Ολοκληρωμένη οφθαλμολογική εξέταση: Τι περιλαμβάνει; Όλα όσα πρέπει να ξέρετε!

Η οφθαλμολογική εξέταση περιλαμβάνει μια σειρά από τεστ που μετρούν το πόσο καλά βλέπει ένας άνθρωπος και εξετάζουν το αν υπάρχουν προβλήματα που επηρεάζουν τη συνολική υγεία των ματιών του, όπως ο καταρράκτης και άλλα προβλήματα υγείας που επηρεάζουν τις δομές των ματιών, όπως ο διαβήτης.

Η συχνότητα κατά την οποία πρέπει να υποβάλλεται ένας άνθρωπος σε οφθαλμολογική εξέταση, εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, ανάμεσά τους ο κίνδυνος που διατρέχει για συγκεκριμένα προβλήματα υγείας ή οφθαλμολογικά προβλήματα.

Διαβάστε επίσης: Οφθαλμοσκόπηση: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Τι αξιολογείται κατά τη διάρκεια της οφθαλμολογικής εξέτασης;

Κατά τη διάρκεια μιας ολοκληρωμένης οφθαλμολογικής εξέτασης, ο οφθαλμίατρος καλείται να αξιολογήσει:

• Την κίνηση των μυών των ματιών
• Την οπτική οξύτητα των ματιών, δηλαδή το πόσο καθαρά βλέπει ένας άνθρωπος
• Το οπτικό πεδίο, δηλαδή το τι μπορεί να δει ο ασθενής στις δύο πλευρές του σώματός του, χωρίς να κινεί τα μάτια του
• Το διαθλαστικό σφάλμα, δηλαδή το πώς περνούν τα κύματα φωτός από τον κερατοειδή και τον φακό του ματιού
• Την φυσική υγεία των ματιών και των γύρω δομών, όπως τα βλέφαρα και οι βλεφαρίδες
• Την έγχρωμη όραση
• Τον αν υπάρχει κίνδυνος γλαυκώματος

Σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια της οφθαλμολογικής εξέτασης, μπορούν να ανακαλυφθούν προβλήματα υγείας που δεν έχουν σχέση με τα μάτια και αυτό γιατί σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας (AAO), το μάτι είναι το μόνο μέρος του σώματος που παρέχει ανεμπόδιστη πρόσβαση στα αιμοφόρα αγγεία, τα νεύρα και τους συνδετικούς ιστούς, χωρίς χειρουργική επέμβαση. Ορισμένες από τις καταστάσεις οι οποίες μπορούν να ανακαλυφθούν κατά τη διάρκεια μιας ολοκληρωμένης οφθαλμολογικής εξέτασης είναι ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, ο καρκίνος και τα αυτοάνοσα νοσήματα.

Διαβάστε επίσης: Διάγνωση διαβήτη και καρδιαγγειακών προβλημάτων μέσω των οφθαλμών!

Ποια άτομα πρέπει να υποβάλλονται σε οφθαλμολογική εξέταση και με ποια συχνότητα;

Το πότε και πόσο συχνά πρέπει ένα άτομο να υποβάλλεται σε οφθαλμολογική εξέταση, εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η ηλικία, η γενική υγεία, ο κίνδυνος οφθαλμολογικής νόσου και από άλλους παράγοντες.

Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, για την πλειονότητα των ανθρώπων ισχύουν οι ακόλουθες οδηγίες της Αμερικανικής Ακαδημίας Οφθαλμολογίας (AAO):

• Παιδιά 3 ετών και κάτω: Παρόλο που τα τόσο μικρά παιδιά δεν χρειάζονται οφθαλμολογική εξέταση, ο παιδίατρος τα παρακολουθεί συστηματικά για καταστάσεις, όπως ο στραβισμός και η αμβλυωπία.
• Παιδιά 3 έως 5 ετών: Τα παιδιά 3 έως 5 ετών, πρέπει να υποβάλλονται στην πρώτη τους οφθαλμολογική εξέταση, στο σημείο όπου έχουν την γνώση και μπορούν να συνεργαστούν με το γιατρό τους, δηλαδή είναι σε θέση να αναγνωρίσουν τα σχήματα στο οφθαλμικό διάγραμμα που θα τους δείξει ο οφθαλμίατρος.
• Παιδιά και έφηβοι: Τα παιδιά και οι έφηβοι πρέπει να υποβάλλονται σε οφθαλμολογική εξέταση πριν την πρώτη δημοτικού και ακολούθως η εξέταση θα πρέπει να επαναλαμβάνεται ανά δύο χρόνια.

Στους ενήλικες συνιστώνται τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις, ανάλογα με την ηλικία και την κατάστασή τους, ως ακολούθως:

• Ενήλικες 20-30 ετών: Εξέταση ανά 5 έως 10 χρόνια.
• Ενήλικες 40-54 ετών: Εξέταση ανά 2 έως 4 χρόνια. Σημειώνεται ότι γύρω στα 40 αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους πρώιμα σημάδια διαφόρων προβλημάτων, όπως η υπερμετρωπία.
• Ενήλικες 55 έως 64 ετών: Εξέταση ανά 1 έως 3 χρόνια.
• Άτομα 65 ετών και άνω: Εξέταση ανά 2 χρόνια.

Διαβάστε επίσης: Οφθαλμολογικός έλεγχος: Τι πρέπει να γνωρίζετε;

Πόσο διαρκεί μια ολοκληρωμένη οφθαλμολογική εξέταση;

Μια ολοκληρωμένη οφθαλμολογική εξέταση διαρκεί περίπου μια ώρα, συμπεριλαμβανομένων των 20 με 30 λεπτών που χρειάζονται οι κόρες για να διασταλούν πλήρως μετά την τοποθέτηση των ειδικών σταγόνων.

Τι χρειάζεται να έχετε μαζί σας στην οφθαλμολογική εξέταση;

Αν φοράτε γυαλιά οράσεως θα πρέπει να τα έχετε μαζί σας την ημέρα της οφθαλμολογικής εξέτασης. Σε περίπτωση που φοράτε φακούς επαφής, φροντίστε να τους φοράτε στην εξέτασή σας, αλλά πάρτε μαζί σας τη θήκη και τα γυαλιά σας, διότι ο γιατρός θα εξετάσει τα μάτια σας και χωρίς τους φακούς. Σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια ορισμένων εξετάσεων, δεν χρειάζεται η αφαίρεση των φακών.

Μαζί σας θα πρέπει να έχετε επίσης ένα ζευγάρι γυαλιά ηλίου, διότι η όρασή σας θα είναι θολή και θα χαρακτηρίζεται από εξαιρετική ευαισθησία στο φως μετά την διεύρυνση των κόρων των ματιών σας. Επίσης, ενδεχομένως να χρειαστεί να έχετε κάποιον μαζί σας για να σας οδηγήσει μέχρι το σπίτι.

Τέλος, θα πρέπει να έχετε μαζί σας μια λίστα από όλα τα φάρμακα που παίρνετε, συμπεριλαμβανομένων και των μη συνταγογραφούμενων συμπληρωμάτων ή των φυτικών συμπληρωμάτων και αυτό γιατί ορισμένες ουσίες στα φάρμακα επηρεάζουν την όραση και ο γιατρός θα πρέπει να έχει πλήρη εικόνα του τι παίρνετε.

Διαβάστε επίσης: Πώς να βάλετε σωστά τις οφθαλμικές σταγόνες;

Τι περιλαμβάνει η ολοκληρωμένη οφθαλμολογική εξέταση;

Προεξέταση

Αν η επίσκεψη στον οφθαλμίατρο είναι η πρώτη σας, τότε θα χρειαστεί να συμπληρώσετε κάποια έντυπα και ακολούθως ο γιατρός θα σας κάνει κάποιες ερωτήσεις όπως:

• Αν είχατε παλαιότερα κάποια οφθαλμικά προβλήματα ή αν γνωρίζετε ότι αντιμετωπίζετε κάποιο πρόβλημα τώρα.
• Εάν έχετε άλλα προβλήματα υγείας
• Εάν γεννηθήκατε πρόωρα
• Εάν φοράτε γυαλιά ή φακούς επαφής
• Ποια φάρμακα παίρνετε
• Αν έχετε αλλεργίες σε φάρμακα, τρόφιμα ή άλλες ουσίες
• Αν στην οικογένειά σας υπάρχουν άτομα με οφθαλμικά προβλήματα, όπως η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και το γλαύκωμα
• Αν έχετε κάνει κάποια χειρουργική επέμβαση στα μάτια

Οπτική οξύτητα

Το τεστ οπτικής οξύτητας μετρά την διαύγεια της όρασης, δηλαδή το πόσο καθαρά βλέπει ένας άνθρωπος. Ο πιο κοινός τρόπος ελέγχου της οπτικής οξύτητας είναι μέσω ενός διαγράμματος οράσεως, το οποίο είναι τοποθετημένο στον τοίχο που απέχει περίπου 4 μέτρα από την καρέκλα στην οποία κάθεται ο ασθενής, από τον οποίο ο γιατρός ζητά να διαβάσει την πρώτη σειρά, τη δεύτερη κ.ο.κ. Σημειώνεται ότι σε κάθε σειρά προς τα κάτω, τα γράμματα είναι όλο και μικρότερα.

Εξέταση ανταπόκρισης κόρης

Το πώς οι κόρες των ματιών διαστέλλονται και συστέλλονται ανταποκρινόμενες στο φως, μπορεί να αποκαλύψει πολλά θέματα υγείας, πέραν από τα οφθαλμολογικά προβλήματα, όπως τα νευρολογικά προβλήματα, νοουμένου ότι τα νεύρα που ελέγχουν την κόρη εκτείνονται στο υπόλοιπο σώμα.

Για τον έλεγχο της απόκρισης των κόρων των ματιών στο φως, ο γιατρός χρησιμοποιεί ένα μικρό φακό τον οποίο μετακινεί μπρος – πίσω ανάμεσα στα μάτια, για περίπου δύο δευτερόλεπτα, ελέγχοντας το αν οι κόρες μικραίνουν ως ανταπόκριση στο φως, αν συστέλλονται μαζί ή αν συστέλλονται ξεχωριστά (υποδηλώνει ανωμαλία). Επιπρόσθετα, ο γιατρός ζητά από τον ασθενή να ακολουθήσει με τα μάτια του έναν δείκτη τον οποίο ο ίδιος κινεί προς διάφορες κατευθύνσεις, για να εξετάσει την εστίαση των ματιών σε ένα αντικείμενο και την ανταπόκριση των κόρων. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, οι κόρες συστέλλονται όταν εστιάζουν σε ένα αντικείμενο που μετακινείται, είτε αυτό βρίσκεται σε κοντινή ή σε μακρινή απόσταση.

Διαβάστε επίσης: Όλα για το μάτι: Δομή, λειτουργία και συχνές παθήσεις

Εξέταση οπτικού πεδίου αντίθεσης

Η εξέταση οπτικού πεδίου αντιπαράθεσης, ελέγχει το οπτικό πεδίο ενός ατόμου, την κεντρική δηλαδή και την πλευρική του όραση. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ο οφθαλμίατρος κάθεται μπροστά στον ασθενή και του ζητά να καλύψει το ένα του μάτι. Ακολούθως μετακινεί το χέρι του μέσα και έξω από το οπτικό του πεδίο, στα πλάγια, ζητώντας του να του αναφέρει το τι μπορεί να δει.

Τεστ κάλυψης

Το τεστ κάλυψης είναι ένα απλό και εύκολο τεστ, που εξετάζει το πόσο καλά συνεργάζονται τα μάτια μεταξύ τους. Ο γιατρός ζητά από τον ασθενή να κοιτάξει ένα συγκεκριμένο αντικείμενο έχοντας καλυμμένο το ένα του μάτι, αξιολογώντας το ακάλυπτο μάτι. Το συγκεκριμένο τεστ χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό παθήσεων, όπως ο στραβισμός, η αμβλυωπία και η μειωμένη αντίληψη του βάθους.

