Τι είναι η κόπωση;

Η κόπωση είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη γενικότερη αίσθηση κούρασης ή έλλειψης ενέργειας. Δεν είναι το ίδιο με το να αισθάνεστε απλά νυσταγμένοι. Όταν νιώθετε κόπωση, δεν έχετε κίνητρο ή ενέργεια να κάνετε πράγματα. Η νύστα μπορεί να είναι σύμπτωμα της κόπωσης, αλλά δεν είναι ταυτόσημα.

Η κόπωση είναι ένα κοινό σύμπτωμα πολλών ιατρικών παθήσεων που ποικίλουν σε σοβαρότητα από ήπιες μέχρι πολύ σοβαρές. Είναι επίσης το φυσικό αποτέλεσμα ορισμένων παραμέτρων του τρόπου ζωής, όπως η έλλειψη άσκησης ή η κακή διατροφή. Εάν η κόπωση δεν υποχωρεί με την κατάλληλη ξεκούραση και διατροφή ή υποπτεύεστε ότι προκαλείται από ένα υποκείμενο σωματικό ή ψυχολογικό πρόβλημα, επισκεφτείτε το γιατρό σας. Εκείνος θα διαγνώσει την αιτία της κόπωσης και θα σας βοηθήσει να την αντιμετωπίσετε.

Τι προκαλεί την κόπωση;

Υπάρχουν πολλές πιθανές αιτίες της κόπωσης και μπορούν να ταξινομηθούν σε τρεις γενικές κατηγορίες:

• Παράγοντες του τρόπου ζωής
• Ιατρικές παθήσεις
• Προβλήματα ψυχικής υγείας

Παράγοντες του τρόπου ζωής

Αν βιώνετε κόπωση, οι δραστηριότητες και άλλες επιλογές του τρόπου ζωής μπορεί να είναι η αιτία. Για παράδειγμα, η κόπωση μπορεί να απορρέει από:

• Σωματική εξάντληση
• Έλλειψη σωματικής δραστηριότητας
• Έλλειψη ύπνου
• Παχυσαρκία
• Περιόδους συναισθηματικού στρες
• Βαρεμάρα
• Θρήνο
• Συγκεκριμένα φάρμακα, όπως αντικαταθλιπτικά ή ηρεμιστικά
• Κατανάλωση αλκοόλ σε τακτική βάση
• Κατάχρηση ναρκωτικών, όπως κοκαΐνη
• Κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας καφεΐνης
• Μη ισορροπημένη διατροφή

Ιατρικές παθήσεις

Πολλές ιατρικές παθήσεις μπορούν επίσης να προκαλέσουν κόπωση. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα εξής:

• Αναιμία
• Αρθρίτιδα
• Ινομυαλγία
• Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης
• Λοιμώξεις, όπως κρυολόγημα και γρίπη
• Νόσος του Addison, μία διαταραχή που επηρεάζει τα επίπεδα ορμονών
• Υποθυρεοειδισμός
• Υπερθυρεοειδισμός
• Διαταραχές του ύπνου, όπως η αϋπνία
• Διατροφικές διαταραχές, όπως η ανορεξία
• Αυτοάνοσες διαταραχές
• Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
• Καρκίνος
• Διαβήτης
• Νεφρικές νόσοι
• Ηπατικές νόσοι
• Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
• Εμφύσημα

Προβλήματα ψυχικής υγείας

Προβλήματα ψυχικής υγείας μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε κόπωση. Για παράδειγμα, η κόπωση είναι ένα κοινό σύμπτωμα αγωνίας, κατάθλιψης και εποχιακών διαταραχών της συμπεριφοράς.

