Τι είναι ο ξαφνικός πόνος στο γόνατο;

Το γόνατο είναι μία περίπλοκη άρθρωση με πολλά κινούμενα μέρη. Αυτό το καθιστά επιρρεπή σε τραυματισμούς.

Με την πάροδο των ετών, η πίεση των καθημερινών κινήσεων και δραστηριοτήτων επαρκεί για να πυροδοτήσει συμπτώματα πόνου και κόπωσης στα γόνατά μας.

Εάν, πραγματοποιώντας τις καθημερινές σας δραστηριότητες, βιώσετε ξαφνικό πόνο στο γόνατο, είναι δύσκολο να αποφασίσετε τι πρέπει να κάνετε. Κάποιες από τις αιτίες του ξαφνικού πόνου στο γόνατο αποτελούν επείγοντα ιατρικά περιστατικά και χρήζουν άμεσης ιατρικής φροντίδας, ενώ άλλες μπορούν να αντιμετωπιστούν στο σπίτι.

Ποιες είναι οι αιτίες του ξαφνικού πόνου στο γόνατο;

Ο πόνος στο γόνατο που εμφανίζεται ξαφνικά μπορεί να φαίνεται ότι δεν σχετίζεται με κάποιο τραυματισμό. Όμως το γόνατο, όπως προαναφέρθηκε, είναι μία περίπλοκη άρθρωση. Αποτελείται από πολλά τμήματα τα οποία μπορεί να έχουν υποστεί:

• Διάταση
• Φθορά
• Μερική ρήξη
• Πλήρη ρήξη

Δεν χρειάζεται να δεχτείτε χτύπημα ή να υποστείτε πτώση για να τραυματιστούν τα γόνατα.

Στον παρακάτω πίνακα περιλαμβάνονται οι πιο κοινές αιτίες πόνου στο γόνατο και τα κύρια συμπτώματά τους. Περισσότερες πληροφορίες για κάθε πρόβλημα και τις θεραπευτικές επιλογές ακολουθούν μετά τον πίνακα.

Κάταγμα

Το κάταγμα μπορεί να προκαλέσει ξαφνικό πόνο στο γόνατο. Ένα κάταγμα του άνω μέρους της κνήμης περιλαμβάνει το οστό της κνήμης και την επιγονατίδα. Ένα τέτοιο είδους κάταγμα προκαλεί:

• Οίδημα
• Οξύ πόνο
• Ανικανότητα κίνησης της άρθρωσης

Τα κατάγματα του άπω μηριαίου οστού περιλαμβάνουν το κατώτερο τμήμα του μηριαίου οστού και την επιγονατίδα και προκαλούν παρόμοια συμπτώματα. Μία σπασμένη επιγονατίδα επίσης μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο και οίδημα.

Τα κατάγματα που αφορούν σε αυτά τα οστά μπορούν να προέλθουν από τραυματισμούς ή απλές πτώσεις.

Τενοντίτιδα

Οι τένοντες συνδέουν τις αρθρώσεις στα οστά. Επαναλαμβανόμενες κινήσεις, όπως βάδιση ή τρέξιμο, μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή και οίδημα των τενόντων, μία πάθηση γνωστή ως τενοντίτιδα.

Η τενοντίτιδα του γόνατος είναι αρκετά κοινή. Η τενοντίτιδα επιγονατιδικού τένοντα («γόνατο του άλτη») και η τενοντίτιδα τετρακεφάλου τένοντα είναι συγκεκριμένοι υποτύποι της πάθησης.

Σφίξιμο, οίδημα και ένας αμβλύς πόνος είναι χαρακτηριστικά συμπτώματα της τενοντίτιδας του γόνατος. Μπορεί επίσης να μην είστε σε θέση να κινήσετε την πάσχουσα άρθρωση μετά από ξεκούραση.

Γόνατο του δρομέα

Το γόνατο του δρομέα αναφέρεται στον πόνο στο γόνατο που ξεκινά πίσω ή γύρω από την επιγονατίδα. Η πάθηση είναι κοινή σε δραστήριους ενήλικες.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν έναν αμβλύ, παλλόμενο πόνο πίσω από την επιγονατίδα, κυρίως εκεί όπου το γόνατο ενώνεται με το μηριαίο οστό. Το «γόνατο του δρομέα» μπορεί επίσης να προκαλέσει την παραγωγή ήχων από την άρθρωση του γόνατος.

Ρήξη συνδέσμων

Σύνδεσμοι που υφίστανται συχνά τραυματισμούς στο γόνατο είναι ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος (ACL) και ο έσω πλάγιος σύνδεσμος (MCL).

Ο οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος (PCL), ο έξω πλάγιος σύνδεσμος (LCL) και ο έσω επιγονατιδομηριαίος σύνδεσμος (MPFL) μπορεί επίσης να υποστούν ρήξη. Αυτοί οι σύνδεσμοι συνδέουν τα οστά πάνω και κάτω από την επιγονατίδα.

