Μυκητίαση από Candida auris: Ποιες θεραπείες είναι αποτελεσματικές και ποιες όχι;

Τι πρέπει να γνωρίζετε για τον μύκητα Candida auris;

Ο Candida auris είναι ένας μύκητας που ανακαλύφθηκε σχετικά πρόσφατα και συγκεκριμένα το 2009, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει σε μια επικίνδυνη και δυνητικά θανατηφόρα ασθένεια, που ονομάζεται καντιντίαση. Όταν ο Candida auris εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος, μπορεί να εξαπλωθεί σε ολόκληρο το σώμα, πράγμα που καθιστά ιδιαίτερα δύσκολο τον εντοπισμό του και αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης ζωτικών οργάνων του σώματος.

Πρόκειται για μια όχι και τόσο κοινή λοίμωξη, η οποία ωστόσο παρουσιάζει άνοδο τα τελευταία χρόνια, προκαλώντας ανησυχία σε γιατρούς και επιστήμονες. (ΠΟΥ: Ποιοι μύκητες απειλούν τη δημόσια υγεία;)

Ποια συμπτώματα προκαλεί η μόλυνση από τον μύκητα Candida auris;

Τα συμπτώματα που προκαλεί ο Candida auris, εξαρτώνται από το σημείο του σώματος που επηρεάζεται από τη λοίμωξη.

• Λοίμωξη τραύματος: Αφού ο μύκητας Candida auris εισέλθει στον εσωτερικό ιστό μιας πληγής, προκαλείται μόλυνση που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή, κοκκίνισμα, κίτρινη εκροή πύου από το σημείο της πληγής, ευαισθησία γύρω από την περιοχή του τραύματος, αργή επούλωση της πληγής και πυρετός.
• Μόλυνση του αυτιού: Όταν ο μύκητας Candida auris προκαλέσει λοίμωξη στο αυτί, εμφανίζονται συμπτώματα όπως πόνος (οξύς ή ήπιος), μειωμένη ακοή, βουλόμενο αυτί, παροχέτευση αυτιού και ναυτία.
• Λοίμωξη του αίματος: Η λοίμωξη του αίματος είναι η πιο σοβαρή λοίμωξη που μπορεί να προκαλέσει ο μύκητας Candida auris, ο οποίος αφού εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος μπορεί να μολύνει ολόκληρο το σώμα. Τα συμπτώματα που χαρακτηρίζουν τη λοίμωξη του αίματος από τον συγκεκριμένο μύκητα είναι πυρετός, ρίγος, πόνος στο σώμα και κόπωση.

Ποιες είναι οι βασικότερες αιτίες των λοιμώξεων από Candida auris;

Οι υγιείς άνθρωποι συνήθως δεν κινδυνεύουν να μολυνθούν από τον μύκητα Candida auris, διότι θεωρείται κατά βάση ενδονοσοκομειακή λοίμωξη. Ως εκ τούτου, τα άτομα που μολύνονται από τον συγκεκριμένο μύκητα, είναι ήδη άρρωστα και το σώμα τους είναι ήδη αδύναμο για να μπορέσει να καταπολεμήσει αποτελεσματικά την οποιαδήποτε πρόσθετη λοίμωξη.

Σε γενικές γραμμές, οι βασικότεροι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο λοίμωξης από τον μύκητα Candida auris, είναι οι ακόλουθοι:

• Χρήση κεντρικού φλεβικού καθετήρα
• Μετάγγιση αίματος
• Διαβήτης
• Κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα (ανοσοκαταστολή) από παράγοντες όπως η θεραπεία του καρκίνου, ο HIV, ορισμένες φαρμακευτικές αγωγές ή μεταμόσχευση οργάνων
• Πρόσφατη χειρουργική επέμβαση, για διάστημα μικρότερο των 30 ημέρων από τη μόλυνση
• Χρόνια νεφρική νόσος
• Πρόσφατη χρήση αντιβιοτικών ή αντιμυκητιασικών φαρμάκων (διάστημα μικρότερο των 30 ημερών από την μόλυνση)
• Αιμοκάθαρση
• Πρόσφατη εισαγωγή στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας

Γιατί ο μύκητας Candida auris προκαλεί τόσο μεγάλη ανησυχία στους γιατρούς;

Ο μύκητας Candida auris προκαλεί μεγάλη ανησυχία σε γιατρούς και επιστήμονες, διότι αποτελεί αίτια σοβαρής λοίμωξης όταν καταφέρει να εισβάλει στην κυκλοφορία του αίματος. Μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο τους ασθενείς, μολύνοντας ζωτικά όργανα του σώματος, όπως η καρδιά και ο εγκέφαλος.

