Μπορεί κανείς να έχει έναν καλό, ποιοτικό ύπνο, για πάρα πολλές ώρες; Είναι αλήθεια ότι ένας καλός νυχτερινός ύπνος είναι απαραίτητος για την υγεία. Αλλά ο υπερβολικός ύπνος έχει συνδεθεί με πλήθος ιατρικών προβλημάτων, όπως διαβήτη, καρδιακές παθήσεις και αυξημένο κίνδυνο θανάτου. Οι ερευνητές φροντίζουν να σημειώσουν, ωστόσο, ότι δύο άλλοι παράγοντες – η κατάθλιψη και η χαμηλή κοινωνικοοικονομική κατάσταση – συνδέονται στενά με τον υπερβολικό ύπνο. Αυτοί οι δύο παράγοντες μπορεί να είναι ο λόγος για τις παρατηρούμενες αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία. Για παράδειγμα, τα άτομα με χαμηλότερη κοινωνικοοικονομική κατάσταση μπορεί να έχουν λιγότερη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και επομένως περισσότερες αδιάγνωστες ασθένειες, όπως οι καρδιακές παθήσεις, οι οποίες, με τη σειρά τους, μπορεί να προκαλέσουν το παρακοιμηθεί κάποιος.

Πόσες ώρες ύπνου θεωρούνται υπερβολικές;

Η ποσότητα ύπνου που χρειάζεστε ποικίλλει σημαντικά κατά τη διάρκεια της ζωής σας. Εξαρτάται από την ηλικία και το επίπεδο δραστηριότητάς σας, καθώς και από τη γενική σας υγεία και τις συνήθειες του τρόπου ζωής σας. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια περιόδων άγχους ή ασθένειας, μπορεί να αισθάνεστε αυξημένη ανάγκη για ύπνο. Αλλά παρόλο που οι ανάγκες ύπνου διαφέρουν με την πάροδο του χρόνου και από άτομο σε άτομο, οι ειδικοί συνιστούν συνήθως ότι οι ενήλικες πρέπει να κοιμούνται μεταξύ επτά και εννέα ωρών κάθε βράδυ.

Γιατί κάποιοι άνθρωποι κοιμούνται πάρα πολύ;

Για τους ανθρώπους που πάσχουν από υπερυπνία, ο υπερβολικός ύπνος είναι στην πραγματικότητα μια ιατρική διαταραχή. Η πάθηση αυτή προκαλεί στους ανθρώπους ακραία υπνηλία καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, η οποία συνήθως δεν ανακουφίζεται με έναν υπνάκο. Τους αναγκάζει επίσης να κοιμούνται για ασυνήθιστα μεγάλα χρονικά διαστήματα τη νύχτα. Πολλοί άνθρωποι με υπερυπνία εμφανίζουν συμπτώματα άγχους, χαμηλής ενέργειας και προβλήματα μνήμης ως αποτέλεσμα της σχεδόν συνεχούς ανάγκης τους για ύπνο.

Η αποφρακτική άπνοια ύπνου, μια διαταραχή που προκαλεί στους ανθρώπους να σταματούν στιγμιαία την αναπνοή τους κατά τη διάρκεια του ύπνου, μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αυξημένη ανάγκη για ύπνο. Αυτό συμβαίνει επειδή διαταράσσει τον κανονικό κύκλο του ύπνου.

Φυσικά, δεν έχουν όλοι όσοι παρακοιμούνται κάποια διαταραχή του ύπνου. Άλλες πιθανές αιτίες της υπερυπνίας περιλαμβάνουν τη χρήση ορισμένων ουσιών, όπως το αλκοόλ και ορισμένα συνταγογραφούμενα φάρμακα. Άλλες ιατρικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης, μπορεί να προκαλέσουν υπερυπνία. Και έπειτα υπάρχουν άνθρωποι που απλά θέλουν να κοιμούνται πολύ.

Ποια ιατρικά προβλήματα που συνδέονται με τον υπερβολικό ύπνο;

1. Διαβήτης: Μελέτες έχουν δείξει ότι ο πολύς ή ο λίγος ύπνος κάθε βράδυ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη.
2. Παχυσαρκία. Ο πολύς ή πολύ λίγος ύπνος μπορεί να σας κάνει να ζυγίζετε επίσης πολύ. Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι οι άνθρωποι που κοιμούνταν 9 ή 10 ώρες κάθε βράδυ είχαν 21% περισσότερες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκοι σε μια περίοδο έξι ετών από ό,τι οι άνθρωποι που κοιμούνταν μεταξύ επτά και οκτώ ωρών. Αυτή η συσχέτιση μεταξύ ύπνου και παχυσαρκίας παρέμεινε η ίδια ακόμη και όταν λαμβάνονταν υπόψη η πρόσληψη τροφής και η άσκηση.
3. Πονοκέφαλοι: Για ορισμένους ανθρώπους που είναι επιρρεπείς σε πονοκεφάλους, ο ύπνος περισσότερο από το συνηθισμένο σε ένα Σαββατοκύριακο ή σε διακοπές μπορεί να προκαλέσει πόνο στο κεφάλι. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό οφείλεται στην επίδραση που έχει ο υπερβολικός ύπνος σε ορισμένους νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο, συμπεριλαμβανομένης της σεροτονίνης. Οι άνθρωποι που κοιμούνται πολύ κατά τη διάρκεια της ημέρας και διαταράσσουν τον νυχτερινό τους ύπνο μπορεί επίσης να υποφέρουν από πονοκεφάλους το πρωί.
4. Πόνος στην πλάτη: Υπήρχε μια εποχή που οι γιατροί έλεγαν στους ανθρώπους που υπέφεραν από πόνο στην πλάτη να πάνε κατευθείαν στο κρεβάτι. Αλλά αυτές οι μέρες έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Μπορεί να μην χρειάζεται καν να περιορίσετε το κανονικό σας πρόγραμμα άσκησης όταν αντιμετωπίζετε πόνο στην πλάτη. Συμβουλευτείτε το γιατρό σας. Οι γιατροί συνειδητοποιούν πλέον τα οφέλη για την υγεία από τη διατήρηση ενός συγκεκριμένου επιπέδου δραστηριότητας. Και συνιστούν να μην κοιμάστε περισσότερο από το συνηθισμένο, όταν αυτό είναι δυνατόν.
5. Κατάθλιψη: Αν και η αϋπνία συνδέεται συχνότερα με την κατάθλιψη απ’ ό,τι ο υπερβολικός ύπνος, περίπου το 15% των ατόμων με κατάθλιψη κοιμούνται πολύ. Αυτό μπορεί με τη σειρά του να επιδεινώσει την κατάθλιψή τους. Αυτό συμβαίνει επειδή οι συνήθειες τακτικού ύπνου είναι σημαντικές για τη διαδικασία ανάκαμψης.
6. Καρδιακές παθήσεις: Στη μελέτη Nurses’ Health Study συμμετείχαν σχεδόν 72.000 γυναίκες. Μια προσεκτική ανάλυση των δεδομένων της μελέτης αυτής έδειξε ότι οι γυναίκες που κοιμούντουν 9 έως 11 ώρες τη νύχτα είχαν 38% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν στεφανιαία νόσο σε σχέση με τις γυναίκες που κοιμούντουν 8 ώρες. Οι ερευνητές δεν έχουν ακόμη εντοπίσει την αιτία για τη σχέση μεταξύ του υπερβολικού ύπνου και των καρδιακών παθήσεων.
7. Θάνατος: Πολλαπλές μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι που κοιμούνται 9 ή περισσότερες ώρες τη νύχτα έχουν σημαντικά υψηλότερα ποσοστά θανάτου από τους ανθρώπους που κοιμούνται 7 έως 8 ώρες τη νύχτα. Δεν έχει προσδιοριστεί συγκεκριμένος λόγος για αυτή τη συσχέτιση. Όμως οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κατάθλιψη και η χαμηλή κοινωνικοοικονομική κατάσταση συνδέονται επίσης με τον περισσότερο ύπνο. Υποθέτουν ότι αυτοί οι παράγοντες θα μπορούσαν να σχετίζονται με την παρατηρούμενη αύξηση της θνησιμότητας για τους ανθρώπους που κοιμούνται πολύ.

Πώς να αποκτήσετε τα οφέλη του ύπνου χωρίς υπερβολικό ύπνο;

Αν κοιμάστε κατά μέσο όρο περισσότερες από 7 ή 8 ώρες τη νύχτα, επισκεφθείτε έναν γιατρό για έλεγχο. Ο γιατρός μπορεί να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε τους λόγους για τους οποίους παρακοιμάστε.

Εάν η υπερυπνία σας προκαλείται από το αλκοόλ ή ορισμένα συνταγογραφούμενα φάρμακα, η μείωση ή η εξάλειψη της χρήσης αυτών των ουσιών μπορεί να βοηθήσει. Ωστόσο, ποτέ μη διακόπτετε ένα συνταγογραφούμενο φάρμακο, εκτός αν σας δοθεί σχετική εντολή από το γιατρό σας. Παρομοίως, εάν η υπερυπνία σας προκαλείται από κάποια υποκείμενη ιατρική πάθηση, η θεραπεία αυτής της διαταραχής μπορεί να σας επιτρέψει να επιστρέψετε σε φυσιολογικές συνήθειες ύπνου.

Ανεξάρτητα από την αιτία του υπερβολικού ύπνου σας, η άσκηση καλής υγιεινής του ύπνου θα σας βοηθήσει να αποκομίσετε τα οφέλη ενός υγιούς ύπνου 7 έως 8 ωρών κάθε βράδυ. Οι ειδικοί συνιστούν να διατηρείτε τις ίδιες ώρες ύπνου και αφύπνισης κάθε μέρα. Συνιστούν επίσης να αποφεύγετε την καφεΐνη και το αλκοόλ κοντά στην ώρα του ύπνου. Η τακτική άσκηση και η διαμόρφωση του υπνοδωματίου σας σε ένα άνετο περιβάλλον που ευνοεί τον ύπνο θα σας βοηθήσει να έχετε την ποσότητα ύπνου που χρειάζεστε.