Οι ρήξεις συνδέσμων δεν είναι ασυνήθιστοι, ιδιαίτερα στους αθλητές. Μερικές φορές μπορείτε να αντιληφθείτε τη στιγμή που συνέβη η ρήξη, όπως για παράδειγμα στο «τάκλινγκ» παίζοντας ποδόσφαιρο ή σε μία κίνηση υπερέκτασης παίζοντας τένις.

Συχνά η αιτία του τραυματισμού είναι ήπια. Ένα χτύπημα στο γόνατο σε κακή γωνία μπορεί να προκαλέσει ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου, για παράδειγμα.

Εάν υποστείτε ρήξη σε κάποιον από τους προαναφερθέντες συνδέσμους, θα ακούσετε ένα χαρακτηριστικό ήχο «κρακ» που ακολουθείται από οίδημα. Συνήθως έπεται έντονος πόνος στο γόνατο. Κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα μπορείτε να κινήσετε την άρθρωση χωρίς βοήθεια.

Οστεοαρθρίτιδα

Ο ξαφνικός πόνος στο γόνατο μπορεί να υποδεικνύει την έναρξη οστεοαρθρίτιδας. Η οστεοαρθρίτιδα είναι η πιο κοινή μορφή αρθρίτιδας.

Τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, ιδιαίτερα οι αθλητές και όσοι εργάζονται σε κατασκευαστικά έργα που πραγματοποιούν επαναλαμβανόμενες κινήσεις, βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο της εν λόγω πάθησης.

Ο πόνος, η ευαισθησία και η φλεγμονή του γόνατος είναι ενδείξεις ότι η οστεοαρθρίτιδα κάνει την εμφάνισή της. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο πόνος στο γόνατο δεν εμφανίζεται ξαφνικά, αλλά εκδηλώνεται σταδιακά και αυξανόμενα.

Παρόλο που η οστεοαρθρίτιδα μπορεί να επηρεάσει μόνο το ένα γόνατο, είναι πιο πιθανό να προκαλέσει βλάβη και στα δύο.

Θυλακίτιδα

Οι θύλακες είναι σάκοι γεμάτοι υγρό μεταξύ των αρθρώσεων. Οι θύλακες μπορεί να υποστούν φλεγμονή γύρω από το γόνατο, προκαλώντας θυλακίτιδα.

Το επαναλαμβανόμενο λύγισμα των γονάτων ή η αιμορραγία στους θύλακες μπορεί να προκαλέσει την ξαφνική έναρξη συμπτωμάτων θυλακίτιδας. Η θυλακίτιδα στο ένα γόνατο δεν είναι ένα από τα πιο κοινά μέρη εμφάνισης της πάθησης, αλλά δεν είναι και σπάνια.

Ο οξύς πόνος και το οίδημα στο ένα ή και τα δύο γόνατα είναι τα πιο κοινά συμπτώματα της θυλακίτιδας.

Τραυματισμένος μηνίσκος

Ο μηνίσκος είναι τμήμα χόνδρου στο γόνατο. Ένας μηνίσκος που έχει υποστεί τραυματισμό ή ρήξη είναι μία κοινή πάθηση που απορρέει από βίαιη συστροφή του γόνατος.

Εάν τραυματίσετε το μηνίσκο σας, μπορεί να ακούσετε έναν ήχο «κρακ» που ακολουθείται από άμεσο οξύ πόνο, καθώς και οίδημα. Το πάσχον γόνατο μπορεί να φαίνεται ότι έχει «κλειδώσει» σε μία θέση. Η πάθηση τείνει να επηρεάζει ένα γόνατο τη φορά.

Ουρική αρθρίτιδα

Η συσσώρευση ουρικού οξέος στο σώμα προκαλεί ουρική αρθρίτιδα. Το ουρικό οξύ τείνει να συσσωρεύεται στα άκρα ποδός, αλλά μπορεί να επηρεάσει και τα γόνατα.

Η ουρική αρθρίτιδα είναι κοινή κυρίως στους μεσήλικες άνδρες και στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση.

Η πάθηση προκαλεί έντονο πόνο και οίδημα. Η ουρική αρθρίτιδα εκδηλώνεται σε επεισόδια που διαρκούν για λίγες μέρες. Αν δεν είχατε ποτέ πόνο στο γόνατο στο παρελθόν και εμφανίζετε ξαφνικά, μπορεί να αποτελεί ένδειξη ουρικής αρθρίτιδας.

Σηπτική αρθρίτιδα

Η σηπτική αρθρίτιδα είναι μία οξεία μορφή αρθρίτιδας που εμφανίζεται από μολυσμένο υγρό που περιβάλλει τις αρθρώσεις (αρθρικό υγρό).

Η σηπτική αρθρίτιδα θεωρείται επείγον ιατρικό περιστατικό και χρήζει άμεσης χειρουργικής επέμβασης.

Η πάθηση προκαλεί ξαφνικό πόνο στο ένα μόνο γόνατο. Το ιστορικό αρθρίτιδας, ουρικής αρθρίτιδας ή ένα εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα αυξάνουν τις πιθανότητες σηπτικής αρθρίτιδας.

Πώς αντιμετωπίζεται ο ξαφνικός πόνος στο γόνατο;

Η θεραπεία για τον πόνο στο γόνατο εξαρτάται από την αιτία.