Επιπρόσθετα, ο εν λόγω μύκητας τείνει αναπτύσσει αντοχή στα αντιμυκητιακά φάρμακα, την ώρα που αρχίζει να εξαπλώνεται με πιο γρήγορους ρυθμούς, συγκριτικά με παλαιότερα. (Τι πρέπει να γνωρίζετε για τη μικροβιακή αντοχή;)

Μάλιστα, ο Candida auris, αναγνωρίζεται πολλές φορές εσφαλμένα ως άλλος μύκητας της ίδιας οικογένειας, εάν δεν χρησιμοποιηθούν εξειδικευμένες τεχνολογίες αναγνώρισης. Αυτή η εσφαλμένη διάγνωση, μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένη θεραπεία και να θέσει σε κίνδυνο τον ασθενή, ο οποίος στην πραγματικότητα δεν υπόκεινται σε αποτελεσματική θεραπεία, αφήνοντας τον μύκητα να εξαπλώνεται στο σώμα του, προκαλώντας περαιτέρω βλάβες.

Τέλος, μεγάλη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι ο Candida auris τείνει να εξαπλώνεται κυρίως σε εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης και νοσοκομεία, μέσω της επαφής των ασθενών με τον νοσοκομειακό εξοπλισμό. Η καλή υγιεινή των χεριών είναι πολύ σημαντική για τον έλεγχο της εξάπλωσης του συγκεκριμένου μύκητα. (Μυκητιασικές λοιμώξεις: Ποιες είναι οι πιο κοινές; Πώς θα μειώσετε τον κίνδυνο;)

Πώς ανιχνεύεται ο μύκητας Candida auris στο ανθρώπινο σώμα;

Ο μύκητας Candida auris, για να ανιχνευθεί στο ανθρώπινο σώμα, χρειάζεται εργαστηριακή εξέταση αίματος και άλλων σωματικών υγρών. Το μεγάλο πρόβλημα όμως με αυτές τις εξετάσεις, είναι αυτό που αναφέραμε και πιο πάνω, ότι δηλαδή ο Candida auris μοιάζει πολύ με άλλους μύκητες της ίδιας οικογένειας, οδηγώντας πολλές φορές σε λανθασμένη διάγνωση. Για τον λόγο αυτό, παρότι υπάρχουν ορισμένες εξειδικευμένες εξετάσεις που τον αναγνωρίζουν, τόσο οι ερευνητές, όσο και οι γιατροί, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για πιο ακριβείς εξετάσεις. 

Πώς αντιμετωπίζεται ο μύκητας Candida auris;

Σύμφωνα με την Mehreen Arshad, MBBS, επίκουρη καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή Northwestern Feinberg και θεράπων ιατρός παιδιατρικών μολυσματικών ασθενειών στο Νοσοκομείο Ann and Robert H. Lurie του Σικάγο, πριν χορηγηθεί σε έναν ασθενή θεραπεία για τον μύκητα Candida auris, θα πρέπει πρώτα να εξακριβωθεί ότι πράγματι υπάρχει λοίμωξη, διότι ο συγκεκριμένος μύκητας, μπορεί να αποικίσει στο ανθρώπινο σώμα, κυρίως στο δέρμα,  χωρίς να προκαλέσει μόλυνση. Όπως εξήγησε, αν μια εξέταση δείξει ότι υπάρχει στο σώμα ο εν λόγω μύκητας, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι χρειάζεται θεραπεία. Θεραπεία χρειάζεται μόνο όταν ο εντοπισμός του μύκητα συνοδεύεται από συμπτώματα λοίμωξης, όπως ο πυρετός και άλλα σχετικά συμπτώματα που αναφέρονται πιο πάνω. (Δερματική καντιντίαση: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε)

