Πώς βιώνουν οι γυναίκες την πρώιμη εμμηνόπαυση;

Tι είναι η πρόωρη εμμηνόπαυση;

Η πρόωρη εμμηνόπαυση ή πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια (POI) χρησιμοποιείται συνήθως για να αναφερθεί στην εμμηνόπαυση που συμβαίνει πριν από τη μέση ηλικία της φυσιολογικής εμμηνόπαυσης. Οι όροι χρησιμοποιούνται γενικά για να περιγράψουν την ίδια πάθηση, αλλά οι ηλικίες αποκοπής είναι διαφορετικές.

Εξ’ ορισμού, η πρόωρη εμμηνόπαυση είναι σε ηλικία μικρότερη των 45 ετών. Η πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια είναι κάτω των 40 ετών.

Υπολογίζεται ότι μία στις 100 γυναίκες κάτω των 40 ετών, μία στις 1.000 γυναίκες κάτω των 30 ετών και μία στις 10.000 γυναίκες κάτω των 20 ετών εμφανίζουν POI, σύμφωνα με το δίκτυο Daisy.

Η POI διαφέρει επίσης από την εμμηνόπαυση όχι μόνο επειδή εμφανίζεται σε νεότερη ηλικία, αλλά και επειδή η λειτουργία των ωοθηκών μπορεί να αυξομειώνεται με την πάροδο του χρόνου αντί να σταματά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε περίοδο, ωορρηξία ή ακόμη και εγκυμοσύνη, αρκετά χρόνια μετά τη διάγνωση.

Ο τρόπος με τον οποίο επηρεάζει τις γυναίκες είναι συνήθως τα κλασικά συμπτώματα των εξάψεων και της εφίδρωσης, των εναλλαγών της διάθεσης και της ευερεθιστότητας.

Το βασικό σύμπτωμα της πρώιμης εμμηνόπαυσης είναι όταν η περίοδος γίνεται σπάνια ή παύει εντελώς χωρίς άλλο λόγο, πχ εγκυμοσύνη. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν εξάψεις, νυχτερινές εφιδρώσεις, δυσκολία στον ύπνο, χαμηλή διάθεση ή άγχος, μειωμένη λίμπιντο και κολπική ξηρότητα, καθώς και προβλήματα μνήμης και συγκέντρωσης.

Τι προκαλεί την πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια;

Η πρόωρη εμμηνόπαυση μπορεί να συμβεί εάν οι ωοθήκες μιας γυναίκας σταματήσουν να παράγουν φυσιολογικά επίπεδα ορμονών, ιδίως οιστρογόνων. Αν και η αιτία είναι συχνά άγνωστη, σε ορισμένες γυναίκες μπορεί να οφείλεται σε χρωμοσωμικές ανωμαλίες, όπως το σύνδρομο Turner, μια γενετική διαταραχή που αφορά μόνο γυναίκες.

Υπάρχουν έρευνες γύρω από ορισμένα γενετικά ζητήματα που μπορεί να ευθύνονται για ορισμένες περιπτώσεις. Ορισμένοι άνθρωποι έχουν αυτοάνοσα νοσήματα που μπορεί να οδηγήσουν σε πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια.

Ορισμένες λοιμώξεις όπως η ελονοσία και η παρωτίτιδα μπορεί να προκαλέσουν πρόωρη εμμηνόπαυση , αλλά αυτό είναι σπάνιο.

Το αν θα εμφανίσετε ή όχι πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια μπορεί επίσης να εξαρτάται από την οικογένειά σας – αν κάποιοι συγγενείς σας παρουσίασαν πρόωρη εμμηνόπαυση, μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητές σας.

Οι θεραπείες καρκίνου, όπως η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία, μπορούν επίσης να προκαλέσουν πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια – η οποία μπορεί να είναι ή να μην είναι προσωρινή. Ο κίνδυνος πρόωρης εμμηνόπαυσης εξαρτάται από την ηλικία σας, το είδος της θεραπείας που λαμβάνετε και το σημείο του σώματος στο οποίο επικεντρώνεται η ακτινοθεραπεία. Η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των ωοθηκών μπορεί επίσης να προκαλέσει πρόωρη εμμηνόπαυση.

Ποιος είναι ο συναισθηματικός αντίκτυπος της πρόωρης ωοθηκικής ανεπάρκειας;

Η πρώιμη εμμηνόπαυση και η πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια ορίζονται ιατρικά ως η διακοπή της εμμήνου ρύσεως, αλλά μπορεί να είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτό. Τα συμπτώματα της πρώιμης εμμηνόπαυσης και ο αντίκτυπος στη γονιμότητα μπορεί να είναι ανατρεπτικά και να επηρεάσουν σοβαρά την ψυχική ευεξία.

