Συμπληρώματα ψευδαργύρου: Σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται & ποια είναι τα οφέλη τους;

Ο ψευδάργυρος είναι ένα από τα πιο άφθονα ιχνοστοιχεία στο ανθρώπινο σώμα, το οποίο παίζει σημαντικό ρόλο σε πολλές πτυχές της υγείας. Είναι απαραίτητο για τη σωστή λειτουργία περισσότερων από 300 διαφορετικών ενζύμων στο σώμα, ενισχύει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, υποστηρίζει την υγεία του δέρματος, των ματιών και της καρδιάς, ενώ είναι επίσης πολύ σημαντικό για τη σωστή ανάπτυξη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, της βρεφικής και παιδικής ηλικίας.

Ο ψευδάργυρος εμπλέκεται στη διαίρεση και ανάπτυξη των κυττάρων, τη διάσπαση των υδατανθράκων, την ενίσχυση της δράσης της ινσουλίνης, την επούλωση πληγών και τις αισθήσεις της γεύσης και της όσφρησης.

Πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν συμπληρώματα ψευδαργύρου όταν δεν αισθάνονται καλά, για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού τους συστήματος. Δεδομένου του σημαντικού ρόλου του ψευδάργυρου για την υγεία, η λήψη συμπληρωμάτων ψευδαργύρου θεωρείται πως μπορεί να είναι ευεργετική για τις παρακάτω περιπτώσεις:

1. Αντιμετώπιση της ανεπάρκειας ψευδαργύρου

Τα συμπληρώματα ψευδαργύρου χρησιμοποιούνται συχνά για να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση και πρόληψη της ανεπάρκειας ψευδαργύρου. Παρόλο που η ανεπάρκεια του ψευδαργύρου είναι σπάνια, σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως άτομα που ακολουθούν περιοριστικές δίαιτες, άτομα με σύνδρομο δυσαπορρόφησης ή άλλα προβλήματα υγείας, μπορεί να εμφανιστεί, καθώς το σώμα βασίζεται στην πρόσληψη του ψευδαργύρου μέσω της διατροφής.

Τα συμπτώματα της ανεπάρκειας ψευδαργύρου περιλαμβάνουν τη μειωμένη ανοσία, την απώλεια μαλλιών, την κακή όρεξη, τη διάρροια και την αργή επούλωση πληγών. Η λήψη συμπληρωμάτων ψευδαργύρου έχει αποδειχθεί πως μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα του ψευδαργύρου στο αίμα και να βελτιώσει τυχόν συμπτώματα που οφείλονται στην ανεπάρκειά του.

2. Βελτίωση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος

Δεδομένης της ικανότητας του ψευδαργύρου να ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και να καταπολεμά τη φλεγμονή, θεωρείται πως η χρήση συμπληρωμάτων ψευδαργύρου, όταν πρωτοεμφανιστούν συμπτώματα ορισμένων λοιμώξεων, θα μπορούσε ενδεχομένως να βοηθήσει στη θεραπεία αυτών.

Συγκεκριμένα, μια ανασκόπηση 7 μελετών έδειξε πως η λήψη παστίλιων ψευδαργύρου (80–92 mg) μπορεί να μειώσει τη διάρκεια ενός κοινού κρυολογήματος έως και 33%. Μια άλλη ανασκόπηση 28 μελετών έδειξε πως η λήψη συμπληρωμάτων ψευδαργύρου θα μπορούσε ακόμη και να αποτρέψει την εμφάνιση συμπτωμάτων ή να συντομεύσει τη διάρκεια ορισμένων λοιμώξεων της αναπνευστικής οδού.

3. Ρύθμιση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα

Ο ψευδάργυρος είναι γνωστός για το ρόλο του στη διαχείριση του σακχάρου στο αίμα και στην έκκριση της ινσουλίνης. Μια ανασκόπηση μελετών διαπίστωσε πως τα χαμηλά επίπεδα ψευδαργύρου θα μπορούσαν να συνδέονται με την απορρύθμιση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα και εμφάνιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.

Επομένως, η χρήση συμπληρωμάτων ψευδαργύρου θεωρείται πως θα μπορούσε να βοηθήσει στη διατήρηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα σταθερών, στη μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη και βελτίωση της ευαισθησίας του σώματος σε αυτή.

4. Θεραπεία της ακμής

Τα συμπληρώματα ψευδαργύρου χρησιμοποιούνται συχνά για την προαγωγή της υγείας του δέρματος και θεραπεία κοινών δερματικών παθήσεων, όπως η ακμή. Ένας τύπος ψευδαργύρου, γνωστός ως θειικός ψευδάργυρος, έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμος στη μείωση των συμπτωμάτων της ήπιας έως μέτριας ακμής.

