Τι είναι η λιστερίωση;

Η λιστερίωση είναι μια σοβαρή λοίμωξη που προκαλείται συνήθως από την κατανάλωση τροφίμων που έχουν μολυνθεί με το βακτήριο Listeria monocytogenes. Η λιστερίωση είναι πιο πιθανό να επηρεάσει τις έγκυες γυναίκες, τα νεογνά, τους ηλικιωμένους ανθρώπους και τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Ενώ είναι πιθανό κάποιος που έχει λιστερίωση να μην παρουσιάζει καθόλου συμπτώματα, ο κίνδυνος να νοσηλευτεί σε περίπτωση που υπάρχουν σοβαρά συμπτώματα είναι αυξημένος.

Ποια είναι τα πιο συχνά συμπτώματα της λιστερίωσης;

Η λιστερίωση μπορεί να εκδηλωθεί με διαφορετικό τρόπο στον κάθε άνθρωπο. Οι περισσότεροι υγιείς ενήλικες και παιδιά που έχουν μολυνθεί από το βακτήριο Listeria monocytogenes δεν εμφανίζουν καθόλου συμπτώματα. Σε περίπτωση που εμφανιστούν συμπτώματα όμως, αυτά συχνά μοιάζουν με τα ήπια συμπτώματα μιας γρίπης ή γαστρεντερικής δυσφορίας. Μερικά από αυτά είναι τα εξής:

• Πυρετός
• Διάρροια
• Πονοκέφαλος
• Ναυτία ή/και έμετος
• Κούραση
• Μυϊκοί πόνοι
• Κοιλιακές κράμπες

Τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν μέσα σε λίγες ημέρες μετά την κατανάλωση τροφών που έχουν μολυνθεί με το βακτήριο Listeria monocytogenes, αλλά σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστούν ακόμη και 30 ή περισσότερες ημέρες μετά. Η διάρκεια των περισσότερων συμπτωμάτων είναι περίπου μια έως τρεις ημέρες.

Η γαστρεντερίτιδα που οφείλεται στη λιστερίωση έχει μέση περίοδο επώασης 24 ώρες και τα συμπτώματα διαρκούν από 6 ώρες έως και 10 ημέρες. Ωστόσο, όταν η λιστερίωση εξαπλώνεται πέρα από το έντερο (επεμβατική λιστερίωση) μπορεί να οδηγήσει σε πιο σοβαρά συμπτώματα και να χρειαστεί νοσηλεία στο νοσοκομείο.

Τα πιο σοβαρά συμπτώματα μπορεί να χρειαστούν περισσότερο χρόνο να εμφανιστούν (1-4 εβδομάδες) και περιλαμβάνουν τα εξής:

• Στραβολαίμιασμα
• Σύγχυση
• Απώλεια ισορροπίας
• Σηψαιμία
• Μηνιγγίτιδα
• Εγκεφαλίτιδα
• Εγκεφαλικό επεισόδιο
• Άλλες εντοπισμένες λοιμώξεις (πχ. στα οστά, στο δέρμα ή στα μάτια)
• Σπασμοί

Τα παραπάνω, πιο σοβαρά συμπτώματα, εμφανίζονται πιο συχνά σε ευάλωτες ομάδες ανθρώπων, όπως οι ηλικιωμένοι, τα νεογέννητα βρέφη, οι έγκυες γυναίκες και τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Τα σοβαρά συμπτώματα σε υγιείς ανθρώπους είναι σπάνια.

Ποια είναι τα πιο σπάνια συμπτώματα της λιστερίωσης;

Παρόλο που είναι σπάνιο φαινόμενο, η λιστερίωση μπορεί να οδηγήσει σε μερικές περιπτώσεις σε σοβαρές επιπλοκές, όπως η πολυοργανική ανεπάρκεια και ο θάνατος.

Σύμφωνα με μια μελέτη, περίπου το 21% των αναφερόμενων περιστατικών λιστερίωσης στις ΗΠΑ καταλήγουν σε θάνατο. Αυτές οι περιπτώσεις συνήθως αφορούν άτομα στις ομάδες υψηλού κινδύνου.

Ποια άτομα μπορεί να επηρεαστούν πιο σοβαρά από τη λιστερίωση;

Σε ορισμένες ομάδες ατόμων, η λιστερίωση είναι πιο πιθανό να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία τους. Αυτές είναι οι εξής:

• Έγκυες γυναίκες

Οι έγκυες γυναίκες έχουν αυξημένες πιθανότητες να νοσήσουν από λιστερίωση σε σύγκριση με τους υπόλοιπους ενήλικες. Ωστόσο, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, οι έγκυες γυναίκες με λιστερίωση παρουσιάζουν ήπια μόνο συμπτώματα, όπως διάρροια, ναυτία, οσφυαλγία, πυρετό, πονοκέφαλο και κακουχία.

Η μεγαλύτερη απειλή της λιστερίωσης για της έγκυες γυναίκες είναι οι σοβαρές συνέπειες που αυτή μπορεί να έχει για τα βρέφη. Περίπου το 20% των γυναικών που διαγιγνώσκονται με λιστερίωση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους, βιώνουν αποβολή του εμβρύου, ενώ αυξημένος είναι επίσης ο κίνδυνος θνησιγενείας και πρόωρου τοκετού για τις εγκύους με λιστερίωση.

• Νεογέννητα βρέφη

Εάν μια έγκυος γυναίκα μολυνθεί από το βακτήριο Listeria monocytogenes κατά τα τελευταία στάδια της εγκυμοσύνης της, τότε υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες να μεταδώσει τα βακτήρια στο βρέφος στη μήτρα ή κατά τον τοκετό.

Ακόμη και εάν η μητέρα δεν εμφανίζει σοβαρά συμπτώματα λιστερίωσης, η μόλυνση μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για ένα νεογέννητο βρέφος.

Τα συμπτώματα της λιστερίωσης στα βρέφη μπορεί να είναι δύσκολο να ανιχνευθούν, με αποτέλεσμα περίπου το 3% των μολυσμένων βρεφών να πεθαίνουν λόγω της λιστερίωσης. Τα συμπτώματα μπορεί να κυμαίνονται από ήπια ανησυχία (κλάμα) και κακή σίτιση έως και κάποια απειλητική για τη ζωή πάθηση.

• Ηλικιωμένοι άνθρωποι

Καθώς ένας ενήλικας μεγαλώνει, η ικανότητα του σώματος να καταπολεμά τους παθογόνους μικροοργανισμούς μειώνεται, καθώς το ανοσοποιητικό σύστημα αποδυναμώνεται και εμφανίζονται χρόνιες παθήσεις, που επηρεάζουν την άμυνα του οργανισμού.

Έτσι, οι ηλικιωμένοι άνθρωποι είναι πιο ευάλωτοι σε διάφορες λοιμώξεις, όπως η λιστερίωση, και εκτός από την παρουσία συμπτωμάτων, μπορεί να έχουν και σοβαρές επιπλοκές στην υγεία τους ως αποτέλεσμα της ασθένειας.

• Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα

Εκτός από την ηλικία, ορισμένες καταστάσεις υγείας μπορεί επίσης να αυξάνουν τις πιθανότητες ενός ανθρώπου για νόσηση από λιστερίωση. Άτομα που έχουν κάποια υποκείμενη πάθηση, όπως νεφρική νόσο, ή κάνουν χημειοθεραπείες είναι πιο πιθανό να νοσήσουν σοβαρά από λιστερίωση, λόγω του αποδυναμωμένου ανοσοποιητικού τους συστήματος.