Αντισυλληπτικά: Επηρεάζουν τον εγκέφαλο και τη διάθεση των έφηβων κοριτσιών;

Τα ορμονικά αντισυλληπτικά είναι η πιο συχνά συνταγογραφούμενη μορφή ελέγχου των γεννήσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες και όχι μόνο. Χρησιμοποιούνται για την πρόληψη της εγκυμοσύνης, καθώς και για τη θεραπεία μιας ποικιλίας καταστάσεων υγείας, όπως η ακμή, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) και η προεμμηνορροϊκή δυσφορική διαταραχή (PMDD). (Διατροφικές διαταραχές: Τι είναι η Διαταραχή Καθαρισμού;)

Ωστόσο, όπως κάθε φάρμακο, τα ορμονικά αντισυλληπτικά, δεν παρέχουν μόνο οφέλη, αλλά ενέχουν και τον κίνδυνο παρενεργειών. Ανάμεσα στις παρενέργειές τους, κατατάσσονται και τα συμπτώματα κατάθλιψης και άλλες αλλαγές της διάθεσης.

Μια νέα μελέτη, που παρουσιάστηκε στην ετήσια συνάντηση του Society of Neuroscience, ρίχνει φως στο πώς τα αντισυλληπτικά επηρεάζουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου, αλλάζοντας τη διάθεση, ειδικά στην εφηβεία. Σημειώνεται ότι τα ευρήματα της μελέτης, δεν έχουν ακόμη δημοσιευθεί σε περιοδικό με κριτές, αλλά μπορούν να βοηθήσουν τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα τους κινδύνους των ορμονικών αντισυλληπτικών. (Αντισυλληπτικά μόνο με προγεστίνη: Όλα όσα πρέπει να ξέρετε)

Πώς επηρεάζουν τον εγκέφαλο των έφηβων γυναικών οι συνθετικές ορμόνες;

Τα ορμονικά αντισυλληπτικά, έρχονται σε μορφή αντισυλληπτικών χαπιών, σε ενέσιμη μορφή, ως εμφυτεύματα και ως ενδομήτριες συσκευές (IUD), που περιέχουν συνθετική προγεστερόνη, οιστρογόνα ή και τα δύο. (Αντισυλληπτικά χάπια: Μάθε τα υπέρ και τα κατά τους)

Οι συνθετικές μορφές της προγεστερόνης είναι οι προγεστίνες και το συνθετικό οιστρογόνο είναι η οιστραδιόλη. Για να μελετήσουν τις πιθανές επιδράσεις της συνθετικής προγεστερόνης και των οιστρογόνων στην ανάπτυξη του εγκεφάλου των εφήβων, οι επιστήμονες χορήγησαν και τις δύο ορμόνες σε νεαρούς θηλυκούς αρουραίους.

Μετά από περίπου τρεις εβδομάδες, διαπίστωσαν αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο τα εγκεφαλικά κύτταρα στον προμετωπιαίο φλοιό των αρουραίων επικοινωνούσαν μεταξύ τους. Οι αλλαγές στον προμετωπιαίο φλοιό μπορούν να αλλάξουν τη διάθεση και τη συμπεριφορά. Επιπρόσθετα, διαπιστώθηκε ότι οι αρουραίοι που έλαβαν συνθετικές ορμόνες, παρήγαγαν υψηλά επίπεδα της ορμόνης του στρες και συγκεκριμένα της κορτικοστερόνης, της κύριας ορμόνης του στρες στα τρωκτικά.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, χρειάζεται περεταίρω έρευνα για τη διερεύνηση των πιθανών επιπτώσεων των διαφόρων ορμονικών σκευασμάτων, ανάλογα με την οδό χορήγησής τους, στον εγκέφαλο και κατά συνέπεια στη συμπεριφορά και τη διάθεση. (Τελειομανία: Αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρής διαταραχής χρήσης αλκοόλ!)

Τα ευρήματα της μελέτης σε ζώα μεταφράζονται το ίδιο στους ανθρώπους;

Η μελέτη των ορμονικών αντισυλληπτικών σε αρουραίους ή άλλα ζωικά μοντέλα, επιτρέπει στους επιστήμονες να ελέγχουν ορισμένες μεταβλητές που είναι πιο δύσκολο να διατηρηθούν σταθερές στους ανθρώπους. (Αντισυλληπτικά χάπια: Μάθε τα υπέρ και τα κατά τους)

Ωστόσο, η μεγαλύτερη μεταβλητότητα στους ανθρώπους και οι διαφορές στους βιολογικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες κινδύνου για ορισμένες καταστάσεις υγείας μπορεί να περιορίσουν την κλινική συνάφεια των ευρημάτων των μελετών σε ζώα.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι οι άνθρωποι δεν είναι αρουραίοι. Επομένως, παρότι η παρούσα μελέτη σε ζώα θεωρείται πολύ ενδιαφέρουσα, είναι απλώς το πρώτο βήμα, διότι για επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων και για περεταίρω συμπεράσματα, χρειάζεται να πραγματοποιηθούν μεταφραστικές μελέτες που να βασίζονται σε νεαρές γυναίκες. (Αντισυλληπτικά χάπια: Αυξάνουν τον κίνδυνο θρόμβωσης σε παχύσαρκες γυναίκες)

Η μέχρι τώρα έρευνα σε ανθρώπους, δείχνει ότι τα ορμονικά αντισυλληπτικά επηρεάζουν την κάθε γυναίκα με διαφορετικούς τρόπους. Ενώ ορισμένες γυναίκες αναπτύσσουν διαταραχές της διάθεσης, άλλες παρατηρούν βελτίωση της διάθεσής τους. Σε επίπεδο πληθυσμού, οι συσχετίσεις μεταξύ της χρήσης ορμονικών αντισυλληπτικών και των ψυχιατρικών αποτελεσμάτων είναι αδύναμες, ασυνεπείς και απίθανο να είναι αιτιολογικές, υπογράμμισαν οι ερευνητές. Σε ατομικό επίπεδο, ορισμένες γυναίκες είναι πιο ευαίσθητες στις διαταραχές της διάθεσης από συγκεκριμένα αντισυλληπτικά, ενώ άλλες τα βρίσκουν ωφέλημα. Ωστόσο, έχει αποδειχθεί ότι οι γυναίκες με προϋπάρχουσες διαταραχές της διάθεσης, όπως το PMDD, παρατηρούν συνήθως βελτιώσεις στη διάθεσή τους με τη λήψη ορμονικών αντισυλληπτικών, τα οποία βοηθούν στον περιορισμό των διακυμάνσεων των ορμονών που επιδεινώνουν τα συμπτώματα.

Πώς θα διαχειριστείτε τις αλλαγές της διάθεσης που συμβαίνουν από τα ορμονικά αντισυλληπτικά;

Εάν μια κοπέλα στην εφηβική της ηλικία, εμφανίσει συμπτώματα κατάθλιψης ή άλλες αλλαγές στη διάθεση, αφού αρχίσει να παίρνει αντισυλληπτικά, οι ειδικοί ενθαρρύνουν την ενημέρωση του γιατρού που συνταγογράφησε το φάρμακο. (Αντισυλληπτικά επιθέματα: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε)

• Αν το φάρμακο λαμβάνεται για την αποτροπή της εγκυμοσύνης, ο γιατρός θα συστήσει κάποια διαφορετική μορφή ορμονικής αντισύλληψης ή άλλη μέθοδο αντισύλληψης.
• Αν το φάρμακο λαμβάνεται για τη θεραπεία του PMDD ή άλλης πάθησης, ο γιατρός θα συστήσει διαφορετική θεραπεία ή άλλες στρατηγικές διαχείρισης της διάθεσης και του άγχους.

Ορισμένες έφηβες κοπέλες αποφασίζουν να συνεχίσουν την χρήση ορμονικών αντισυλληπτικών, ακόμη και αν εμφανίζουν ανεπιθύμητες αλλαγές στη διάθεσή τους, ενώ άλλες, παρά το ότι αποφασίζουν να σταματήσουν τα ορμονικά αντισυλληπτικά, συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν διαταραχές της διάθεσης, οι οποίες είναι αποτέλεσμα άλλων παραγόντων, πέραν από τα ορμονικά αντισυλληπτικά.

Σύμφωνα με τους  επιστήμονες, υπάρχουν γενετικές, γονιδιωματικές, βιολογικές και περιβαλλοντικές επιδράσεις που οδηγούν στην εμφάνιση διαταραχών της διάθεσης και η πιο κοινή περίοδος για να ξεκινήσουν αυτές οι διαταραχές είναι η εφηβεία. Σε περίπτωση που τα προβλήματα της διάθεσης επιμένουν στο έφηβο παιδί σας, με ή χωρίς τη χρήση ορμονικών χαπιών, θα πρέπει να επισκεφτείτε έναν ψυχολόγο ή έναν ψυχίατρο, για να διαπιστωθεί εάν χρειάζεται ή όχι ψυχοθεραπεία ή φαρμακευτική αγωγή. (Πώς να καταλάβετε αν το παιδί σας έχει κατάθλιψη στο πανεπιστήμιο;)