Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει η πολύ γρήγορη απώλεια βάρους;

Είναι φυσιολογικό ένας άνθρωπος να θέλει να χάσει βάρος όσο πιο γρήγορα γίνεται, αλλά το καλύτερο είναι η απώλεια βάρους να γίνεται με αργό και σταθερό ρυθμό. Αυτό οφείλεται στο ότι η πλειοψηφία των μελετών δείχνει πως οι άνθρωποι που χάνουν βάρος αργά είναι πιο πιθανό να το διατηρήσουν αυτό μακροπρόθεσμα. Η αργή απώλεια βάρους συνοδεύεται επίσης από λιγότερους κινδύνους για την υγεία.

Ωστόσο, πρόσφατα αρκετές μελέτες υποστηρίζουν πως η γρήγορη απώλεια βάρους μπορεί να είναι εξίσου ασφαλής με την αργή. Παρακάτω παρατίθενται μερικά στοιχεία σχετικά με το ποια μπορεί να είναι η καλύτερη προσέγγιση.

Τι θεωρείται γρήγορη απώλεια βάρους;

Σύμφωνα με πολλούς ειδικούς, η απώλεια 0,45-0,9 κιλών την εβδομάδα είναι ένα υγιές και ασφαλές ποσοστό απώλειας βάρους. Η απώλεια περισσότερων κιλών από αυτό θεωρείται πολύ γρήγορη και μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας, όπως:

• οι διατροφικές ελλείψεις
• η επιβράδυνση του μεταβολισμού
• οι πέτρες στη χολή

Οι πιο συνηθισμένοι τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι προσπαθούν να χάσουν βάρος γρήγορα είναι η υπερβολική σωματική άσκηση και η υιοθέτηση μιας δίαιτας πολύ χαμηλών θερμίδων (λιγότερες από 800 την ημέρα).

Η γρήγορη απώλεια βάρους κατά την πρώτη εβδομάδα υιοθέτησης ενός νέου προγράμματος διατροφής ή άσκησης θεωρείται απολύτως φυσιολογική και οφείλεται στο ότι το σώμα στρέφεται στην καύση του γλυκογόνου για την παραγωγή ενέργειας, γεγονός το οποίο έχει ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση νερού από το σώμα. Μόλις το σώμα εξαντλήσει τα αποθέματα του γλυκογόνου όμως, η απώλεια βάρους θα πρέπει να σταθεροποιηθεί στα 0,45-0,9 κιλά την εβδομάδα.

Μπορεί να διατηρηθεί η γρήγορη απώλεια βάρους;

Είναι αρκετά συχνό οι περισσότεροι άνθρωποι που ακολουθούν δίαιτες για την απώλεια βάρους να ανακτούν το μισό βάρος από αυτό που έχουν χάσει μετά από μόλις ένα χρόνο. Σε μερικές περιπτώσεις μάλιστα, μπορεί να παρατηρηθεί και ανάκτηση όλων των κιλών που χάθηκαν μετά από 3-5 χρόνια.

Για το λόγο αυτό, οι ειδικοί προτείνουν η απώλεια βάρους να γίνεται με αργό και σταθερό ρυθμό. Οι περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα που χάνουν βάρος με αργό και σταθερό ρυθμό είναι πιο πιθανό να διατηρήσουν αυτή την απώλεια βάρους μακροπρόθεσμα. Αυτό μπορεί να οφείλεται εν μέρει στο ότι τα προγράμματα που έως ως στόχο την αργή και σταθερή απώλεια βάρους συνήθως βοηθούν στη δημιουργία υγιεινών διατροφικών συμπεριφορών.

Ωστόσο, αρκετές μελέτες έχουν δείξει πως η ταχεία απώλεια βάρους μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματική με την αργή απώλεια βάρους, ακόμη και μακροπρόθεσμα, αρκεί αυτή να γίνεται υπό την καθοδήγηση ενός ειδικού επαγγελματία υγείας.