Σε περίπτωση που η εξέταση δείξει ότι υπάρχει στο σώμα ο μύκητας Candida auris και αυτή η ένδειξη συνοδεύεται από κλινικά συμπτώματα λοίμωξης, οι γιατροί θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τουλάχιστον δύο αντιμυκητιακά φάρμακα για την αντιμετώπισή του. Όπως είπαμε πιο πάνω, ο μύκητας Candida auris τείνει να αναπτύσσει αντίσταση στα αντιμυκητιακά φάρμακα και ως εκ τούτου, οι γιατροί, όταν βλέπουν ότι το ένα φάρμακο δεν έχει αποτέλεσμα, θα πρέπει να χρησιμοποιούν κάποιο άλλο, με την ελπίδα ότι θα επέλθει το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Σύμφωνα με τον Mahmoud Ghannoum, PhD, ειδικός μυκητισιακών ασθενειών και συνιδρυτής της εταιρείας μικροβιώματος BIOHM, τα αντιμυκητιακά φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του Candida auris, που ονομάζονται εχινοκανδίνες, είναι το caspofungin, το micafungin και το anidulafungin. Τα εν λόγω φάρμακα σκοτώνουν τον μύκητα και αποτρέπουν την εξάπλωση της μόλυνσης σε άλλα σημεία του σώματος.

Σε περίπτωση που κανένα από τα πιο πάνω φάρμακα δεν επιφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα, οι γιατροί θα πρέπει να αυξήσουν ελαφρώς τη δόση των φαρμάκων. Η αύξηση της δόσης, όμως, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης εξανθημάτων, αγγειοοιδήματος, υπότασης και βρογχοσπασμών. 

Εξαιτίας της ανθεκτικότητας του Candida auris στα αντιμυκητιακά φάρμακα, δυστυχώς καμία θεραπευτική προσέγγιση δεν μπορεί να είναι εγγυημένα αποτελεσματική. (Μυκητιάσεις: Τι πρέπει να ξέρετε;)

Πώς ΔΕΝ θεραπεύεται ο μύκητας Candida auris;

Οι αντιμυκητιακές κρέμες και τα χάπια για τη μόλυνση από μύκητες, που διατίθενται στα φαρμακεία χωρίς ιατρική συνταγή, δεν λειτουργούν αποτελεσματικά ενάντια στον μύκητα Candida auris.

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κυκλοφορεί η φήμη ότι ο μύκητας Candida auris μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσω διατροφικών αλλαγών ή αποτοξινωτικών διατροφών. Αυτό ωστόσο, δεν ευσταθεί σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι οποίοι τονίζουν κατηγορηματικά ότι οι διατροφικές αλλαγές ΔΕΝ μπορούν να θεραπεύσουν τη λοίμωξη από Candida auris. Αντίθετα, η αντιμετώπιση του συγκεκριμένου μύκητα χρήζει ιατρικής παρέμβασης και μόνο. 

Πώς θα μειώσετε τον κίνδυνο εξάπλωσης του μύκητα Candida auris;

Για να μειώσετε τον κίνδυνο εξάπλωσης του μύκητα Candida auris και για να προστατεύσετε τον εαυτό σας, φροντίστε:

• Να πλένετε καλά τα χέρια σας, τακτικά κατά τη διάρκεια της μέρας
• Να αποφεύγετε να τρώτε ή να πίνετε με ακάθαρτα χέρια
• Να μην αγγίζετε το πρόσωπό σας, κυρίως μετά από επίσκεψη σε νοσοκομεία ή άλλους δημόσιους χώρους

Αν νοσηλεύεστε σε νοσοκομείο, φροντίστε να πλένετε τακτικά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό ή με απολυμαντικό χεριών και μην αγγίζετε το πρόσωπό σας. (Σχολαστικό πλύσιμο των χεριών: Απαραίτητο για την αποφυγή μετάδοσης λοιμώξεων)