Πότε πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό σας

Θα πρέπει να πραγματοποιήσετε ένα ραντεβού με τον γιατρό σας εάν αισθάνεστε κόπωση και:

• Δεν μπορείτε να βρείτε μία λογική αιτία της κόπωσης
• Έχετε υψηλότερη από το φυσιολογικό θερμοκρασία του σώματος
• Βιώνετε ανεξήγητη απώλεια βάρους
• Αισθάνεστε πολύ ευαίσθητοι σε χαμηλές θερμοκρασίες
• Έχετε τακτικά προβλήματα να αποκοιμηθείτε ή να παραμείνετε κοιμισμένοι
• Πιστεύετε ότι μπορεί να έχετε κατάθλιψη

Εάν έχετε προσπαθήσει να διευθετήσετε τις πιο κοινές αιτίες του τρόπου ζωής, όπως η έλλειψη ξεκούρασης, η κακή διατροφή και το άγχος, χωρίς επιτυχία και η κόπωση συνεχίζει για περισσότερο από δύο εβδομάδες, καλέστε το γιατρό σας.

Σε μερικές περιπτώσεις, η κόπωση μπορεί να προκαλείται από μία σοβαρή ιατρική πάθηση. Κατευθυνθείτε αμέσως στο νοσοκομείο αν βιώνετε κόπωση σε συνδυασμό με οποιοδήποτε από τα παρακάτω συμπτώματα:

• Πρωκτική αιμορραγία
• Αιματέμεση
• Σοβαρό πονοκέφαλο
• Πόνο στην περιοχή του στήθους
• Αίσθημα λιποθυμίας
• Ανώμαλο καρδιακό παλμό
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Έντονο πόνο στην κοιλιακή ή πυελική χώρα ή την πλάτη
• Αυτοκτονικές ή αυτοκαταστροφικές σκέψεις
• Σκέψεις πρόκλησης βλάβης κάποιου άλλου ατόμου

Πώς διαγιγνώσκεται η κόπωση;

Το προτεινόμενο θεραπευτικό πλάνο του γιατρού θα εξαρτηθεί από την αιτία της κόπωσης. Για τη διάγνωση, θα σας κάνει ερωτήσεις αναφορικά με:

• Τη φύση της κόπωσης, συμπεριλαμβανομένου του πότε ξεκίνησε ή αν επιδεινώνεται ή βελτιώνεται σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές
• Άλλα συμπτώματα που βιώνετε
• Άλλες ιατρικές παθήσεις που μπορεί να έχετε
• Τον τρόπο ζωής σας και την πηγή του άγχους
• Οποιαδήποτε φάρμακα λαμβάνετε

Αν ο γιατρός πιστεύει ότι μία υποκείμενη ιατρική πάθηση προκαλεί την κόπωση, θα ζητήσει διαγνωστικές εξετάσεις, όπως εξετάσεις αίματος και ούρων.

Ποιες αλλαγές τον τρόπο ζωής μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της κόπωσης;

Μία πληθώρα αλλαγών μπορούν να ανακουφίσουν από την κόπωση που προκαλείται από τις καθημερινές δραστηριότητες. Για να ενισχύσετε τα επίπεδα ενέργειάς σας και τη γενικότερη εικόνα της υγείας σας:

• Καταναλώνετε πληθώρα υγρών ώστε να παραμείνετε ενυδατωμένοι
• Ακολουθήστε μία ισορροπημένη διατροφή
• Ασκηθείτε σε τακτική βάση
• Λάβετε επαρκή ξεκούραση
• Αποφύγετε γνωστούς στρεσογόνους παράγοντες
• Αποφύγετε ένα υπερβολικά απαιτητικό πρόγραμμα εργασίας
• Συμμετέχετε σε δραστηριότητες χαλάρωσης, όπως η γιόγκα
• Απέχετε από το αλκοόλ, τον καπνό και οποιεσδήποτε παράνομες ουσίες

Αυτές οι αλλαγές του τρόπου ζωής θα βοηθήσουν στη μείωση της κόπωσης. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να ακολουθείτε πιστά το θεραπευτικό πλάνο του γιατρού για οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας έχετε. Αν δεν αντιμετωπιστεί, η κόπωση θα σας καταβάλλει σωματικά και πνευματικά.

Βιβλιογραφία

Always tired? 7 hidden causes for your fatigue. (2017).
health.clevelandclinic.org/always-tired-7-hidden-causes-for-your-fatigue

Fatigue in older adults. (2016).
nia.nih.gov/health/fatigue-older-adults

Mayo Clinic Staff. (2018). Fatigue. https://www.mayoclinic.org/symptoms/fatigue/basics/definition/sym-20050894