Τι κινδύνους μπορεί να έχει η υπερβολικά γρήγορη απώλεια βάρους;

Οι δίαιτες που προάγουν τη γρήγορη απώλεια βάρους έχουν συνήθως πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες και θρεπτικά συστατικά, με αποτέλεσμα να αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών προβλημάτων υγείας, ειδικά αν κάποιος τις ακολουθεί για πολλές εβδομάδες συνεχόμενα.

Μερικοί από τους κινδύνους που μπορεί να έχει η γρήγορη απώλεια βάρους είναι οι εξής:

• Απώλεια μυϊκής μάζας

Η απώλεια βάρους δεν συνεπάγεται πάντα απώλεια λίπους. Επομένως, μια δίαιτα πολύ χαμηλών θερμίδων μπορεί να βοηθήσει στη γρήγορη απώλεια βάρους, αλλά το μεγαλύτερο μέρος αυτού του βάρους πιθανότατα προέρχεται από το νερό ή τους μύες.

• Επιβράδυνση μεταβολισμού

Η πολύ γρήγορη απώλεια βάρους μπορεί να επιβραδύνει το μεταβολισμό, με αποτέλεσμα ένα άτομο να καίει λιγότερες θερμίδες μέσα στην ημέρα. Αρκετές μελέτες έχουν διαπιστώσει πως η γρήγορη απώλεια βάρους μέσω κατανάλωσης λιγότερων θερμίδων μπορεί να οδηγήσει στο κάψιμο έως και 23% λιγότερων θερμίδων την ημέρα.

Δύο λόγοι για τους οποίους μια δίαιτα με πολύ χαμηλές θερμίδες επιβραδύνει το μεταβολισμό είναι η απώλεια της μυϊκής μάζας και η μείωση των ορμονών που ρυθμίζουν το μεταβολισμό, όπως η ορμόνη του θυρεοειδούς.

• Διατροφικές ελλείψεις

Η κατανάλωση ελάχιστων θερμίδων καθημερινά μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης αρκετών διατροφικών ελλείψεων. Αυτό συμβαίνει καθώς είναι δύσκολο να καταναλώνονται επαρκείς ποσότητες αρκετών θρεπτικών συστατικών, όπως ο σίδηρος, το φολικό οξύ και η βιταμίνη Β12 σε μια δίαιτα χαμηλών θερμίδων. Μερικές από τις συνέπειες των περισσότερων διατροφικών ελλείψεων είναι η τριχόπτωση, η ακραία κόπωση, η κακή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, τα αδύναμα και εύθραυστα οστά.

Οι διατροφικές ελλείψεις μπορούν να αποφευχθούν μέσω της κατανάλωσης μιας διατροφής πλούσιας σε ολόκληρα και μη επεξεργασμένα τρόφιμα, τα οποία περιέχουν λιγότερες θερμίδες ανά γραμμάριο και είναι αρκετά χορταστικά.

• Πέτρες στη χολή

Οι χολόλιθοι σχηματίζονται μέσα στη χοληδόχο κύστη λόγω παρατεταμένης παραμονής της χολής στη χοληδόχο κύστη, η οποία προκαλείται από τη μειωμένη κατανάλωση τροφής κατά την προσπάθεια γρήγορης απώλειας βάρους. Οι πέτρες στη χολή μπορεί να προκαλέσουν έντονο πόνο και δυσπεψία.

• Άλλες παρενέργειες

Η γρήγορη απώλεια βάρους, από την υιοθέτηση μιας δίαιτας πολύ χαμηλών θερμίδων, έχει συνδεθεί με πολλές άλλες παρενέργειες, όπως η πείνα, οι κράμπες στους μύες, η ζάλη, η δυσκοιλιότητα ή διάρροια, η αφυδάτωση, η ευερεθιστικότητα και η ευαισθησία στο κρύο.

Συμβουλές για απώλεια βάρους με υγιή ρυθμό

• Κατανάλωση περισσότερης πρωτεΐνης
• Μείωση της κατανάλωσης ζάχαρης και αμυλούχων τροφών
• Αργή κατανάλωση του φαγητού
• Κατανάλωση πράσινου τσαγιού ή τσαγιού oolong
• Καλή ποιότητα και ποσότητα ύπνου
• Άσκηση με αντιστάσεις
• Κατανάλωση διαλυτών φυτικών ινών