Τύποι ψυχωτικών διαταραχών: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Τι είναι οι ψυχωτικές διαταραχές;

Οι ψυχωτικές διαταραχές είναι μια ομάδα καταστάσεων ψυχικής υγείας που αλλάζουν την αίσθηση της πραγματικότητας. Ουσιαστικά, δυσκολεύουν τους ασθενείς στην αναγνώριση του τι είναι πραγματικό και τι όχι. Ενας άνθρωπος με ψυχωτικές διαταραχές λοιπόν, τείνει να βλέπει ή να ακούει πράγματα που δεν υπάρχουν και να πιστεύει πράγματα που δεν αληθεύουν.

Ποιος κινδυνεύει περισσότερο να αναπτύξει ψυχωτικές διαταραχές;

Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακριβώς τι προκαλεί τις ψυχωτικές διαταραχές, αλλά πιστεύουν ότι μπορούν να προκληθούν από:

• Ιούς
• Προβληματα στον τρόπο λειτουργίας ορισμένων κυκλωμάτων του εγκεφάλου
• Υπερβολικό στρες
• Τραυματισμούς (σωματικούς ή ψυχικούς)
• Κατάχρηση ουσιών
• Κληρονομικότητα

Ποιοι τύποι ψυχωτικών διαταραχών υπάρχουν;

1. Σχιζοφρένεια

Η σχιζοφρένεια προκαλεί ψευδαισθήσεις, που σημαίνει ότι ο ασθενής ακούει φωνές και βλέπει πράγματα που δεν υπάρχουν. Επίσης έχει αυταπάτες, δηλαδή διακατέχεται από ισχυρές πεποιθήσεις για πράγματα που δεν αληθεύουν.

2. Σχιζοσυναισθηματική διαταραχή

Η σχιζοσυναισθηματική διαταραχή είναι μια κατάσταση που συνδυάζει συμπτώματα σχιζοφρένειας και συμπτώματα διαταραχών της διάθεσης (μανία ή κατάθλιψη). Ο καταθλιπτικός τύπος της σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής, κάνει τον ασθενή να νιώθει λύπη και ότι δεν αξίζει τίποτα, ενώ ο ασθενής που έχει τον διπολικό τύπο σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής, βιώνει και περιόδους μανίας, κατά τις οποίες νιώθει ακραία συναισθήματα ευτυχίας και διακατέχεται από έντονη ενέργεια.

3. Σχιζοφρενική διαταραχή

Η σχιζοφρενική διαταραχή προκαλεί τα ίδια συμπτώματα με την σχιζοφρένια, τα οποία ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση, είναι προσωρινά. Οι ψευδαισθήσεις και οι αυταπάτες διαρκούν 1-6 μήνες, όμως σε μερικές περιπτώσεις, αφού απομακρυνθούν, επανέρχονται και οδηγούν σε σχιζοφρένεια. Σημειώνεται ότι η εν λόγω διαταραχή επηρεάζει συνήθως τους εφήβους.

4. Σύντομη ψυχωτική διαταραχή

Η σύντομη ψυχωτική διαταραχή εμφανίζεται ξαφνικά και προκαλεί παραισθήσεις. Η εν λόγω κατάσταση μπορεί να εμφανιστεί μετά από ένα έντονο συναισθηματικό συμβάν, όπως μια έντονη περίοδος άγχους ή μετά από ένα σοκαριστικό θάνατο. Στις γυναίκες μπορεί να εμφανιστεί μετά τον τοκετό, ενώ τις περισσότερες φορές δεν έχει κάποια προφανή αιτία. Στους περισσότερους ανθρώπους τα συμπτώματα εξαφανίζονται μόνα τους περίπου ένα μήνα μετά την έναρξη τους, ωστόσο, σε μερικούς επιμένουν και οδηγούν σε σχιζοφρένεια ή σχιζοσυναισθηματική διαταραχή.

5. Παραληρητική διαταραχή

Η παραληρητική διαταραχή δημιουργεί μια ψεύτικη αίσθηση της πραγματικότητας. Για παράδειγμα, ένας ασθενής μπορεί να πιστεύει ότι κάποιος σχεδιάζει να τον σκοτώσει, ότι κάποιος διάσημος τον ερωτεύτηκε ή ότι ο σύντροφος του τον απατά, γεγονός που επηρεάζει άμεσα την καθημερινότητα και τις σχέσεις του.

6. Κοινή ψυχωτική διαταραχή

Η κοινή ψυχωτική διαταραχή είναι μια σπάνια κατάσταση, όπου δύο άτομα έχουν την ίδια αναληθή πεποίθηση. Για παράδειγμα, μητέρα και γιος μπορεί να πιστεύουν ότι πρόκειται να τους απαγάγουν εξωγήινοι. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται folie à deux, που μεταφράζεται ως “τρέλα μεταξύ δύο.”

7. Ψυχωτική διαταραχή που προκαλείται από ουσίες

Η έκθεση σε ουσίες, όπως τα ναρκωτικά, μπορεί να οδηγήσει σε ψυχωτική διαταραχή, η οποία χαρακτηρίζεται από παραισθήσεις και ψευδαισθήσεις. Οι ουσίες που μπορούν να προκαλέσουν την συγκεκριμένη διαταραχή είναι:

• Αλκοόλ
• Αμφεταμίνες
• Κοκαΐνη
• LSD
• Μαριχουάνα
• PCP
• Οπιοειδή
• Ηρεμιστικά

8. Διαταραχή λόγω ιατρικής κατάστασης

Πολλές φορές, συμπτώματα που μοιάζουν με ψυχωτικές διαταραχές, οφείλονται στην πραγματικότητα σε άλλες καταστάσεις υγείας, όπως:

• Νόσος του Alzheimer και άλλα είδη άνοιας
• Όγκος στον εγκέφαλο
• HIV ή AIDS
• Χαμηλό σάκχαρο στο αίμα (υπογλυκαιμία)
• Λύκος
• Πολλαπλή σκλήρυνση
• Εγκεφαλικό
• Σύφιλη
• Νόσος του Parkinson

Ποια είναι τα πρώιμα συμπτώματα μιας ψυχωτικής διαταραχής;

Τα πρώιμα συμπτώματα μιας ψυχωτικής διαταραχής είναι δύσκολο να εντοπιστούν, γι΄αυτό πρέπει να επισκεφτείτε κάποιον ειδικό εάν διαπιστώσετε τις εξής αλλαγές:

• Δυσκολία στην συγκέντρωση
• Έντονη καχυποψία
• Βλέπετε ή ακούτε πράγματα που κανείς άλλος δεν τα αντιλαμβάνεται
• Έχετε νέες πεποιθήσεις που κανείς άλλος δεν μπορεί να κατανοήσει
• Αρνείστε να κάνετε μπάνιο και να φροντίσετε τον εαυτό σας