Μια γυναίκα που βρίσκει συμπτώματα της πρόωρης ωοθηκικής ανεπάρκειας και δεν έχει κάνει οικογένεια, μπορεί να αποτελέσει μεγάλο ζήτημα για τη ζωή της. Η απώλεια της γονιμότητας και ο ψυχολογικός αντίκτυπος αυτού μπορεί να είναι τεράστιος. Ακόμη και για μια γυναίκα που έχει κάνει οικογένεια. Το να της αφαιρείται η απόφαση είναι δύσκολο.

Ο πιθανός αντίκτυπος στη σεξουαλική λειτουργία μπορεί επίσης να είναι οδυνηρός. Η κολπική ξηρότητα και τέτοιου είδους συμπτώματα μπορούν να κάνουν το σεξ άβολο και μπορεί να δημιουργήσουν αγωνία και άγχος στις γυναίκες.

Αν και η εμμηνόπαυση είναι κάτι φυσικό, το στίγμα και το ταμπού σχετικά με την αποκάλυψη των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης μπορεί να έχει αντίκτυπο στις γυναίκες.

Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να γνωρίζουν την πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια στην οικογένειά τους, αλλά κάποιες άλλες οικογένειες δεν μιλούν γι’ αυτό το θέμα. Το να μιλήσουν οι άνθρωποι γι’ αυτό και να δημοσιευτούν οι σωστές πληροφορίες είναι υψίστης σημασίας για τις επόμενες γενιές.

Πώς αντιμετωπίζεται η πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια;

Ο γενικός γιατρός σας θα πρέπει να είναι σε θέση να κάνει διάγνωση της πρώιμης εμμηνόπαυσης με βάση τα συμπτώματά σας, το οικογενειακό σας ιστορικό και τις εξετάσεις αίματος για τον έλεγχο των επιπέδων των ορμονών σας.

Η κύρια θεραπεία για την πρώιμη εμμηνόπαυση είναι είτε η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT) είτε το συνδυασμένο αντισυλληπτικό χάπι. Η HRT χρησιμοποιείται για την προκαλέσει ανακούφηση των συμπτωμάτων με την αντικατάσταση των ορμονών που βρίσκονται σε χαμηλότερο επίπεδο καθώς πλησιάζετε στην εμμηνόπαυση. Μπορεί επίσης να αποτρέψει την οστεοπόρωση -αποδυνάμωση των οστών- η οποία είναι πιο συχνή μετά την εμμηνόπαυση. Ως εκ τούτου, ο κίνδυνος οστεοπόρωσης είναι πολύ υψηλότερος εάν έχετε περάσει πρώιμη εμμηνόπαυση.

Οι περισσότερες γυναίκες λαμβάνουν συνδυασμό οιστρογόνου και προγεσταγόνου- ωστόσο, οι γυναίκες που δεν έχουν μήτρα μπορούν να λαμβάνουν οιστρογόνα μόνα τους. Αυτές οι ορμόνες μπορούν να ληφθούν με διάφορους τρόπους, συμπεριλαμβανομένων δισκίων, επιθεμάτων, πηκτωμάτων, κολπικών κρεμών, πεσσάρων ή δακτυλίων.

Η HRT μπορεί να μην είναι κατάλληλη εάν έχετε ιστορικό καρκίνου του μαστού, των ωοθηκών ή της μήτρας, θρόμβους αίματος, υψηλή αρτηριακή πίεση ή ηπατική νόσο. Είναι πιθανό να μείνετε έγκυος ενώ λαμβάνετε HRT, γι’ αυτό θα πρέπει να χρησιμοποιείτε αντισύλληψη μέχρι δύο χρόνια μετά την τελευταία σας περίοδο ή ένα χρόνο μετά την ηλικία των 50 ετών.

Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής – όπως το να φοράτε ελαφριά ρούχα, να διατηρείτε το υπνοδωμάτιό σας δροσερό, να αποφεύγετε την καφεΐνη, το κάπνισμα ή την κατανάλωση αλκοόλ και να γυμνάζεστε – μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση ορισμένων συμπτωμάτων. Οι χαλαρωτικές δραστηριότητες και η ενσυνειδητότητα μπορούν να βοηθήσουν στις εναλλαγές της διάθεσης, τη χαμηλή διάθεση και το άγχος, ενώ ο γιατρός σας μπορεί να σας συμβουλεύσει να χρησιμοποιήσετε κάποια φάρμακα ή να κάνετε γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία.