Υποκειμενική γνωστική εξασθένηση: Τι είναι και που οφείλεται;

Η υποκειμενική γνωστική εξασθένηση είναι η αυτοπαρατηρούμενη μείωση στις διαδικασίες της σκέψης, όπως η μνήμη. (Αλκοόλ: Πώς συμβάλει η κατανάλωσή του στη γνωστική έκπτωση;)

Όπως υποδηλώνει το όνομά της, η υποκειμενική γνωστική εξασθένηση είναι υποκειμενική, με πολλούς να αντιλαμβάνονται ότι έχουν γνωστικές δυσλειτουργίες και άλλους να θεωρούν ότι υπάρχει κάποια γνωστική δυσκολία, παρόλο που λαμβάνουν υψηλές βαθμολογίες στα γνωστικά τους τεστ. (Η προσωπικότητα επηρεάζει τη μεταγενέστερη γνωστική λειτουργία: Δείτε πώς!)

Πρέπει να ανησυχείτε για την υποκειμενική γνωστική εξασθένηση;

Η υποκειμενική γνωστική εξασθένηση δεν πρέπει να αγνοείται, αλλά δεν είναι απαραίτητα ανησυχητική. Τα άτομα με νόσο του Αλτσχάιμερ, συνήθως δεν είναι σε θέση να αναγνωρίσουν την απώλεια της μνήμης τους. Το γεγονός ότι ένα άτομο αναγνωρίζει ότι η μνήμη του μειώνεται, υποδηλώνει ότι η γνωστική του λειτουργία είναι σε μεγάλο βαθμό άθικτη, ακόμη και αν όντως υπάρχει κάποιο πρόβλημα μνήμης. (Απώλεια μνήμης: 12 αιτίες που σε κάνουν να ξεχνάς)

Ορισμένες ερευνητικές μελέτες υποδηλώνουν ότι η υποκειμενική γνωστική εξασθένηση ενδέχεται να είναι ένα από τα πρώτα συμπτώματα της νόσου του Αλτσχάιμερ και της άνοιας, ενώ άλλες υποδεικνύουν ότι δεν σχετίζεται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ ή με οποιοδήποτε άλλο είδος άνοιας. (Άνοια και ψύχωση: 4+1 προβλήματα που προκύπτουν απ’ αυτήν)

Από τη μια, για παράδειγμα, σε μια μελέτη, τα άτομα που ανέφεραν υποκειμενική γνωστική εξασθένηση ήταν πιο πιθανόν να εμφανίσουν εγκεφαλικές αλλαγές στις απεικονιστικές εξετάσεις στις οποίες υποβλήθηκαν, οι οποίες συγκεκριμένα έδειξαν υψηλότερα επίπεδα πρωτεΐνης βήτα-αμυλοειδούς. Τα άτομα με αυτή την ένδειξη, ένοιωθαν ότι η μνήμη τους ήταν χειρότερη από τους συνομήλικούς τους και ότι δυσκολεύονταν να οργανώσουν την εργασία τους, συγκριτικά με παλαιότερα. Επιπρόσθετα, η υποκειμενική γνωστική εξασθένηση συσχετίστηκε με εγκεφαλικές αλλαγές, όπως η ατροφία (συρρίκνωση λόγω κυτταρικού θανάτου) στον ιππόκαμπο, μια περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη μνήμη.(Αρχικά στάδια της άνοιας: Η κοινωνικοποίηση βελτιώνει τη γνωστική λειτουργία)

Από την άλλη, άλλες έρευνες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η υποκειμενική γνωστική εξασθένηση είναι μια καλοήθης κατάσταση που δεν πρέπει να προκαλεί ανησυχία. Συγκεκριμένα, ερευνητές που παρακολούθησαν άτομα με υποκειμενική γνωστική εξασθένηση και άλλα άτομα με φυσιολογική γνωστική λειτουργία, για έξι χρόνια, διαπίστωσαν πολύ μικρή διαφορά στη γνωστική λειτουργία των δύο ομάδων μέχρι το τέλος της μελέτης. (Μουσική και μνήμη: Δείτε πώς συνδέονται!)

Που οφείλεται η υποκειμενική γνωστική εξασθένηση;

Παρόλο που η υποκειμενική γνωστική εξασθένηση μπορεί να αποτελεί πρόδρομο σημαντικής μελλοντικής απώλειας μνήμης, έχει συνδεθεί και με άλλες καταστάσεις που δυσκολεύουν τη γνωστική λειτουργία, όπως η κατάθλιψη και το άγχος, καθώς και με άλλα προβλήματα υγείας και χρόνιες ασθένειες.

Σε γενικές γραμμές, πολλοί ερευνητές υπογραμμίζουν ότι η υποκειμενική γνωστική εξασθένηση δεν πρέπει να θεωρείται αποκλειστικά ένδειξη οποιασδήποτε πραγματικής γνωστικής μείωσης, αλλά ενδεχομένως και αποτέλεσμα προβλημάτων διάθεσης ή άλλων καταστάσεων υγείας που πρέπει να διερευνώνται. (Κατάθλιψη: 5 βότανα που βοηθούν στη βελτίωση των συμπτωμάτων της)

Τι πρέπει να κάνετε εάν έχετε υποκειμενική γνωστική εξασθένηση;

Αρχικά, δεν πρέπει να πανικοβληθείτε αν παρατηρήσετε υποκειμενική γνωστική εξασθένηση. Παρόλο που είναι φυσιολογικό να ανησυχήσετε, αν η μνήμη σας δεν είναι η ίδια με παλαιότερα, η υποκειμενική γνωστική εξασθένηση δεν εξελίσσεται πάντα σε άνοια. Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, τα άτομα με υποκειμενική γνωστική εξασθένηση, που έχουν χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών προβλημάτων και λιγότερη εγκεφαλική ατροφία, έχουν λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν Αλτσχάιμερ. (Ποιοι είναι οι τύποι άνοιας;)

Ως εκ τούτου, ένας υγιεινός τρόπος ζωής (υγιεινή διατροφή και τακτική άσκηση), που μειώνει τους κινδύνους καρδιαγγειακών παθήσεων και βελτιώνει τη λειτουργία του εγκεφάλου, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο η υποκειμενική γνωστική εξασθένηση να εξελιχθεί σε πιο σοβαρό πρόβλημα.