Τεστ αχρωματοψίας

Για τον έλεγχο της αχρωματοψίας, χρησιμοποιείται το τεστ Ishihara, το οποίο αποτελείται από έγχρωμα κουτάκια, τα οποία καλείται ο ασθενής να αναγνωρίσει, με στόχο να αξιολογηθεί η ικανότητά του να διακρίνει τις αποχρώσεις του κόκκινου από τις αποχρώσεις του πράσινου και τις αποχρώσεις του μπλε από τις αποχρώσεις του κίτρινου. Το εν λόγω τεστ χρησιμοποιείται από τους οφθαλμίατρους και ως μέρος της αξιολόγησης κάποιων συμπτωμάτων που υποδηλώνουν περιβλήματα με τον αμφιβληστροειδή ή το οπτικό νεύρο.

Διαβάστε επίσης: Εκφυλισμός των ματιών: Ποιες είναι οι διαθέσιμες εξετάσεις και θεραπευτικές επιλογές

Αμφιβληστροειδοσκόπηση και διάθλαση

Αμφιβληστροειδοσκόπηση ονομάζεται η διαδικασία μέτρησης της διάθλασης. Διάθλαση ονομάζεται το τεστ που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση της μυωπίας, της υπερμετρωπίας, του αστιγματισμού και της πρεσβυωπίας. Ο γιατρός τοποθετεί ειδικά γυαλιά στο πρόσωπο του ασθενή, πάνω στα οποία τοποθετούνται διάφοροι φακοί με διαφορετικούς βαθμούς διόρθωσης της όρασης. Καθώς ο ασθενής βλέπει μέσα από τα ειδικά γυαλιά και ο γιατρός αλλάζει τους φακούς, του ζητά να δει εικόνες, αριθμούς και γράμματα, να τα διαβάσει και να τον ενημερώσει για το πόσο καλά βλέπει. Οι φακοί που τοποθετούνται στα ειδικά γυαλιά είναι μεμονωμένοι ή συνδυασμένοι και οδηγούν στην τελική διάγνωση και συγταγογράφηση του γιατρού.

Εξέταση σχισμών

Εξέταση σχισμών ονομάζεται η εξέταση που ελέγχει τη γενική υγεία του ατόμου και την υγεία των ματιών του. Για την εξέταση σχισμών χρησιμοποιείται ένα όργανο που ονομάζεται σχισμοειδής λυχνία, το οποίο μεγεθύνει πολλές φορές το μάτι, φωτίζοντάς το με έντονο φως, δίνοντας τη δυνατότητα στον γιατρό να εξετάσει μεμονωμένες δομές, όπως τα βλέφαρα, οι βλεφαρίδες, ο επιπεφυκότας, ο κερατοειδής, η ίριδα κλπ. Με τη συγκεκριμένη εξέταση μπορούν να ανακαλυφθούν προβλήματα και ασθένειες, όπως ο καταρράκτης.

Τονομετρία απλανοποίησης

Η τονομετρία είναι μια μέθοδος που μετρά την πίεση του υγρού του ματιού, η οποία δείχνει αν υπάρχει ή όχι κίνδυνος γλαυκώματος. Ο γιατρός, τοποθετεί αναισθητικές σταγόνες στα μάτια του ασθενή και ακολούθως μια μικρή ποσότητα φλουορεσκεΐνης (κίτρινη βαφή) και με τη βοήθεια μιας μικρής συσκευής που ονομάζεται τονόμετρο, την οποία τοποθετεί αρκετά κοντά στο μάτι, αγγίζει απαλά τον κερατοειδή χιτώνα, προσδιορίζοντας την ενδοφθάλμια πίεση, μετρώντας την αντίσταση του κερατοειδούς στην εσοχή.

Εξέταση αμφιβληστροειδούς

Το τελευταίο βήμα μιας ολοκληρωμένης οφθαλμικής εξέτασης, είναι η εξέταση του αμφιβληστροειδή. Ο οφθαλμίατρος χρησιμοποιεί σταγόνες που διαστέλλουν τις κόρες, αποκτώντας πρόσβαση στις εσωτερικές δομές του ματιού, όπως ο αμφιβληστροειδής, το υαλοειδές, το οπτικό νεύρο, τα αιμοφόρα αγγεία και η ωχρά κηλίδα.

Διαβάστε επίσης: Ποια οφθαλμικά προβλήματα προκαλεί ο διαβήτης;