καρδιαγγειακή νόσο. Το συμπλήρωμα έχει επίσης χρησιμοποιηθεί στη νόσο Αλτσχάιμερ, καθώς έχει παρατηρηθεί έλλειψη χαλκού μεταξύ των ατόμων με την πάθηση αυτή.

Υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις ότι η λήψη υψηλών ποσοτήτων βιταμίνης C (πάνω από 1.500mg) μπορεί να μειώσει την απορρόφηση του χαλκού. Το εύρημα βασίστηκε σε έρευνα που ολοκληρώθηκε σε νεαρούς άνδρες και είναι πιθανό να επηρεάζει μόνο άτομα των οποίων η πρόσληψη χαλκού είναι χαμηλή.

3. Σίδηρος και πράσινο τσάι

Ο σίδηρος είναι ένα μέταλλο που αποτελεί βασικό μέρος των ερυθρών αιμοσφαιρίων που μεταφέρουν το οξυγόνο από τους πνεύμονες στους ιστούς. Συμπληρώματα σιδήρου συνιστώνται συνήθως σε άτομα που πάσχουν από σιδηροπενική αναιμία, καρκίνο και ορισμένες γαστρεντερικές διαταραχές, καθώς και σε όσες είναι έγκυες.

Το πράσινο τσάι έχει γίνει δημοφιλές ως ρόφημα και ως εκχύλισμα. Έχει αναφερθεί ότι βοηθά στη βελτίωση της πνευματικής εγρήγορσης, στην ανακούφιση των πεπτικών συμπτωμάτων και των πονοκεφάλων και προστατεύει από τον καρκίνο και τις καρδιακές παθήσεις.

Η λήψη πράσινου τσαγιού με σίδηρο μπορεί να μειώσει την απορρόφηση του μετάλλου. Παρόλο που η επίδραση μπορεί να μην είναι σημαντική για τους περισσότερους ανθρώπους, αν παίρνετε και τα δύο, μπορείτε να εξετάσετε το ενδεχόμενο να τα παίρνετε σε διαφορετικές ώρες.

Ποια συμπληρώματα μπορούν να αλληλεπιδράσουν με φάρμακα;

Ορισμένα συμπληρώματα διατροφής μπορούν να αλλάξουν την απορρόφηση, το μεταβολισμό ή την απέκκριση ενός φαρμάκου. Εάν συμβεί αυτό, μπορεί να επηρεάσει τη δραστικότητα του φαρμάκου σας, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να λάβετε είτε πάρα πολύ είτε πολύ λίγο από το φάρμακο που χρειάζεστε. Ακολουθούν αρκετές κοινές βιταμίνες και συμπληρώματα και ποια φάρμακα μπορεί να αλληλεπιδράσουν με αυτά.

1. Βιθάνια

Η Βιθάνια γνωστή κι ως Ashwagandha είναι ένα προσαρμογόνο, δηλαδή ένα βότανο που χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική και την ιατρική της Αγιουρβέδα. Η Βιθάνια -ένας μικρός αειθαλής θάμνος που συναντάται σε ξηρές περιοχές όπως η Ινδία, η Μέση Ανατολή και τμήματα της Αφρικής- φημίζεται ότι βοηθά τον οργανισμό να καταπολεμήσει το στρες και την αϋπνία. Αλλά η λήψη της Βιθάνιας μπορεί να αλληλεπιδράσει με μια ποικιλία φαρμάκων, όπως:

• Φάρμακα για άτομα με διαβήτη

Η λήψη Βιθάνιας με φάρμακα κατά του διαβήτη που προορίζονται για τη μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο χαμηλού σακχάρου στο αίμα (υπογλυκαιμία). Ορισμένα βότανα έχει αποδειχθεί ότι βοηθούν στη διαχείριση του διαβήτη, αλλά η λήψη τους παράλληλα με φάρμακα που κάνουν και αυτά κάτι τέτοιο μπορεί ενδεχομένως να οδηγήσει σε πολύ χαμηλό σάκχαρο στο αίμα.

• Φάρμακα για την υψηλή αρτηριακή πίεση

Υπάρχουν έρευνες σε ζώα που δείχνουν ότι η Βιθάνια μπορεί να μειώσει τη συστολική και διαστολική αρτηριακή πίεση, θέτοντας τα άτομα που λαμβάνουν φάρμακα που μειώνουν την αρτηριακή πίεση σε κίνδυνο για υπόταση, δηλαδή πολύ χαμηλή αρτηριακή πίεση.

• Ανοσοκατασταλτικά

Ανθρώπινες έρευνες έχουν δείξει ότι η Βιθάνια μπορεί να διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα. Επιπλέον, η έρευνα σε ζώα έχει δείξει ότι η Βιθάνια μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα της ανοσοκαταστολής που προκαλείται από την κυκλοφωσφαμίδη, ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του καρκίνου και του νεφρωσικού συνδρόμου.