Σύμφωνα με μελέτες, τα άτομα με ακμή τείνουν να έχουν χαμηλότερα επίπεδα ψευδαργύρου στο αίμα τους σε σχέση με όσους δεν έχουν, με αποτέλεσμα τα συμπληρώματα ψευδαργύρου να βοηθούν στην ενίσχυση αυτών.

5. Βελτίωση της υγείας της καρδιάς

Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει πως η λήψη συμπληρωμάτων ψευδαργύρου μπορεί να βελτιώσει αρκετούς παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρδιακών παθήσεων, όπως τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων, συμβάλλοντας έτσι στην πρόληψη των καρδιακών παθήσεων.

6. Αποτροπή της εξέλιξης της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας

Τα συμπληρώματα ψευδαργύρου χρησιμοποιούνται συχνά για την επιβράδυνση της εξέλιξης της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας και προστασία από την απώλεια όρασης και τύφλωση.

Ωστόσο, ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν πως μπορεί να χρειάζεται συνδυασμός των συμπληρωμάτων ψευδαργύρου με άλλες θεραπευτικές επιλογές για μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων τους όσον αφορά τη βελτίωση της όρασης.

Ποια είναι τα είδη συμπληρωμάτων ψευδαργύρου;

Υπάρχουν διάφορα είδη συμπληρωμάτων ψευδαργύρου που διατίθενται στην αγορά και μπορούν να προσφέρουν διαφορετικά οφέλη υγείας. Αυτά είναι τα εξής:

• Γλυκονικός ψευδάργυρος: Μια από τις πιο κοινές μορφές ψευδαργύρου, που χρησιμοποιείται συχνά σε παστίλιες και ρινικά σπρέι για την αντιμετώπιση του κοινού κρυολογήματος.
• Οξικός ψευδάργυρος: Προστίθεται συχνά σε παστίλιες για τη μείωση των συμπτωμάτων και επιτάχυνση της ανάρρωσης από λοιμώξεις.
• Θειικός ψευδάργυρος: Χρησιμοποιείται κυρίως για την πρόληψη της ανεπάρκειας ψευδαργύρου και μείωση της σοβαρότητας της ακμής.
• Πικολινικός ψευδάργυρος: Αυτή η μορφή ψευδαργύρου απορροφάται καλύτερα απ’ οποιαδήποτε άλλη.
• Οροτικός ψευδάργυρος: Αυτή η μορφή ψευδαργύρου συνδέεται με μια ένωση, γνωστή ως οροτικό οξύ και αποτελεί έναν από τους πιο συνηθισμένους τύπους συμπληρωμάτων ψευδαργύρου που κυκλοφορούν στην αγορά.
• Κιτρικός ψευδάργυρος: Σύμφωνα με μια μελέτη του 2014, αυτός ο τύπος συμπληρώματος ψευδαργύρου απορροφάται το ίδιο αποτελεσματικά με το γλυκονικό ψευδάργυρο, αλλά έχει καλύτερη και λιγότερο πικρή γεύση.

Τι παρενέργειες μπορεί να έχουν τα συμπληρώματα ψευδαργύρου;

Σε γενικές γραμμές τα συμπληρώματα ψευδαργύρου είναι καλά ανεκτά, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν συσχετιστεί και με ανεπιθύμητες παρενέργειες, όπως η ναυτία, ο έμετος, η διάρροια και ο πόνος στο στομάχι.

Επιπλέον, η υπέρβαση των 40 mg στοιχειακού ψευδαργύρου την ημέρα μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα που μοιάζουν αυτά της γρίπης, όπως ο πυρετός, ο βήχας, ο πονοκέφαλος και η κόπωση.

Ο ψευδάργυρος μπορεί επίσης να παρεμποδίσει την ικανότητα του σώματος να απορροφά χαλκό, οδηγώντας έτσι πιθανώς σε ανεπάρκεια χαλκού με την πάροδο του χρόνου.

Τέλος, τα συμπληρώματα ψευδαργύρου έχει αποδειχθεί πως παρεμβαίνουν στην απορρόφηση ορισμένων αντιοβιοτικών, μειώνοντας έτσι την αποτελεσματικότητά τους σε περιπτώσεις που λαμβάνονται ταυτόχρονα.

Για την αποφυγή των παραπάνω παρενεργειών, συνιστάται η τήρηση της συνιστώμενης δοσολογίας του κάθε σκευάσματος ψευδαργύρου και αποφυγή της υπέρβασης του ορίου των 40 mg την ημέρα.