Εξέταση φλοιοεπινεφριδιοτρόπου ορμόνης (ACTH)

Διαδικασία εξέτασης

Πώς πραγματοποιείται η εξέταση φλοιοεπινεφριδιοτρόπου ορμόνης;

Ο γιατρός θα σας συμβουλεύσει να μη λάβετε κανένα στεροειδές φάρμακο πριν την εξέταση, διότι αυτό μπορεί να επηρεάσει την ακρίβεια των αποτελεσμάτων.

Η εξέταση συνήθως πραγματοποιείται πρωί. Τα επίπεδα της αδρενοκορτικοτρόπου ορμόνης βρίσκονται στη μέγιστη συγκέντρωση όταν ξυπνάτε. Για αυτό ο γιατρός θα προγραμματίσει την εξέταση πολύ νωρίς το πρωί.

Τα επίπεδα της αδρενοκορτικοτρόπου ορμόνης ελέγχονται με ένα δείγμα αίματος. Το αίμα λαμβάνεται από μία φλέβα, συνήθως στην εσωτερική πλευρά του αγκώνα, ακολουθώντας τα παρακάτω βήματα:

1. Ένας επαγγελματίας υγείας αρχικά θα απολυμάνει την περιοχή χρησιμοποιώντας οινόπνευμα για τη θανάτωση των βακτηρίων.
2. Ακολούθως θα τοποθετήσει την περίδεση (ένα λάστιχο) γύρω από το βραχίονά σας. Αυτό θα αναγκάσει τις φλέβες να πληρωθούν με αίμα.
3. Θα εισάγει ήπια μία βελόνα στη φλέβα του χεριού σας και θα συλλέξει μία μικρή ποσότητα αίματος εντός της σύριγγας.
4. Όταν η σύριγγα γεμίσει, η βελόνα θα αφαιρεθεί. Ακολούθως, θα αφαιρεθεί και το λάστιχο της περίδεσης και το σημείο λήψης του αίματος θα καλυφθεί με αποστειρωμένη γάζα για τον τερματισμό της αιμορραγίας.

Χρησιμότητα εξέτασης

Γιατί πραγματοποιείται η εξέταση φλοιοεπινεφριδιοτρόπου ορμόνης;

Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει μία εξέταση αδρενοκορτικοτρόπου ορμόνης αν έχετε συμπτώματα υπερβολικά υψηλών ή χαμηλών επιπέδων κορτιζόλης. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν σημαντικά από άτομο σε άτομο και αποτελούν συχνά ένδειξη επιπλέον προβλημάτων υγείας.

Αν έχετε υψηλά επίπεδα κορτιζόλης, μπορεί να έχετε:

• Παχυσαρκία
• Στρογγυλεμένο πρόσωπο
• Εύθραυστο, λεπτό δέρμα
• Μωβ γραμμές στην κοιλιακή χώρα
• Αδύναμους μύες
• Ακμή
• Αυξημένη τριχοφυΐα σώματος
• Υπέρταση
• Υποκαλιαιμία
• Υψηλά επίπεδα διττανθρακικού
• Υψηλά επίπεδα γλυκόζης
• Διαβήτη

Τα συμπτώματα που σχετίζονται με χαμηλά επίπεδα κορτιζόλης είναι τα εξής:

• Αδύναμοι μύες
• Κόπωση
• Απώλεια βάρους
• Αυξημένη χρώση του δέρματος σε περιοχές που δεν εκτίθενται στον ήλιο
• Απώλεια όρεξης
• Χαμηλή αρτηριακή πίεση
• Χαμηλά επίπεδα γλυκόζης
• Χαμηλά επίπεδα νατρίου του αίματος
• Υψηλά επίπεδα καλίου
• Υψηλά επίπεδα ασβεστίου

Προετοιμασία

Χρειάζεται να προετοιμαστώ για την εξέταση φλοιοεπινεφριδιοτρόπου ορμόνης;

Μπορεί να χρειαστεί να νηστέψετε (να μη φάτε και να μην πιείτε τίποτα) το βράδυ πριν την εξέταση. Η συγκεκριμένη εξέταση πραγματοποιείται νωρίς το πρωί, επειδή τα επίπεδα κορτιζόλης αλλάζουν κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων

Πώς ερμηνεύονται τα αποτελέσματα της εξέτασης φλοιοεπινεφριδιοτρόπου ορμόνης;

Οι φυσιολογικές τιμές για την αδρενοκορτικοτρόπο ορμόνη είναι 9 έως 52 pg/mL. Το φυσιολογικό εύρος μπορεί να διαφέρει ελαφρώς ανάλογα με το εργαστήριο. Ο γιατρός θα σας εξηγήσει ακριβώς τα αποτελέσματα.

