Γρίπη: Γιατί είναι χειρότερη κάποιες χρονιές και άλλες πιο ήπια;

Τι πρέπει να γνωρίζετε για τη γρίπη;

Η γρίπη είναι μια μεταδοτική λοίμωξη του αναπνευστικού, που προκαλείται από ιούς και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως η πνευμονία. Μερικές φορές μπορεί να είναι ακόμη και απειλητική για τη ζωή. Μπορεί να επηρεάσει άτομα όλων των ηλικιών και να εξαπλωθεί μέσω των σταγονιδίων του βήχα και του φτερνίσματος ή μέσω του αγγίγματος του προσώπου (στόμα, μύτη, μάτια) με μολυσμένα χέρια. (Κρυολόγημα, γρίπη και COVID-19: Ποια διατροφή ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα;)

Η γρίπη τείνει να εμφανίζεται από τον Απρίλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο, γι’ αυτό και ονομάζεται εποχιακή λοίμωξη. Κάθε χρόνο, η βαρύτητα της γρίπης ποικίλλει. Το πιο σημαντικό όπλο κατά της γρίπης είναι ο εμβολιασμός. (Διπλός εμβολιασμός για COVID-19 και γρίπη: Μειώνει τα ποσοστά μόλυνσης από COVID)

Η γρίπη, άλλοτε είναι ήπια και άλλοτε σοβαρή. Τα συμπτώματα που την χαρακτηρίζουν είναι τα ακόλουθα:

• Ρίγος και πυρετός
• Βήχας
• Έμετος (σε ορισμένους ασθενείς)
• Πονοκέφαλος
• Πονόλαιμος
• Διάρροια (σε ορισμένους ασθενείς)
• Καταρροή
• Αίσθημα κόπωσης

Γιατί η γρίπη είναι χειρότερη κάποιες χρονιές και κάποιες πιο ήπια;

Η κάθε περίοδος της γρίπης είναι διαφορετική, με ορισμένες να είναι χειρότερες από άλλες ως προς τον αριθμό των ατόμων που μολύνονται και ως προς τη σοβαρότητα της ασθένειας που προκαλείται. (Τεστ γρίπης: Ποια είδη υπάρχουν και ποιος χρειάζεται να υποβάλλεται σε αυτά;)

Το πόσο ήπια ή σοβαρή είναι η κάθε περίοδος της γρίπης, εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως το στέλεχος της γρίπης που κυκλοφορεί, το πόσοι άνθρωποι είναι εμβολιασμένοι κατά της γρίπης και από το πόσο αποτελεσματικό είναι το εμβόλιο ενάντια στο εκάστοτε στέλεχος της γρίπης που κυκλοφορεί. (Εμβόλιο γρίπης: 36% αποτελεσματικό ενάντια στη γρίπη A για την περίοδο 2021-2022)

Δεδομένου μάλιστα, ότι τα στελέχη της γρίπης μεταλλάσσονται γρήγορα, οι ειδικοί κάθε χρόνο, με βάση τα δεδομένα τους, προσπαθούν να προβλέψουν τα στελέχη που θα κυκλοφορήσουν, για να τα ενσωματώσουν στο εμβόλιο, ώστε να το κάνουν όσο πιο αποτελεσματικό γίνεται για να μειωθούν τα κρούσματα, οι σοβαρά νοσούντες και τα ποσοστά θανάτου. (Γρίπη Β: Αναγνωρίστε τα συμπτώματα και αντιμετωπίστε τα αποτελεσματικά)

Να υπενθυμίσουμε ότι ο ιός της γρίπης εμφανίζεται σε τρεις μορφές:

• Γρίπη Α
• Γρίπη Β
• Γρίπη Γ

Τα στελέχη του ιού της γρίπης Α, H1N1 και H3N2, είναι πιο μεταδοτικά από άλλα στελέχη της γρίπης Α. Η γρίπη Β είναι λίγο λιγότερο μεταδοτική και σοβαρή, ενώ η γρίπη Γ είναι πολύ ήπια και όχι τόσο μεταδοτική. (4 Σπιτικές θεραπείες για τη γρίπη του στομάχου)

Η σοβαρότητα λοιπόν της περιόδου της γρίπης, εξαρτάται τόσο από το στέλεχος της γρίπης που θα κυκλοφορήσει, όσο και από το πόσο σωστή ήταν η πρόβλεψη των επιστημόνων. Βέβαια, πέραν από τα εμβόλια, θα πρέπει να λαμβάνεται πάντα υπόψη και το ποσοστό των ατόμων που διατρέχουν, ούτως ή αλλιώς, μεγάλο κίνδυνο επιπλοκών και θανάτου, δεδομένου ότι τα άτομα με υποκείμενες ασθένειες, μπορούν να οδηγηθούν σε θάνατο ακόμη και όταν νοσήσουν με ένα σχετικά λιγότερο σοβαρό στέλεχος της γρίπης. (Εμβόλιο γρίπης: Μπορεί να προστατεύσει από τη νόσο του Αλτσχάιμερ;)

Πόσο αποτελεσματικό είναι το εμβόλιο της γρίπης;

Κάθε χρόνο, οι επιστήμονες προσπαθούν να προβλέψουν τα στελέχη της γρίπης που θα κυκλοφορήσουν την επόμενη χρονιά, ώστε να μπορέσουν να δημιουργήσουν ένα εμβόλιο που θα είναι αποτελεσματικό, το οποίο θα μειώνει τόσο τη σοβαρή νόσηση, όσο και το ποσοστό θανάτων. Το εμβόλιο της γρίπης περιέχει, σταθερά, δύο στελέχη της γρίπης Α και ένα ή δύο στελέχη της γρίπης Β. (Πώς μοιάζει η «γρίπη της ντομάτας»; Αποτελεί ήδη γνωστή νόσο;)

Ωστόσο, τα στελέχη της γρίπης Α μεταλλάσσονται τάχιστα, επομένως η πρόβλεψη των στελεχών που θα συμπεριληφθούν στο εμβόλιο δεν είναι ποτέ εύκολη. Την ίδια ώρα, η πρόβλεψη πρέπει να γίνει από τον Φεβρουάριο, ώστε να είναι έτοιμο το εμβόλιο για να αρχίσουν οι εμβολιασμοί μέχρι τον Σεπτέμβριο. Σε αυτό το χρονικό διάστημα, ωστόσο, μπορούν να εμφανιστούν διάφορες μεταλλάξεις. (3 λόγοι για τους οποίους η φετινή περίοδος γρίπης είναι η χειρότερη των τελευταίων 10 χρόνων)

Σύμφωνα με τα στοιχεία του CDC, όταν η πρόβλεψη των επιστημόνων είναι σωστή για τον ιό που θα κυκλοφορήσει, η αποτελεσματικότητα του εμβολίου κυμαίνεται από 40% έως 60%. Όταν η πρόβλεψη είναι «λανθασμένη», το εμβόλιο είναι κάτω από 40% αποτελεσματικό. Αλλά και σε αυτή την περίπτωση προστατεύει, ως ένα σημαντικό βαθμό, τους ανθρώπους από τη σοβαρή νόσηση. (Πόνοι στο σώμα λόγω γρίπης: Γιατί συμβαίνουν; Πώς θα τους αντιμετωπίσετε;)

Τονίζεται ότι, ακόμη και μετά τον εμβολιασμό, υπάρχει ενδεχόμενο ήπιας λοίμωξης, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το εμβόλιο δεν είναι αποτελεσματικό. Αντίθετα, σημαίνει ότι:

• Ο ασθενής αρρώστησε πιο ήπια χάρη στο εμβόλιο, που απέτρεψε τη σοβαρή νόσηση.
• Ο ασθενής νόσησε από ένα στέλεχος της γρίπης που δεν υπήρχε στο εμβόλιο, όπως η γρίπη Γ.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα εμβόλια της γρίπης είναι σε κάθε περίπτωση αποτελεσματικά και ασφαλή και θεωρούνται απαραίτητα για τα άτομα που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών. Η καλύτερη περίοδος για να εμβολιαστεί ένα άτομο είναι τον φθινόπωρο, όπου η γρίπη έχει πιο έντονη δραστηριότητα. (Επιστρέφει η μάσκα; Τι λένε οι ειδικοί για την έξαρση COVID-19, RSV και γρίπης;)

Πώς θεραπεύεται η γρίπη;

Στα άτομα με γρίπη συνιστάται η ακεταμινοφαίνη (Tylenol) και η ιβουπροφαίνη (Advil, Motrin), για μείωση του πυρετού και σταγόνες για τον βήχα ή σπρέι για το λαιμό για μείωση του πονόλαιμου και του βήχα. Τα περισσότερα υγιή άτομα νιώθουν καλύτερα μέσα σε 2-3 μέρες, γι΄αυτό και δεν χρειάζονται ιατρική περίθαλψη ή συνταγογραφούμενα φάρμακα. (Εμβόλιο COVID-19 vs εμβόλιο γρίπης: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε!)

Τα άτομα με υποκείμενες ασθένειες, που διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο επιπλοκών, πρέπει να επισκέπτονται τον γιατρό τους για συνταγογράφηση αντιιικών φαρμάκων. Τα παρακάτω προβλήματα υγείας αυξάνουν τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης και επιπλοκών:

• Πνευμονικές παθήσεις, όπως το άσθμα
• Διαταραχές του αίματος, όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία
• Νεφρικές παθήσεις
• Διαβήτης
• Νευρολογικές παθήσεις
• Ηπατικές παθήσεις
• Καρδιακές παθήσεις, όπως η υπέρταση
• Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα

Πώς θα μειώσετε τον κίνδυνο γρίπης;

Για να μειώσετε τον κίνδυνο γρίπης πρέπει:

• Να εμβολιάζεστε κάθε χρόνο
• Να μην αγγίζετε το πρόσωπό σας με άπλυτα χέρια
• Να πλένετε τα χέρια σας πριν και μετά το φαγητό, πριν και μετά την τουαλέτα
• Να μένετε μακριά από άρρωστα άτομα
• Να κοιμάστε ικανοποιητικά (τουλάχιστον 8 ώρες κάθε βράδυ)
• Να αποφεύγετε την κοινή χρήση αντικειμένων
• Να τρέφεστε υγιεινά
• Να μένετε στο σπίτι όταν νιώθετε άρρωστοι, για να αποφύγετε να κολλήσετε άλλους ανθρώπους
• Να χρησιμοποιείτε στην καθημερινότητά σας απολυμαντικό χεριών όταν δεν έχετε στη διάθεσή σας σαπούνι και νερό
• Να καλύπτετε το στόμα και τη μύτη σας με χαρτομάντηλο όταν φτερνίζεστε ή βήχετε

Αν κινδυνεύετε από επιπλοκές λόγω υποκείμενων παθήσεων ή αν τα συμπτώματά σας επιμένουν για μέρες, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας. (Γρίπη και εγκυμοσύνη: Είναι επικίνδυνη;)