Πρόληψη και θεραπεία

6 Ελεγχοι Υγείας που μπορείτε να κάνετε μόνοι στο σπίτι

Ποιοι είναι οι έλεγχοι υγείας που μπορείτε να πραγματοποιήσετε στο σπίτι μόνοι σας;

  1. Εξέταση μαστού

Μια αλλαγή στο σχήμα, το μέγεθος ή την αίσθηση των μαστών ή του στήθους σας, η ερυθρότητα ή η ανάπτυξη ενός εξογκώματος μπορεί να είναι πρώιμα σημάδια καρκίνου του μαστού. Εάν ανακαλύψετε οποιοδήποτε από αυτά τα σημάδια, είναι σημαντικό να ζητήσετε επειγόντως ιατρική συμβουλή. Το να έχετε το νου σας για τις πρώιμες αλλαγές μπορεί να κάνει τη διαφορά. Οι ειδικοί συμβουλεύουν τακτικό έλεγχο του μαστού στο σπίτι για να εντοπίζετε τυχόν προειδοποιητικά σημάδια όσο το δυνατόν νωρίτερα.

Συνιστάται να αποκτήσετε τη συνήθεια να έχετε “επίγνωση του μαστού” – να γνωρίζετε πώς φαίνονται και πώς αισθάνονται κανονικά οι μαστοί σας. Αυτό μπορεί να αλλάζει σε διαφορετικές περιόδους του μήνα, ιδίως αν δεν έχετε περάσει την εμμηνόπαυση. Εάν διαπιστώσετε κάποιο εξόγκωμα, είναι σημαντικό να το ελέγξετε το συντομότερο δυνατό.

Οι τρέχουσες κατευθυντήριες γραμμές αναφέρουν ότι εάν μια γυναίκα είναι άνω των 30 ετών και έχει βρει ένα εξόγκωμα, θα πρέπει να επισκεφθεί έναν γιατρό. Οι γιατροί συνήθιζαν να συμβουλεύουν τις γυναίκες να περιμένουν μέχρι να περάσει η περίοδός τους, για να δουν αν το εξόγκωμα εξαφανιστεί. Ωστόσο, αυτό θεωρείται πλέον πολύ επικίνδυνο. Η καλύτερη συμβουλή είναι να προγραμματίζετε την αυτοεξέταση του μαστού σας μετά την περίοδο κάθε μήνα για να αποφύγετε τις αμφιβολίες.

  1. Εξέταση όρχεων

Οι γιατροί συνιστούν στους άνδρες να εξετάζουν τους όρχεις τους μία φορά το μήνα για να ελέγχουν για τυχόν αλλαγές ή εξογκώματα. Το πιο σημαντικό είναι να βεβαιωθείτε ότι γνωρίζετε πώς αισθάνεστε το όσχεο και τους όρχεις σας, ώστε να καταλάβετε γρήγορα αν αλλάξει κάτι.

Είναι καλύτερο να κάνετε αυτή την εξέταση μετά από ένα ζεστό ντους ή μπάνιο – αυτό θα βοηθήσει το όσχεο να χαλαρώσει. Να θυμάστε κατά την εξέταση ότι οι φυσιολογικοί όρχεις θα έχουν μέσα φλέβες, ιστό και αιμοφόρα αγγεία, τα οποία μπορεί να συγχέονται ως εξογκώματα.

Οι όρχεις μπορεί να γίνουν μεγαλύτεροι ή ογκώδεις για άλλους λόγους εκτός από τον καρκίνο. Εάν όμως εντοπίσετε κάποιο εξόγκωμα ή αισθανθείτε πόνο ή αμβλύ πόνο κατά την εξέταση, κλείστε ραντεβού με τον ανδρολόγο ή τον παθολόγο σας.

  1. Πίεση αίματος

Εάν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση, ο γιατρός σας μπορεί να σας έχει ήδη χορηγήσει φάρμακα ή συμβουλές για τον τρόπο διαχείρισης ή αντιμετώπισης της κατάστασής σας. Η παρακολούθηση της αρτηριακής σας πίεσης είναι κάτι που μπορεί να γίνει εύκολα στο σπίτι, χρησιμοποιώντας ένα οικιακό πιεσόμετρο.

Ωστόσο, αν είστε υγιείς, δεν χρειάζεται να ελέγχετε την αρτηριακή σας πίεση στο σπίτι. Εάν η αρτηριακή σας πίεση βρίσκεται σε υγιή επίπεδα, αρκεί να την ελέγχετε μία ή δύο φορές το χρόνο στο ιατρείο του παθολόγου σας ή στο φαρμακείο. Εάν είστε κάτω των 50 ετών και δεν έχετε άλλους παράγοντες κινδύνου, ο ιατρός σας μπορεί να σας συμβουλεύσει ότι αρκεί να γίνεται κάθε δύο χρόνια ή και λιγότερο.

Οι κίνδυνοι που σχετίζονται με την υψηλή αρτηριακή πίεση είναι υψηλότεροι σε όσους πάσχουν από διαβήτη, νεφρική νόσο ή υπνική άπνοια, οπότε αν πάσχετε από κάποια από αυτές τις παθήσεις, καλό είναι να παρακολουθείτε την αρτηριακή σας πίεση. Κινδυνεύετε επίσης περισσότερο αν κάποιος στην οικογένειά σας έχει υψηλή αρτηριακή πίεση. Η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, το κάπνισμα, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ή ακόμη και το άγχος μπορεί να έχουν αντίκτυπο.

Η υψηλή αρτηριακή πίεση αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων παθήσεων, όπως εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής προσβολής, καρδιακής ανεπάρκειας, περιφερικής αρτηριακής νόσου, νεφρικής ανεπάρκειας και άνοιας. Όσοι έχουν υψηλές μετρήσεις πρέπει να αναλάβουν δράση – είτε μέσω αλλαγών στη διατροφή και τον τρόπο ζωής είτε με τη λήψη φαρμάκων, για να μειώσουν τις μετρήσεις τους.

Μειώνοντας την αρτηριακή σας πίεση, μπορείτε να μειώσετε σημαντικά τον κίνδυνο όλων αυτών των ασθενειών.

Εάν χρησιμοποιείτε οικιακό πιεσόμετρο, υψηλή αρτηριακή πίεση θεωρείται η τιμή 135/85 ή υψηλότερη κατά μέσο όρο. Μια εφάπαξ υψηλή μέτρηση δεν είναι απαραίτητα λόγος ανησυχίας – αλλά αν λαμβάνετε συνεχώς υψηλές μετρήσεις, είναι σημαντικό να επικοινωνήσετε με τον παθολόγο σας.

  1. Καρδιακός ρυθμός

Η μέτρηση του καρδιακού σας ρυθμού μπορεί να είναι ένας καλός τρόπος για να διαπιστώσετε τη συνολική φυσική κατάσταση και να μετρήσετε την αποτελεσματικότητα μιας προπόνησης. Μπορεί επίσης να επιθυμείτε να ελέγξετε τον σφυγμό σας εάν ανησυχείτε ότι ο καρδιακός σας ρυθμός είναι πολύ γρήγορος ή εάν έχετε παρατηρήσει κάτι που μοιάζει με ακανόνιστο ρυθμό.

Ο καρδιακός ρυθμός μπορεί εύκολα να μετρηθεί στο σπίτι. Πριν μετρήσετε τους σφυγμούς σας, ξεκουραστείτε για πέντε λεπτά για να επιτρέψετε στους καρδιακούς σας παλμούς να σταθεροποιηθούν. Βρείτε τον σφυγμό σας πιέζοντας τον εσωτερικό καρπό σας ή στο πλάι του λαιμού σας, ακριβώς κάτω από το σαγόνι σας. Χρησιμοποιήστε τα δάχτυλά σας αντί για τον αντίχειρά σας.

Για να μετρήσετε τον σφυγμό σας, μετρήστε τον αριθμό των παλμών που αισθάνεστε σε 30 δευτερόλεπτα και στη συνέχεια πολλαπλασιάστε επί δύο. Ο καρδιακός σας ρυθμός σε κατάσταση ηρεμίας θα πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ 60 και 100 παλμών ανά λεπτό. Ωστόσο, αν είστε αθλητής, ο καρδιακός σας ρυθμός μπορεί να είναι χαμηλότερος.

Εάν ο καρδιακός σας ρυθμός είναι συνεχώς πάνω από 120 χτύπους ανά λεπτό ή κάτω από 40, κλείστε προληπτικά ένα ραντεβού με τον παθολόγο σας, αν και μπορεί να είναι απλώς φυσιολογικός για εσάς.

Πολλοί άνθρωποι παθαίνουν αρρυθμίες ανά διαστήματα, αλλά αν ο σφυγμός σας είναι “ακανόνιστος” (με άλλα λόγια, δεν υπάρχει καθόλου μοτίβο στους παλμούς), μπορεί να αποτελεί ένδειξη κολπικής μαρμαρυγής. Είναι σημαντικό να αναφέρετε οποιαδήποτε ανησυχία στον παθολόγο σας.

  1. Ανεπάρκεια σιδήρου

Υπολογίζεται ότι το 20% των γυναικών και το 3% των ανδρών πάσχουν από σιδηροπενική αναιμία, γι’ αυτό είναι σημαντικό να γνωρίζετε τα σημάδια.