Για κατάγματα και σπασμένα οστά

Τα σπασμένα οστά στο γόνατο απαιτούν ιατρική αξιολόγηση. Μπορεί να χρειαστείτε γύψο ή νάρθηκα για τη σταθεροποίηση του γόνατος, καθώς τα οστά επουλώνονται.

Στην περίπτωση πιο σοβαρών καταγμάτων, μπορεί να χρειαστείτε χειρουργική επέμβαση που ακολουθείται από χρήση νάρθηκα και φυσικοθεραπείες.

Για τενοντίτιδα, γόνατο του δρομέα, ουρική αρθρίτιδα και θυλακίτιδα

Η θεραπεία για παθήσεις που προκαλούν οίδημα, ερυθρότητα ή αμβλύ πόνο με αίσθηση καψίματος συνήθως ξεκινά με ξεκούραση της άρθρωσης. Τοποθετήστε πάγο στο γόνατο για τον έλεγχο του οιδήματος. Ανυψώστε την άρθρωση και αποφύγετε να πατάτε το πόδι σας για να προωθήσετε την επούλωση.

Ο γιατρός θα σας προτείνει μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως ιβουπροφαίνη. Αλλαγές του τρόπου ζωής, όπως η χρήση προστατευτικών επιγονατίδων και οι φυσικοθεραπείες, θα σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε τον πόνο και τα συμπτώματα.

Μπορεί επίσης να χρειαστεί να προσαρμόσετε τη διατροφή σας εάν έχετε ουρική αρθρίτιδα.

Για ρήξη συνδέσμων, χόνδρου και άρθρωσης

Οι ρήξεις συνδέσμων, χόνδρου και άρθρωσης στο γόνατο θα πρέπει να αξιολογηθούν από το γιατρό.

Μετά από απεικονιστικές διαγνωστικές τεχνικές και κλινική αξιολόγηση, ο γιατρός θα σας ενημερώσει εάν η θεραπεία θα περιλαμβάνει φυσικοθεραπεία και αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή αν χρειαστεί να υποβληθείτε σε χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση του τραυματισμού.

Η ανάρρωση από μία χειρουργική επέμβαση στο γόνατο χρειάζεται χρόνο. Μπορεί να χρειαστεί από έξι μήνες έως ένα χρόνο για να επιστρέψετε στις καθημερινές σας δραστηριότητες.

Για οστεοαρθρίτιδα

Η οστεοαρθρίτιδα είναι μία χρόνια πάθηση. Παρόλο που δεν έχει ίαση, μπορείτε να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα.

Οι θεραπευτικές επιλογές της οστεοαρθρίτιδας περιλαμβάνουν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:

• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή άλλα παυσίπονα
• Φυσικοθεραπεία
• Υποστηρικτικές συσκευές, όπως νάρθηκας γόνατος
• Διαδερμική ηλεκτρική νευρική διέγερση

Η αλλαγή της διατροφής, η απώλεια του περιττού βάρους και ο τερματισμός του καπνίσματος θα έχουν θετική επίπτωση στη διαχείριση των συμπτωμάτων της οστεοαρθρίτιδας.

Οι ενέσεις κορτικοστεροειδών αποτελούν μία ακόμη επιλογή για τη διαχείριση του πόνου στο γόνατο λόγω αρθρίτιδας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μία ολική αντικατάσταση γόνατος προτείνεται ως οριστική λύση για την οστεοαρθρίτιδα στο γόνατο.

Σύνοψη

Ο ξαφνικός πόνος στο γόνατο μπορεί να απορρέει από τραυματισμό, επαναλαμβανόμενη πίεση ή έξαρση μιας υποκείμενης πάθησης.

Να θυμάστε ότι δεν χρειάζεται να υποστείτε σοβαρό τραυματισμό για να προκληθεί μερική ρήξη των συνδέσμων ή φθορά των χόνδρων στο γόνατο. Οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις, η διαρκής πίεση στα γόνατα και η άθληση μπορούν όλα να πυροδοτήσουν πόνο.

Υπάρχουν αρκετές κατ’ οίκον θεραπείες για παθήσεις, όπως το γόνατο του δρομέα και η τενοντίτιδα. Αλλά μόνο ο γιατρός μπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα μιας πιο σοβαρής πάθησης.

Αν αντιμετωπίζετε πόνο που δεν υποχωρεί ή αν η άρθρωση φαίνεται «κλειδωμένη», μην αγνοείτε τα συμπτώματά σας. Εάν βιώνετε έντονο πόνο στο γόνατο, επισκεφτείτε το γιατρό σας.

Βιβλιογραφία

Knee pain. (2017).
nhs.uk/conditions/knee-pain/

Knee pain and problems. (n.d.).
hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/knee-pain-and-problems

Mayo Clinic Staff. (2019). Knee pain.
mayoclinic.org/diseases-conditions/knee-pain/symptoms-causes/syc-20350849

Murphy SL, et al. (2016). Characterizing pain flares from the perspective of individuals with symptomatic knee osteoarthritis. 
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/acr.22545