Λεβιθόχορτο (mugwort): 10 σπουδαίες θεραπευτικές του ιδιότητες

Το λεβιθόχορτο (Artemisia vulgaris) ή αλλιώς γνωστό ως mugwort είναι ένα φυτό που αναπτύσσεται σε πολλές χώρες του κόσμου και έχει χρησιμοποιηθεί για πολλούς αιώνες παραδοσιακά για τη θεραπεία γυναικολογικών και γαστρεντερικών κυρίως παθήσεων. Συγκεκριμένα στις μέρες μας, η κατανάλωση λεβιθόχορτου προωθείται για την αντιμετώπιση πεπτικών προβλημάτων, της υψηλής αρτηριακής πίεσης και της ακανόνιστης εμμήνου ρύσεως. Η τοπική χρήση κρέμας λεβιθόχορτου χρησιμοποιείται επίσης για την ανακούφιση από το κνησμό που προκαλούν οι υπερτροφικές ουλές (ορατές, ανυψωμένες ουλές που προκαλούν συνήθως περιορισμένη κίνηση των μυών, αρθρώσεων και τενόντων).

Πρόσφατες μελέτες έδειξαν πως το λεβιθόχορτο κατέχει σημαντικές αντιοξειδωτικές, ηπατοπροστατευτικές, αναλγητικές, αντιμικροβιακές και άλλες πολλές ιδιότητες, οι οποίες οφείλονται στη πλούσια χημική του σύνθεση, η οποία περιλαμβάνει:

• αιθέρια έλαια
• φλαβονοειδή
• κουμαρίνες
• σεσκιτερπενικές λακτόνες
• φαινολικά οξέα.

Εκτός από τη φαρμακευτική χρήση του το λεβιθόχορτο είναι γνωστό ως μπαχαρικό που χρησιμοποιείται σε διάφορες περιοχές του κόσμου, αλλά και ως συστατικό καλλυντικών προϊόντων, κυρίως στην Ευρώπη και την Ασία.

Ποιες είναι οι ευεργετικές ιδιότητες του λεβιθόχορτου;

1. Αντιοξειδωτικές ιδιότητες

Το υδατικό εκχύλισμα του λεβιθόχορτου, σύμφωνα με μια μελέτη του 2008, έχει την ικανότητα να δεσμεύει τις ελεύθερες ρίζες που οδηγούν σε οξειδωτικό στρες και επομένως μπορεί να είναι χρήσιμο στην αντιμετώπιση ασθενειών που σχετίζονται με αυτό.

2. Υπολιπιδαιμική δράση

Μελέτες σε αρουραίους με υπερλιπιδαιμία έδειξαν πως η χορήγηση εκχυλίσματος ρίζας λεβιθόχορτου έχει την ικανότητα να ρυθμίζει τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα. Συγκεκριμένα, στους αρουραίους που έλαβαν εκχύλισμα ρίζας λεβιθόχορτου παρατηρήθηκε μείωση των επιπέδων ολικής, LDL και VLDL χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων, ενώ αντιθέτως το επίπεδο της HDL χοληστερόλης και ο δείκτης αθηρογένεσης (ΑΙ) αυξήθηκαν, σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου.

3. Αντισπασμωδικές ιδιότητες

Τα εκχυλίσματα χλωροφορμίου και μεθανόλης του λεβιθόχορτου μελετήθηκαν από Βρετανούς ερευνητές ως προς την ικανότητά τους να επηρεάζουν τους βιογενείς υποδοχείς αμίνης στους λείους μύες της γαστρεντερικής και αναπνευστικής οδού, σε πειραματόζωα. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν πως και τα δύο εκχυλίσματα λεβιθόχορτου ανέστειλαν τη δράση των υποδοχέων ισταμίνης Η1 και βοήθησαν στη χαλάρωση των λείων μυών. Μια ένωση γνωστή ως yomogin θεωρήθηκε υπεύθυνη για την ευεργετική αυτή δράση.

4. Βρογχοδιασταλτική δράση

Τα αλκαλοειδή, οι κουμαρίνες, τα φλαβονοειδή, οι σαπωνίνες, οι στερόλες, οι τανίνες και τα τερπένια, που περιέχει το λεβιθόχορτο, είναι οι υπεύθυνες ενώσεις για την βρογχολυτική δράση του εκχυλίσματος του, σύμφωνα με διάφορες μελέτες.

5. Αναλγητική δράση

Πειράματα σε τρωκτικά έχουν δείξει πως το λεβιθόχορτο έχει μέτρια περιφερική αναλγητική δράση, αλλά όχι κεντρική.

6. Αντιυπερτασική δράση

Στην παραδοσιακή ασιατική ιατρική, το λεβιθόχορτο χρησιμοποιείται σε μια διαδικασία που ονομάζεται μοξοθεραπεία ή moxibustion. Κατά τη διαδικασία αυτή τα φύλλα του λεβιθόχορτου διαμορφώνονται σε σχήμα και μέγεθος ενός πούρου και ύστερα καίγονται πάνω από ένα κατάλληλο σημείο βελονισμού για να απελευθερωθεί ενέργεια και να ανακουφίσει από διάφορους πόνους και παθήσεις.