Τα αρχικά συμπτώματα της σιδηροπενικής αναιμίας – όπως η κόπωση – είναι συχνά δύσκολο να εντοπιστούν. Αν όμως ανησυχείτε, αξίζει να ρίξετε μια ματιά στις παλάμες σας. Όποιο κι αν είναι το φυσικό σας χρώμα, οι γραμμές στις παλάμες σας είναι συνήθως πιο σκούρες από το υπόλοιπο δέρμα. Εάν αυτές οι γραμμές φαίνονται ωχρές ή παρατηρήσετε ότι τα ούλα σας ή το εσωτερικό των βλεφάρων σας φαίνονται ωχρά, αυτό μπορεί να είναι σημάδι μειωμένης κυκλοφορίας στα μικρά αιμοφόρα αγγεία ως αποτέλεσμα χαμηλής περιεκτικότητας σε σίδηρο.

Εάν η αναιμία επιδεινωθεί: Είναι πιθανό να αισθάνεστε κουρασμένοι, λαχανιασμένοι και να φαίνεστε χλωμοί. Μπορεί να αναπτύξετε εύθραυστα νύχια και να έχετε κρύα χέρια και πόδια. Μερικές φορές, μπορεί να αισθάνεστε ότι το δέρμα σας σας φαγουρίζει. Θα πρέπει να μιλήσετε με τον φαρμακοποιό ή τον παθολόγο σας για αυτά τα συμπτώματα.

  1. Μέτρηση της μέσης

Πολλοί άνθρωποι διαπιστώνουν ότι το βάρος τους αυξομειώνεται ανά διαστήματα, αλλά για να μειώσετε τον κίνδυνο ασθενειών όπως ο διαβήτης, είναι σημαντικό να προσπαθείτε να διατηρείτε το βάρος σας εντός του υγιούς εύρους – κάτι που μπορείτε να ελέγξετε με έναν υπολογιστή ΔΜΣ.

Γνωρίζατε όμως ότι το να έχετε μεγάλη μέση μπορεί να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο απειλητικών για τη ζωή παθήσεων όπως η καρδιακή προσβολή και το εγκεφαλικό επεισόδιο, ακόμη και αν το βάρος σας βρίσκεται μέσα στις υγιείς κατευθυντήριες γραμμές; Οι μετρήσεις της μέσης χρησιμοποιούνται μερικές φορές αντί του ΔΜΣ για την κατηγοριοποίηση της παχυσαρκίας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι μερικές φορές το λίπος συσσωρεύεται γύρω από το κεντρικό τμήμα του σώματος – γνωστό ως τριχοειδής ή σπλαχνική παχυσαρκία. Το σπλαχνικό λίπος είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο επειδή περιέχει ορμόνες και φλεγμονώδεις ουσίες που αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικού επεισοδίου, διαβήτη και καρκίνου.

Για να μετρήσετε τη μέση σας, σταθείτε μπροστά από έναν καθρέφτη με γυμνό κορμό. Τυλίξτε μια μεζούρα γύρω από τη μέση σας, μετρώντας την περιοχή ακριβώς πάνω από τα οστά των γοφών σας. Βεβαιωθείτε ότι η μεζούρα παραμένει κοντά στο δέρμα σας, αλλά μην την τυλίγετε πολύ σφιχτά.

Για τους άνδρες, μια μέτρηση άνω των 94 εκατοστών είναι το σημείο στο οποίο αρχίζει να αυξάνεται ο κίνδυνος – ενώ οτιδήποτε άνω των 102 εκατοστών θεωρείται υψηλού κινδύνου. Για τις γυναίκες, τα 82 εκατοστά είναι το σημείο στο οποίο αυξάνεται ο κίνδυνος, ενώ πάνω από 89 εκατοστά θεωρούνται υψηλού κινδύνου.

Ορισμένες έρευνες έχουν υποδείξει ότι το ιδανικό εύρος για την περίμετρο μέσης μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την εθνικότητα, όπως φαίνεται στην έκθεση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη για το μεταβολικό σύνδρομο. Ενώ η καθοδήγηση του NICE δεν υποστηρίζει επί του παρόντος διαφορετικά όρια μέτρησης της μέσης για άτομα διαφορετικών εθνικοτήτων, μπορεί να είναι κάτι που πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τη διενέργεια αυτής της εξέτασης.

Εάν έχετε μετρήσει πάνω από το όριο, είναι σημαντικό να χάσετε βάρος προκειμένου να μειώσετε τον κίνδυνο σοβαρής ασθένειας.