Τι είναι υπερτασική κρίση;

Υπερτασική κρίση ονομάζεται η κατάσταση όπου η αρτηριακή πίεση ανεβαίνει ξαφνικά σε επικίνδυνα επίπεδα. Πρόκειται για μια επείγουσα ιατρική κατάσταση για την οποία πρέπει να κληθεί άμεσα ιατρική βοήθεια. Τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης που καταδεικνύουν υπερτασική κρίση είναι: συστολική πίεση 180 mm Hg ή υψηλότερη και διαστολική πίεση 120 mm Hg ή υψηλότερη. Να υπενθυμίσουμε ότι η φυσιολογική αρτηριακή πίεση για έναν ενήλικα είναι μικρότερη από 120/80 mm Hg.

Ποιοι είναι οι τύποι της υπερτασικής κρίσης και ποια συμπτώματα προκαλούν;

Η υπερτασική κρίση χωρίζεται σε δυο τύπους: επείγουσα υπερτασική κρίση και υπερτασική κρίση έκτακτης ανάγκης. Μια έκθεση που πραγματοποιήθηκε το 2014 από το International Journal of Chronic Diseases, διαπίστωσε ότι οι επείγουσες υπερτασικές κρίσεις αντιπροσωπεύουν το 76% των υπερτασικών κρίσεων και οι υπερτασικές κρίσεις έκτακτης ανάγκης αντιστοιχούν στο 24%.

Α) Επείγουσα υπεραστική κρίση

Οι επείγουσες υπερτασικές κρίσεις είναι συχνές, αλλά η ξαφνική άνοδος της αρτηριακής πίεσης δεν προκαλεί επιπλοκές σε άλλα όργανα του σώματος.

Τα συμπτώματα που τις χαρακτηρίζουν είναι:

• Πονοκέφαλος
• Ζάλη
• Ναυτία
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Ταχυπαλμία ή ταχυκαρδία
• Αιμορραγία στη μύτη
• Ανησυχία

Β) Υπερτασική κρίση έκτακτης ανάγκης

Οι υπερτασικές κρίσεις έκτακτης ανάγκης είναι πιο σπάνιες. Η απότομη άνοδος της αρτηριακής πίεσης προκαλεί βλάβη σε άλλα όργανα του σώματος και μάλιστα μπορεί να οδηγήσει και στο θάνατο.

Τα συμπτώματα που τις χαρακτηρίζουν είναι:

• Σοβαρός πόνος στο στήθος
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Δυνατός πονοκέφαλος
• Σύγχυση και θολή όραση
• Ναυτία και έμετος
• Ακραίο άγχος
• Επιληπτική κρίση
• Μη ανταπόκριση στο περιβάλλον

Σε ποιες επιπλοκές μπορεί να οδηγήσει η υπερτασική κρίση;

Οποιαδήποτε από τις πιο πάνω μορφές υπερτασικής κρίσης, θεωρείται κατάσταση έκτακτης ανάγκης και μπορεί να θέσει την ανθρώπινη ζωή σε κίνδυνο, αυξάνοντας τις πιθανότητες για καταστάσεις, όπως:

• Καρδιακή προσβολή
• Εγκεφαλικό επεισόδιο
• Νεφρική βλάβη
• Πρόβλημα στην αορτή
• Βλάβη στα μάτια
• Εγκεφαλική βλάβη
• Καρδιοπάθειες

Ποιες είναι οι βασικές αιτίες της υπερτασικής κρίσης;

Οι υπερτασικές κρίσεις εμφανίζονται συχνότερα σε άτομα με υπέρταση και στους καπνιστές. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες συνθήκες υγείας και φάρμακα που αυξάνουν τον κίνδυνο, όπως:

• Διαταραχές των νεφρών: Οι διαταραχές των νεφρών και η νεφρική ανεπάρκεια είναι καταστάσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο υπερτασικής κρίσης.
• Εγκυμοσύνη: Η εγκυμοσύνη και συγκεκριμένα μια κατάσταση που ονομάζεται προεκλαμψία, η οποία παρατηρείται μετά την 20^η εβδομάδα κύησης ή και μετά τον τοκετό, αυξάνει τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης.
• Αυτοάνοσα νοσήματα: Σύμφωνα με μελέτες υπάρχει ισχυρή σχέση ανάμεσα στις αυτοάνοσες ασθένειες, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος με την υπέρταση.
• Τραυματισμός νωτιαίου μυελού: Ο τραυματισμός στον νωτιαίο μυελό μπορεί να προκαλέσει υπερβολική αντίδραση του νευρικού συστήματος και να οδηγήσει σε υπερτασική κρίση.
• Στένωση της νεφρικής αρτηρίας: Η στένωση της νεφρικής αρτηρίας είναι μια κατάσταση που προκαλεί στένωση των αρτηριών του νεφρού και αυξάνει την αρτηριακή πίεση.
• Στένωση της αορτής: Το κύριο αιμοφόρο αγγείο που φτάνει στην καρδιά ονομάζεται αορτή. Η στένωση της αορτής αυξάνει επικίνδυνα την πίεση του αίματος.
• Φάρμακα: Μερικά φάρμακα, όπως τα αντισυλληπτικά και οι αναστολείς μονοαμινοξειδάσης (MAOIs), μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε υπερτασικές κρίσεις.

Επιπρόσθετα, ορισμένες καθημερινές αλλά κακές συνήθειες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο, όπως:

• Παράληψη φαρμακευτικής αγωγής για την αρτηριακή πίεση
• Χρήση ουσιών όπως η κοκαΐνη
• Κάπνισμα
• Κατάχρηση αλκοόλ

Πώς διαγιγνώσκεται η υπερτασική κρίση;

Ο γιατρός για να κάνει διάγνωση υπερτασικής κρίσης θα ζητήσει πληροφορίες για το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς, θα κάνει μια φυσική εξέταση και εργαστηριακές εξετάσεις και ακολούθως θα πραγματοποιήσει ηλεκτροκαρδιογράφημα και ακτινογραφίες.

• Ιατρικό ιστορικό: Ο ασθενής θα ερωτηθεί για τις φαρμακευτικές αγωγές που λαμβάνει, αν έχει υπέρταση ή άλλες παθήσεις και για τα συμπτώματα του (νευρολογικά, νεφρικά ή καρδιακά).
• Φυσική εξέταση: Η φυσική εξέταση επικεντρώνεται στην μέτρηση της αρτηριακή πίεσης.
• Εργαστηριακές εξετάσεις: Οι αναλύσεις αίματος και ούρων θα δείξουν αν υπάρχει βλάβη στο συκώτι και τα νεφρά λόγω της απότομης ανόδου της αρτηριακής πίεσης.
• Ηλεκτροκαρδιογράφημα (EKG): Το ηλεκτροκαρδιογράφημα θα χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθηση της καρδίας και την καταγραφή της ηλεκτρικής της δραστηριότητας, για να διαπιστωθεί αν η υψηλή αρτηριακή πίεση επηρέασε την λειτουργία της.
• Ακτινογραφίες: Η ακτινογραφία ή η μαγνητική τομογραφία (CT) θα βοηθήσει τον γιατρό να βρει ενδείξεις (εάν υπάρχουν) εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής ανεπάρκειας ή υγρού στους πνεύμονες ή την καρδιά.

Επαναλαμβάνουμε ότι η υπερτασική κρίση μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στον θάνατο και είναι απαραίτητη η άμεση ιατρική παρέμβαση.

Πώς θεραπεύεται η υπερτασική κρίση;

Η θεραπεία της υπερτασικής κρίσης εξαρτάται από την αιτία που την προκάλεσε. Για την σταθεροποίηση της αρτηριακής πίεσης χορηγούνται ενδοφλέβια αντιϋπερτασικά φάρμακα για άμεση επίδραση.

Όταν η αρτηριακή πίεση σταθεροποιηθεί, τότε συνταγογραφούνται χάπια για τον μετέπειτα έλεγχο της αρτηριακή πίεσης. Συστήνονται επίσης τακτικοί έλεγχοι της αρτηριακής πίεσης και η τυπική λήψη των φαρμάκων.