2. Ψευδάργυρος

Ο ψευδάργυρος είναι ένα μέταλλο που έχει πολυάριθμους ρόλους, μεταξύ άλλων στην ανοσία, στη δημιουργία πρωτεϊνών, στην επούλωση πληγών, στη δημιουργία DNA και στην αίσθηση της γεύσης και της όσφρησης. Όμως ο ψευδάργυρος μπορεί να αλληλεπιδράσει με πολυάριθμα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων:

• Αντιβιοτικά

Ορισμένα αντιβιοτικά -συγκεκριμένα τα αντιβιοτικά κινολόνης (όπως το Cipro) και τα αντιβιοτικά τετρακυκλίνης (όπως η αχρωμυκίνη και η σουμυκίνη)- αλληλεπιδρούν με τον ψευδάργυρο στο γαστρεντερικό σύστημα και δεν επιτρέπουν την απορρόφηση τόσο του ψευδαργύρου όσο και του αντιβιοτικού. Εάν πρέπει να πάρετε και τα δύο, πάρτε το αντιβιοτικό τουλάχιστον δύο ώρες πριν ή τέσσερις έως έξι ώρες μετά τη λήψη των συμπληρωμάτων ψευδαργύρου.

• Πενικιλλαμίνη

Ο ψευδάργυρος μείωσε την απορρόφηση και τη δράση της πενικιλλαμίνης, η οποία χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Εάν πρέπει να πάρετε και τα δύο, τα συμπληρώματα ψευδαργύρου πρέπει να λαμβάνονται τουλάχιστον δύο ώρες πριν ή μετά τη λήψη της πενικιλλαμίνης.

3. Μελατονίνη

Η μελατονίνη είναι μια ορμόνη που παράγει ο εγκέφαλός σας όταν είναι σκοτάδι. Βοηθάει στο συγχρονισμό του εσωτερικού σας ρολογιού (κιρκάδιος ρυθμός) και στον ύπνο. Ορισμένοι άνθρωποι λαμβάνουν συμπληρώματα μελατονίνης για να βοηθήσουν στον ύπνο ή στο τζετ λαγκ. Η μελατονίνη μπορεί να αλληλεπιδράσει με διάφορα φάρμακα, όπως:

• Αιμοδιαλυτικά

Γνωστά και ως αντιπηκτικά, αυτά τα φάρμακα εμποδίζουν το σχηματισμό θρόμβων στο αίμα. Υπάρχουν κάποιες αναφορές περιπτώσεων μικρής αιμορραγίας και μειωμένης παραγωγής της πρωτεΐνης προθρομβίνης (ένας από τους πολλούς παράγοντες που βοηθούν στην πήξη του αίματός σας) σε άτομα που λαμβάνουν μελατονίνη με βαρφαρίνη.

• Αντισπασμωδικά

Ένα αντισπασμωδικό είναι ένα είδος φαρμάκου που χορηγείται σε άτομα που ενδέχεται να εμφανίσουν επιληπτικές κρίσεις. Πιστεύεται ότι η μελατονίνη μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα των αντισπασμωδικών. Υπάρχουν επίσης ορισμένες κλινικές έρευνες που υποδηλώνουν ότι η μελατονίνη μπορεί να αυξήσει τη συχνότητα των επιληπτικών κρίσεων, ιδίως σε παιδιά με νευρολογικές διαταραχές.

• Αντισυλληπτικά

Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι τα αντισυλληπτικά από το στόμα μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα της μελατονίνης, αυξάνοντας έτσι τις επιδράσεις και τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες των συμπληρωμάτων μελατονίνης. Οι πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες της μελατονίνης περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, ζάλη, ναυτία και υπνηλία.

4. Βαλσαμόχορτο

Αυτό το δημοφιλές συμπλήρωμα είναι ένα φυτό που κατάγεται από την Ευρώπη και έχει κίτρινα, αστεροειδή άνθη. Το συμπλήρωμα τείνει να λαμβάνεται για να βοηθήσει σε καταστάσεις ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη. Ωστόσο, το βαλσαμόχορτο έχει συσχετιστεί με δυνητικά σοβαρές αλληλεπιδράσεις με ορισμένα φάρμακα.

Η λήψη βαλσαμόχορτου με ορισμένα αντικαταθλιπτικά μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των επιπέδων σεροτονίνης που μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή. Τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν μέσα σε λίγα λεπτά ή ώρες και μπορεί να περιλαμβάνουν διάρροια, διέγερση, γρήγορο καρδιακό παλμό, υψηλή αρτηριακή πίεση και παραισθήσεις. Το βαλσαμόχορτο μπορεί επίσης να αποδυναμώσει τα αντικαταθλιπτικά.

