Καρκίνος των ωοθηκών: Ποιοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο;

Οι ωοθήκες, είναι γυναικεία όργανα σε μέγεθος αμυγδάλου, που είναι τοποθετημένα στις δύο πλευρές της μήτρας, τα οποία αποθηκεύουν τα ωάρια και παράγουν γυναίκειες ορμόνες. Ο καρκίνος που ξεκινά από τις ωοθήκες, ονομάζεται καρκίνος των ωοθηκών, όμως, άλλοι καρκίνοι, που κάνουν μετάσταση στο συγκεκριμένο όργανο,  δεν ονομάζονται καρκίνοι των ωοθηκών. (Εξέταση καρκινικού δείκτη CA-125 (Καρκίνος των ωοθηκών))

Τι προκαλεί καρκίνο των ωοθηκών;

Η ακριβής αιτία του καρκίνου των ωοθηκών είναι άγνωστη. Οι ερευνητές, δεν μπόρεσαν μέχρι σήμερα να βρουν κάποια συγκεκριμένη χημική ουσία στο περιβάλλον ή στη διατροφή που να συνδέεται ειδικά με τον καρκίνο των ωοθηκών, όπως συμβαίνει με διάφορα άλλα είδη καρκίνου. (Καρκίνος: Ποια είναι τα στάδια και οι βαθμίδες του; Ποια η σημασία τους;)

Η γενετική και κάποιοι παράγοντες του τρόπου ζωής, θα μπορούσαν να αυξήσουν τις πιθανότητες μιας γυναίκας να αναπτύξει καρκίνο των ωοθηκών, αλλά, μια γυναίκα με τους εν λόγω παράγοντες κινδύνου, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα αναπτύξει καρκίνο των ωοθηκών.

Ορισμένοι καρκίνοι των ωοθηκών συνδέονται με γονιδιακές αλλαγές, που ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά σε περιπτώσεις καρκίνου του μαστού. Οι εν λόγω μεταλλάξεις είναι η BRCA1 (γονίδιο καρκίνου του μαστού 1) και η BRCA2 (γονίδιο καρκίνου του μαστού 2). Ένα άλλο σύνολο γονιδιακών μεταλλάξεων που αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών είναι αυτό που προκαλεί το σύνδρομο Lynch. (Καρκίνος: Πώς θα μειώσετε τον κίνδυνο ανάπτυξής του;)

Επιπρόσθετα, μια γυναίκα με στενούς συγγενείς πρώτου βαθμού, που είχαν καρκίνο των ωοθηκών, διατρέχει αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξει τον συγκεκριμένο τύπο καρκίνου, ακόμη και αν δεν έχει κάποιο από τα πιο πάνω γονίδια. Μάλιστα, ο κίνδυνος είναι επίσης μεγάλος αν μια γυναίκα είχε ή έχει άλλον τύπο καρκίνου, όπως το μελάνωμα και ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας. (Καρκίνος: Μειώνονται τα ποσοστά θανάτου)

Άλλοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών περιλαμβάνουν:

• Ηλικία: Λίγες γυναίκες κάτω των 40 ετών εμφανίζουν καρκίνο των ωοθηκών. Οι περισσότερες γυναίκες επηρεάζονται μετά την εμμηνόπαυση.
• Παχυσαρκία: Οι γυναίκες με δείκτη μάζας σώματος υψηλότερο από 30, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο, σύμφωνα με μελέτες, οι οποίες ωστόσο δεν είναι ιδιαίτερα σαφής.
• Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης: Ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι η χρήση οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών.

Οι πιθανότητες καρκίνου των ωοθηκών επηρεάζονται επίσης από το αναπαραγωγικό ιστορικό μιας γυναίκας και συγκεκριμένα:

• Αν δεν γέννησε ποτέ
• Αν γέννησε το πρώτο της παιδί μετά τα 30
• Η περίοδός της ξεκίνησε πριν από τα 12
• Η εμμηνόπαυση ξεκίνησε μετά τα 50
• Αν δεν πήρε ποτέ αντισυλληπτικά χάπια

Άλλοι παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών περιλαμβάνουν:

• Κάπνισμα
• Χρήση ενδομήτριας συσκευής ή σπιράλ
• Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS)
• Λήψη μεγάλων δόσεων οιστρογόνων για μεγάλο χρονικό διάστημα, χωρίς προγεστερόνη
• Ιστορικό ενδομητρίωσης

Ο καρκίνος των ωοθηκών μπορεί να αποτραπεί;

Ο καρκίνος των ωοθηκών είναι δύσκολος, γιατί είναι δύσκολο να εντοπιστεί και εξαπλώνεται πιο γρήγορα από οποιονδήποτε άλλο καρκίνο του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος. (Θεραπεία καρκίνου: 5 σημάδια που δείχνουν ότι χρειάζεστε ψυχολογική υποστήριξη)

Εξαιτίας του ότι είναι πολύ λίγα γνωστά για τις αιτίες του καρκίνου των ωοθηκών, δεν υπάρχουν πολλές επιλογές τρόπων πρόληψης.

• Αν διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο λόγω οικογενειακού ιστορικού, ο γιατρός μπορεί να σας προτείνει γενετικό έλεγχο ή/και προληπτική χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης των ωοθηκών (προφυλακτική ωοθηκεκτομή).
• Η υγιεινή διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών. (Διατροφή και καρκίνος: Μάθε να αναγνωρίζεις ποιες είναι αξιόπιστες πηγές)
• Γενικά, η άσκηση και η διατήρηση ενός υγιούς βάρους μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο πολλών ασθενειών, ανάμεσά τους και ο καρκίνος των ωοθηκών.

Άλλα μέτρα που μπορούν να μειώσουν τις πιθανότητες καρκίνου των ωοθηκών περιλαμβάνουν:

• Θηλασμός
• Απολίνωση των σαλπίγγων για την πρόληψη της εγκυμοσύνης
• Λήψη ορμονικού αντισυλληπτικού
• Καθημερινή χρήση ασπιρίνης
• Υστερεκτομή