Η βιταμίνη D είναι ένα απαραίτητο, για τον ανθρώπινο οργανισμό, θρεπτικό συστατικό, που λαμβάνεται μέσω της διατροφής, αλλά συντίθεται και στο σώμα μετά από έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία του ηλίου. Η βιταμίνη D είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη των οστών, ενώ βοηθά επίσης στη σωστή λειτουργία του μυϊκού, νευρικού και ανοσοποιητικού συστήματος.

Λόγω των ευεργετικών ιδιοτήτων της βιταμίνης D, για πολλά χρόνια τα συμπληρώματά της θεωρούνταν θαυματουργά και ικανά να μειώσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου, καρδιαγγειακών παθήσεων, σακχαρώδη διαβήτη, καταγμάτων και αρκετών άλλων χρόνιων παθήσεων.

Ωστόσο, μεγάλες κλινικές μελέτες των τελευταίων ετών έχουν δείξει πως η βιταμίνη D δεν είναι η πανάκεια που όλοι πίστευαν και πως οι περισσότεροι υγιείς ενήλικες προσλαμβάνουν τις απαραίτητες ποσότητες βιταμίνης D από τη διατροφή τους και τον ήλιο, χωρίς να χρειάζονται συμπληρώματα.

Μια ερευνητική μελέτη σε εξέλιξη, γνωστή ως VITAL, διερευνά το εάν η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου, καρδιακής πάθησης και εγκεφαλικού σε υγιή άτομα χωρίς προηγούμενο ιστορικό αυτών. Τα μέχρι πρότινος αποτελέσματά της έχουν δείξει πως η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D δεν παρουσιάζει στατιστικά σημαντική μείωση του κινδύνου καρδιακών παθήσεων, καρκίνου, γνωστικής εξασθένησης, κατάθλιψης, εκφύλισης της ωχράς κηλίδας και του ποσοστού καταγμάτων οστών.

Η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D παρουσίασε όμως οφέλη στη μείωση των αυτοάνοσων ασθενειών και του προχωρημένου (μεταστατικού ή θανατηφόρου) καρκίνου. Συγκεκριμένα, η χορήγηση συμπληρωμάτων βιταμίνης D, 2.000 ΙU ημερησίως, φάνηκε να μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης αυτοάνοσων καταστάσεων, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η ψωρίαση κατά περίπου 22%, ενώ του προχωρημένου καρκίνου κατά 17%.

Άλλες μελέτες έχουν δείξει επίσης πως η βιταμίνη D μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και να βοηθήσει στην εξάλειψη της φλεγμονής, κάτι το οποίο μπορεί να εξηγεί και την πιθανή σχέση μεταξύ της λήψης συμπληρωμάτων βιταμίνης D και των καλύτερων εκβάσεων της λοίμωξης COVID-19.

Ποια άτομα μπορεί να χρειάζονται συμπληρώματα βιταμίνης D;

Την προκείμενη χρονική στιγμή, όπου η πανδημία COVID-19 βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, είναι λογικό, αλλά όχι απαραίτητο, οι υγιείς ενήλικες να λαμβάνουν χαμηλές ή μέτριες ποσότητες βιταμίνης D μέσω συμπληρωμάτων (1.000-2.000 IU την ημέρα). Οι ποσότητες αυτές έχουν αποδειχθεί ασφαλείς μακροπρόθεσμα, καθώς η λήψη πολύ μεγαλύτερων δόσεων (άνω των 6.000 IU την ημέρα) μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο πέτρας στους νεφρούς, υψηλών επιπέδων ασβεστίου στο αίμα και άλλων προβλημάτων υγείας.

Άτομα που βρίσκονται σε ομάδες υψηλού κινδύνου για ανεπάρκεια ή έλλειψη βιταμίνης D, θα πρέπει να κάνουν εξετάσεις για τη μέτρηση των επιπέδων της βιταμίνης D στο αίμα τους και αναλόγως με τις συστάσεις του γιατρού τους να λάβουν το κατάλληλο για αυτούς συμπλήρωμα βιταμίνης D. Τα άτομα που παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο ανεπάρκειας βιταμίνης D και μπορεί να χρειάζονται λήψη συμπληρωμάτων αυτής συμπεριλαμβάνουν:

• Ηλικιωμένους που ζουν σε οίκους ευγηρίας και δεν εκτίθενται στον ήλιο
• Άτομα που περνούν μεγάλο χρονικό διάστημα σε εσωτερικούς χώρους
• Άτομα με διατροφικούς περιορισμούς, όπως η σοβαρή δυσανεξία στη λακτόζη
• Άτομα με σύνδρομο δυσαπορρόφησης, όπως η νόσος του Crohn και η κοιλιοκάκη
• Άτομα που λαμβάνουν θεραπεία για οστεοπόρωση ή άλλα προβλήματα των οστών

Πόση βιταμίνη D χρειάζεται ένας άνθρωπος ημερησίως;

ΟΜΑΔΑ	ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ (IU)
Βρέφη (0-12 μηνών)	400 IU
Παιδιά (1-18 ετών)	600 IU
Ενήλικες (19-70 ετών)	600 IU
Ηλικιωμένοι (άνω των 70 ετών)	800 IU
Έγκυες γυναίκες	600 IU
Θηλάζουσες γυναίκες	600 IU