Έρευνες από Κινέζους ερευνητές έδειξαν πως η μοξοθεραπεία μπορεί να μειώσει αποτελεσματικά την υψηλή αρτηριακή πίεση σε σύγκριση με τα αντιυπερτασικά φάρμακα, αλλά απαιτείται περαιτέρω έρευνα ώστε αυτό να επιβεβαιωθεί πλήρως.

7. Οιστρογονική δράση

Τα φλαβονοειδή που υπάρχουν στα υπέργεια τμήματα του λεβιθόχορτου, συγκεκριμένα η εριοδικτυόλη και η απιγενίνη, παρατηρήθηκε πως μπορεί να έχουν σημαντική οιστρογονική δράση, η οποία μάλιστα εξαρτάται από τη συγκέντρωση.

8. Κυτοτοξική δράση

Το μεθανολικό εκχύλισμα που παρασκευάζεται από τα υπέργεια μέρη του λεβιθόχορτου φάνηκε να παρουσιάζει στατιστικά σημαντική ανασταλτική δράση ενάντια σε κυτταρικές σειρές όπως αυτές του αδενοκαρκινώματος μαστού και του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Τα αιθέρια έλαια λεβιθόχορτου φάνηκαν επίσης να είναι αποτελεσματικά, κατά τη διάρκεια εργαστηριακών μελετών, στην πρόκληση απόπτωσης διάφορων καρκινικών κυτταρικών σειρών. Βάση των δεδομένων αυτών, το λεβιθόχορτο θεωρείται μια πολλά υποσχόμενη πηγή αντικαρκινικών παραγόντων, που αξίζει να μελετηθεί παραπάνω.

9. Αντιμικροβιακή δράση

Το αιθέριο έλαιο που προκύπτει από τα εναέρια μέρη του λεβιθόχορτου φαίνεται πως μπορεί να δρα ανασταλτικά έναντι διαφόρων βακτηρίων, όπως τα Escherichia coli, Salmonella enteritidis, Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae και Staphylococcus aureus, αλλά και μυκήτων, όπως ο Candida albicans και ο Aspergillus niger. Η ευεργετική αυτή δράση έχει αποδοθεί στα υψηλά επίπεδα 1,8-κινεόλης και β-θουγιόνης που περιέχουν τα υπέργεια μέρη του φυτού, σε αντίθεση με τις ρίζες, των οποίων τα έλαια δεν παρουσιάζουν αντίστοιχη δράση.

10. Εντομοκτόνος δράση

Η εντομοκτόνος δράση του λεβιθόχορτου μελετήθηκε από μια ομάδα ερευνητών στην Ινδία, οι οποίοι εξέθεσαν τις προνύμφες του κουνουπιού Aedes aegypti, που μεταφέρει το δάγκειο πυρετό, σε διάφορες συγκεντρώσεις αιθέριου ελαίου από λεβιθόχορτο. Η εντομοκτόνος δράση του ελαίου παρατηρήθηκε μετά από 24 ώρες ακόμη και σε μικρές συγκεντρώσεις, ενώ σε συγκέντρωση 500 ppm το ποσοστό θνησιμότητας των προνυμφών άγγιξε το 100%.

Η εντομοκτόνος δράση άλλων παρασκευασμάτων λεβιθόχορτου έχει παρατηρηθεί επίσης όσον αφορά διαφορετικά είδη εντόμων, με αποτέλεσμα αυτό να θεωρείται ένα πολλά υποσχόμενο εντομοκτόνο.

Είναι ασφαλής η χρήση του λεβιθόχορτου;

Δεν υπάρχουν πολλά δεδομένα σχετικά με την ασφάλεια του λεβιθόχορτου κατά την κατανάλωση ή τοπική χρήση του, αλλά όταν χρησιμοποιείται σε φυσιολογικές δόσεις θεωρείται αρκετά ασφαλής.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον FDA το λεβιθόχορτο μπορεί να προκαλέσει αλλεργίες, οι οποίες οφείλονται στις αλλεργιογόνες γλυκοπρωτεΐνες που περιέχει η γύρη του. Επιπλέον, η γύρη μπορεί να προκαλέσει αναπνευστικές δυσκολίες, βρογχοσπασμό, υπερευαισθησία των αεραγωγών, κρίση άσθματος, εποχική ρινίτιδα, επιπεφυκίτιδα και δερματίτιδα, ενώ η κατάποση αυτής έχει συνδεθεί και με την πιθανή εμφάνιση αναφυλακτικού σοκ.

Η κατανάλωση λεβιθόχορτου σε μεγάλες δόσεις μπορεί να προκαλέσει αποβολή σε έγκυες γυναίκες, γι’ αυτό πρέπει να αποφεύγεται η χρήση του, ενώ επίσης μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα, όπως η ναυτία, ο έμετος και βλάβη του νευρικού συστήματος.

Τέλος, άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη πρέπει να χρησιμοποιούν με ιδιαίτερη προσοχή και μόνο ύστερα από τη συμβουλή ειδικού το λεβιθόχορτο, καθώς αυτό μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα.