Ουρική αρθρίτιδα: Ποιες τροφές μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα;

Τι είναι η ουρική αρθρίτιδα;

Η ουρική αρθρίτιδα είναι ένα είδος φλεγμονώδους αρθρίτιδας, που προσβάλει τις αρθρώσεις. Οφείλεται σε μια κατάσταση γνωστή ως υπερουριχαιμία, η οποία χαρακτηρίζεται από υπερβολικές ποσότητες ουρικού οξέος στο σώμα.

Το ουρικό οξύ παράγεται από τη διάσπαση των πουρινών, οι οποίες βρίσκονται στο σώμα, αλλά και σε ορισμένα τρόφιμα. Η υπερβολική ποσότητα ουρικού οξέος στο σώμα έχει ως αποτέλεσμα τη συσσώρευσή του στις αρθρώσεις στη μορφή κρυστάλλων ουρικού οξέος.

Τα συμπτώματα της ουρικής αρθρίτιδας μπορεί να εξαφανίζονται και να επανεμφανίζονται μετά από κάποιο χρονικό διάστημα με τη μορφή εξάρσεων. Οι εξάρσεις της ουρικής αρθρίτιδας μπορεί να διαρκέσουν από μερικές ημέρες έως και εβδομάδες, ακολουθούμενες από μεγάλες περιόδους ύφεσης των συμπτωμάτων.

Δεδομένου του ότι δεν υπάρχει θεραπεία για την ουρική αρθρίτιδα, η ανακούφιση των συμπτωμάτων επιτυγχάνεται κυρίως με τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής και αλλαγών στον τρόπο ζωής.

Πώς επηρεάζει η διατροφή την ουρική αρθρίτιδα;

Αν και η ουρική αρθρίτιδα μπορεί να έχει πολλές πιθανές αιτίες, η διατροφή είναι ένας παράγοντας που έχει άμεσο αντίκτυπο στην εμφάνισή της και στη σοβαρότητά της. Συγκεκριμένα, η κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες τείνει να οδηγεί στην εμφάνιση περισσότερων και σοβαρότερων συμπτωμάτων της ουρικής αρθρίτιδας.

Οι πουρίνες είναι χημικές ενώσεις που συναντώνται φυσικά στο ανθρώπινο σώμα, αλλά και σε ορισμένα τρόφιμα. Όταν οι πουρίνες που προέρχονται από τα τρόφιμα διασπώνται στο πεπτικό σύστημα, παράγεται ως υποπροϊόν της διαδικασίας το ουρικό οξύ. Το μεγαλύτερο μέρος του ουρικού οξέος που παράγεται επαναρροφάται από το σώμα, ενώ το υπόλοιπο αποβάλλεται από το σώμα μέσω των ούρων και των κοπράνων.

Όταν τα επίπεδα των πουρινών στο σώμα είναι αυξημένα, δεν γίνεται σωστή επεξεργασία αυτών, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται μεγάλες ποσότητες ουρικού οξέος στο αίμα. Μια δίαιτα με χαμηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιπέδων του ουρικού οξέος στο σώμα και συνεπώς να συμβάλει στην πρόληψη της εξέλιξης της ήδη υπάρχουσας ουρικής αρθρίτιδας ή της εμφάνισης άλλων σοβαρότερων επιπλοκών της υπερουριχαιμίας.

Ποιες τροφές πρέπει να αποφεύγουν τα άτομα με ουρική αρθρίτιδα;

• Ζαχαρούχα τρόφιμα και ποτά

Η ζάχαρη, ακόμη και στη φυσική της μορφή ως φρουκτόζη, μπορεί να αυξάνει τα επίπεδα του ουρικού οξέος στο αίμα. Επομένως, ο περιορισμός της κατανάλωσης τροφίμων που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αυτή μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη μείωση των συμπτωμάτων της ουρικής αρθρίτιδας.

Εκτός από τις τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε πρόσθετη ζάχαρη, αρκετά φρούτα είναι φυσικά πλούσια σε φρουκτόζη. Συνεπώς, οι ειδικοί συνιστούν την παρακολούθηση της επιρροής που μπορεί να έχει η κατανάλωση φρούτων με υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη στα συμπτώματα της ουρικής αρθρίτιδας και σε περίπτωση που πράγματι αυτή είναι αρνητική να περιοριστεί η κατανάλωση αυτών σε μια μόνο μερίδα την ημέρα.

Η κατανάλωση ζαχαρούχων ποτών και αναψυκτικών έχει συνδεθεί επίσης με τον αυξημένο κίνδυνο έξαρσης της ουρικής αρθρίτιδας, σύμφωνα με μια ανασκόπηση μελετών του 2020.

• Επεξεργασμένα τρόφιμα

Τα επεξεργασμένα τρόφιμα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της διατροφής των ανθρώπων στη σύγχρονη εποχή και στοιχεία μελετών έχουν συνδέσει την κατανάλωσή τους με τον υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης ουρικής αρθρίτιδας, αλλά και άλλων καταστάσεων υγείας, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2.

Επομένως, η αποφυγή της κατανάλωσης εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων, όπως οι καραμέλες, τα συσκευασμένα σνακ και το παγωτό, μπορεί να βοηθήσει στον περιορισμό της ανάπτυξης της ουρικής αρθρίτιδας και των συμπτωμάτων της.

• Κόκκινο κρέας και κρέατα οργάνων

Το κόκκινο κρέας και τα κρέατα οργάνων έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες, με αποτέλεσμα η υπερβολική κατανάλωσή τους να προκαλεί αύξηση στα επίπεδα του ουρικού οξέος στο αίμα. Γι’ αυτό το λόγο η κατανάλωσή τους πρέπει να περιορίζεται, χωρίς όμως να στερείται κάποιος την πρόσληψη πρωτεΐνης. Άλλες πηγές όπως τα αυγά, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί και τα γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά αποτελούν καλές πηγές πρωτεΐνης για τα άτομα με ουρική αρθρίτιδα.

• Ψάρια και θαλασσινά

Μερικά είδη θαλασσινών έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες και πρέπει να αποφεύγονται από τα άτομα με ουρική αρθρίτιδα. Σε αυτά τα είδη ανήκουν ο γαύρος, ο μπακαλιάρος, η ρέγγα, το σκουμπρί, τα μύδια, οι σαρδέλες, η πέστροφα, ο τόνος και ο σολομός.

• Αλκοόλ

Μελέτες έχουν δείξει πως η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών, ειδικά μπύρας, έχει συσχετιστεί με τον υψηλότερο κίνδυνο έξαρσης της ουρικής αρθρίτιδας.

Ποιες τροφές είναι ευεργετικές για τα άτομα με ουρική αρθρίτιδα;

• Κεράσια

Τα κεράσια είναι πλούσια σε ανθοκυανίνες, οι οποίες διαθέτουν αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, καθιστώντας τα εξαιρετικά ωφέλιμα για την υγεία. Ένα από τα οφέλη της κατανάλωσης κερασιών, σύμφωνα με μελέτες, είναι η μείωση της φλεγμονής, των επιπέδων ουρικού οξέος και συνεπώς του κινδύνου εξάρσεων ουρικής αρθρίτιδας.

• Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C

Η βιταμίνη C είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό, που σύμφωνα με μελέτες μπορεί να βοηθά στη μείωση των επιπέδων του ουρικού οξέος στο αίμα. Μερικές τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C που μπορεί να είναι ευεργετικές για τα άτομα με ουρική αρθρίτιδα είναι τα εσπεριδοειδή, τα κεράσια, το σπανάκι, το μπρόκολο, οι φράουλες, οι γλυκές πιπεριές και οι ντομάτες.

• Καφές

Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει πως η τακτική κατανάλωση καφέ μπορεί να μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης ουρικής αρθρίτιδας. Η ευεργετική αυτή δράση φαίνεται να είναι επίσης ισχυρότερη για τους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες.

• Τροφές με χαμηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες

Η βασικότερη συμβουλή, όσον αφορά τη διατροφή, για τα άτομα με ουρική αρθρίτιδα είναι η μείωση της κατανάλωσης τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες. Αντιθέτως, η επιλογή τροφών με χαμηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες, όπως τα λαχανικά, τα κεράσια, τα εσπεριδοειδή, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, οι ξηροί καρποί και τα όσπρια, έχει συσχετιστεί με το χαμηλότερο κίνδυνο ουρικής αρθρίτιδας.

• Τροφές φυτικής προέλευσης

Πολλές τροφές φυτικής προέλευσης έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες, με αποτέλεσμα να είναι ιδανικές για άτομα που πάσχουν από ουρική αρθρίτιδα. Σύμφωνα με μελέτες μάλιστα, οι πουρίνες φυτικής προέλευσης δεν σχετίζονται με αύξηση των εξάρσεων της ουρικής αρθρίτιδας.

• Νερό

Η ενυδάτωση μέσω κατανάλωσης επαρκούς ποσότητας νερού καθημερινά είναι εξαιρετικά σημαντική για τα άτομα με ουρική αρθρίτιδα. Ερευνητές έχουν διαπιστώσει πως η κατανάλωση άφθονου νερού σχετίζεται με τα χαμηλότερα επίπεδα ουρικού οξέος σε άτομα με ουρική αρθρίτιδα. Η σχέση αυτή πιστεύεται πως οφείλεται στην αυξημένη αποβολή του ουρικού οξέος από το σώμα λόγω της υψηλότερης πρόσληψης νερού.

Η επαρκής ημερήσια πρόσληψη νερού έχει συσχετιστεί επίσης με τη σημαντική μείωση των επαναλαμβανόμενων εξάρσεων ουρικής αρθρίτιδας.

• Γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλών λιπαρών

Τα γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλή ή μηδενική περιεκτικότητα σε λιπαρά έχει βρεθεί πως μειώνουν τον κίνδυνο ουρικής αρθρίτιδας, αλλά και των επαναλαμβανόμενων εξάρσεων της.

Η ευεργετική αυτή επίδραση των γαλακτοκομικών προϊόντων με χαμηλά λιπαρά οφείλεται στο ότι αυτά μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα του ουρικού οξέος στο σώμα και τη φλεγμονή στις αρθρώσεις λόγω της παρουσίας κρυστάλλων ουρικού οξέος.