Υψηλά επίπεδα αδρενοκορτικοτρόπου ορμόνης μπορεί να αποτελούν ένδειξη:

• Νόσου του Addison
• Επινεφριδιακής υπερπλασίας
• Συνδρόμου Cushing
• Έκτοπου όγκου που παράγει αδρενοκορτικοτρόπο ορμόνη
• Αδρενολευκοδυστροφίας (πολύ σπάνια)
• Συνδρόμου Nelson (πολύ σπάνια)

Χαμηλά  επίπεδα αδρενοκορτικοτρόπου ορμόνης μπορεί να αποτελούν ένδειξη:

• Όγκου των επινεφριδίων
• Εξωγενούς συνδρόμου Cushing
• Υπολειτουργίας της υπόφυσης

Η λήψη στεροειδών φαρμάκων μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της αδρενοκορτικοτρόπου ορμόνης, επομένως θα πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας αν λαμβάνετε στεροειδή.

Κίνδυνοι εξέτασης

Ποιοι κίνδυνοι σχετίζονται με την εξέταση φλοιοεπινεφριδιοτρόπου ορμόνης;

Οι εξετάσεις αίματος τυπικά δεν συνοδεύονται από κινδύνους. Κάποια άτομα μπορεί να έχουν μικρότερες ή μεγαλύτερες φλέβες, κάτι που καθιστά τη λήψη δείγματος αίματος πιθανώς λίγο πιο δύσκολη. Όμως, οι κίνδυνοι που σχετίζονται με εξετάσεις αίματος, όπως η αδρενοκορτικοτρόπος ορμόνη, είναι σπάνιες.

Ασυνήθιστοι κίνδυνοι από τη λήψη δείγματος αίματος είναι οι εξής:

• Υπερβολική αιμοραγία
• Ζάλη ή λιποθυμία
• Αιμάτωμα (συσσώρευση αίματος κάτω από το δέρμα)
• Μόλυνση στο σημείο

Μετά την εξέταση

Τι να περιμένετε μετά την εξέταση της φλοιοεπινεφριδιοτρόπου ορμόνης;

Η διάγνωση μιας πάθησης που σχετίζεται με την αδρενοκορτικοτρόπο ορμόνη είναι αρκετά περίπλοκη. Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει περισσότερες εργαστηριακές εξετάσεις και να πραγματοποιήσει μία κλινική εξέταση προτού καταλήξει σε σαφή διάγνωση.

Για τους όγκους που εκκρίνουν αδρενοκορτικοτρόπο ορμόνη συνήθως προτείνεται χειρουργική επέμβαση. Κάποια φάρμακα, όπως η καβεργολίνη, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να επαναφέρουν τα επίπεδα κορτιζόλης στα φυσιολογικά. Ο υπερκορτιζολισμός λόγω όγκων της υπόφυσης συνήθως απαιτεί επίσης χειρουργική επέμβαση.

Περαιτέρω πληροφορίες

Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να γνωρίζω για την εξέταση φλοιοεπινεφριδιοτρόπου ορμόνης;

Μία εξέταση που ονομάζεται δοκιμασία διέγερσης με ACTH πραγματοποιείται μερικές φορές αντί της κλασικής εξέτασης αδρενοκορτικοτρόπου ορμόνης για τη διάγνωση της νόσου του Addison και της υπολειτουργίας της υπόφυσης. Σε αυτή την εξέταση αίματος μετρώνται τα επίπεδα κορτιζόλης πριν και μετά τη λήψη αδρενοκορτικοτρόπου ορμόνης με ένεση.