Άλλα φάρμακα που το βαλσαμόχορτο μπορεί να αποδυναμώσει περιλαμβάνουν:

• Χάπια αντισύλληψης
• Κυκλοσπορίνη (φάρμακο που χρησιμοποιείται για να αποτρέψει το σώμα από την απόρριψη των μεταμοσχεύσεων οργάνων)
• Διγοξίνη (φάρμακο για την καρδιακή ανεπάρκεια)
• Οξυκωδόνη (φάρμακο για τον πόνο)
• Ορισμένα φάρμακα για τον ιό HIV, όπως η ινδιναβίρη
• Ορισμένα φάρμακα για τον καρκίνο, όπως η ιρινοτεκάνη
• Βαρφαρίνη (αντιπηκτικό)

Πότε πρέπει να επισκεφθείτε έναν πάροχο υγειονομικής περίθαλψης;

Εάν λαμβάνετε οποιονδήποτε τύπο συμπληρώματος ή συνδυασμό συμπληρωμάτων και παρουσιάσετε αρνητικές παρενέργειες, θα πρέπει να σταματήσετε τη χρήση του συμπληρώματος και να επισκεφθείτε έναν πάροχο υγειονομικής περίθαλψης.

Οι πιθανές σοβαρές αντιδράσεις μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Φαγούρα στο δέρμα, εξάνθημα ή κνίδωση
• Πρήξιμο του λαιμού, των χειλιών ή της γλώσσας
• Συριγμός ή δύσπνοια
• Λιποθυμία
• Πόνος στο στήθος ή ακανόνιστος καρδιακός παλμός
• Ναυτία, έμετος ή διάρροια
• Δυσκολία στην ούρηση, μειωμένη ούρηση ή σκούρα ούρα
• Αίμα στα ούρα, στα κόπρανα, στον έμετο ή στα πτύελα
• Ανώμαλη αιμορραγία από τη μύτη ή τα ούλα
• Κόπωση
• Απώλεια της όρεξης
• Κιτρίνισμα του δέρματος ή των ματιών
• Έντονος πόνος στις αρθρώσεις, στους μύες ή στην κοιλιά

Εάν δεν είστε σίγουροι για τον συνδυασμό συμπληρωμάτων ή τον συνδυασμό συμπληρωμάτων και φαρμάκων που λαμβάνετε, θα πρέπει να ζητήσετε από έναν πάροχο υγειονομικής περίθαλψης να αξιολογήσει τον συνδυασμό για τυχόν πιθανούς κινδύνους. Και αν σκέφτεστε να ξεκινήσετε ένα συμπλήρωμα, θα πρέπει επίσης να συμβουλευτείτε έναν πάροχο υγειονομικής περίθαλψης, ενημερώνοντάς τον για τα άλλα συμπληρώματα και φάρμακα που παίρνετε. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα άτομα που είναι έγκυες ή θηλάζουν, καθώς και για τα παιδιά, καθώς αυτές οι ομάδες μπορεί να είναι πιο ευάλωτες σε πιθανές βλάβες.

Θα πρέπει επίσης να μιλήσετε με τον πάροχο σας για τα συμπληρώματα που λαμβάνετε εάν έχετε υποβληθεί πρόσφατα ή πρόκειται σύντομα να υποβληθείτε σε χειρουργική επέμβαση. Ορισμένα συμπληρώματα μπορεί να έχουν αρνητικές αλληλεπιδράσεις με φάρμακα που πρέπει να πάρετε πριν, μετά ή κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης και η αγωγή σας μπορεί να χρειαστεί να αλλάξει προς το παρόν.

Η λήψη ενός συμπληρώματος που ισχυρίζεται ότι βοηθάει σε ορισμένες καταστάσεις υγείας μπορεί να είναι τόσο εύκολη όσο και η αγορά από το διαδίκτυο ή από το τοπικό σας κατάστημα υγείας και ευεξίας. Ωστόσο, αν παίρνετε περισσότερα από ένα ή αν παίρνετε ένα συμπλήρωμα ενώ παίρνετε κάποιο φάρμακο, μπορεί να υπάρχει κίνδυνος για αρνητικές αλληλεπιδράσεις. Τα συμπτώματα των αρνητικών αλληλεπιδράσεων μπορεί να περιλαμβάνουν κόπωση, κιτρίνισμα του δέρματος και έντονο μυϊκό πόνο. Εάν παρουσιάσετε οποιαδήποτε ανεπιθύμητη αντίδραση κατά τη λήψη ενός συμπληρώματος, θα πρέπει να απευθυνθείτε σε έναν πάροχο υγειονομικής περίθαλψης. Εάν σκέφτεστε να ξεκινήσετε ένα νέο συμπλήρωμα, θα πρέπει να επισκεφθείτε έναν πάροχο υγειονομικής περίθαλψης για να βρείτε τι είναι καλύτερο για εσάς, ενημερώνοντάς τον για τυχόν άλλα συμπληρώματα ή φάρμακα που λαμβάνετε.