Τι είναι η περίοδος και ποια συμπτώματα προκαλεί;

Περίοδος ή αλλιώς έμμηνος ρύση, ονομάζεται η διαδικασία κατά την οποία αποβάλλεται ο βλεννογόνος της μήτρας σε μηνιαία βάση. Το αίμα της περιόδου δεν είναι καθαρό αίμα, αλλά ένας συνδυασμός αίματος και ιστού από το εσωτερικό της μήτρας. Το αίμα ξεκινά από τη μήτρα και μέσω του τραχήλου και του κόλπου, περνά έξω από το γυναικείο σώμα.

Οι ορμόνες παίζουν καθοριστικό ρόλο στην έμμηνο ρύση, διότι είναι αυτές που καθοδηγούν και τροχοδρομούν τη διαδικασία. Συγκεκριμένα, οι ορμόνες προκαλούν πάχυνση της επένδυσης της μήτρας, ώστε, σε περίπτωση εγκυμοσύνης, το ωάριο να έχει πρόσφορο έδαφος εμφύτευσης. Παράλληλα, οι ορμόνες ωθούν τις ωοθήκες να απελευθερώσουν ένα ωάριο, μια διαδικασία που είναι γνωστή ως ωορρηξία. Το ωάριο κινείται προς τις σάλπιγγες, όπου και περιμένει το σπέρμα για να το γονιμοποιήσει. Σε περίπτωση, ωστόσο, που το σπέρμα δεν γονιμοποιήσει το ωάριο, η επένδυση της μήτρας αποβάλλεται -καθώς δεν είναι πλέον χρήσιμη- από το σώμα, μέσω της εμμήνου ρύσεως.

Μετά την έναρξη της περιόδου και εξαιτίας των αλλαγών που συμβαίνουν στο γυναικείο σώμα για την αποβολή της επένδυσης της μήτρας, οι περισσότερες γυναίκες εμφανίζουν συμπτώματα όπως:

• Κράμπες και πόνος στην κοιλιά και τη λεκάνη (λόγω της συστολής της μήτρας για αποβολή της επένδυσής της)
• Δυσκολία στον ύπνο (λόγω πόνου ή ορμονικών αλλαγών)
• Πονοκέφαλος
• Κοιλιακό φούσκωμα
• Πόνος στο στήθος (ευαισθησία στην αφή λόγω ορμονικών αλλαγών)
• Έντονες λιγούρες, πριν και κατά τη διάρκεια της περιόδου
• Ακμή (λόγω ορμονικών αλλαγών)

Σημειώνεται ότι η κανονική περίοδος διαρκεί από τρεις μέχρι επτά ημέρες. (Έμμηνος ρύση (Περίοδος): Πόσες ημέρες αιμορραγίας θεωρούνται φυσιολογικές;)

Πόσο διαρκεί ο εμμηνορροϊκός κύκλος;

Ο εμμηνορροϊκός κύκλος μιας γυναίκας, διαρκεί κατά μέσο όρο, 28 ημέρες. Ωστόσο, ο κύκλος ορισμένων γυναικών διαρκεί 21 ημέρες, ενώ άλλων φτάνει μέχρι και τις 35 ημέρες. Τόσο οι 28 ημέρες, όσο και οι 21 μέχρι 35 ημέρες, σύμφωνα με τους ειδικούς, θεωρούνται φυσιολογικές. (Κολπική αιμορραγία: Τι πρέπει να γνωρίζετε και πότε πρέπει να ζητήσετε ιατρική βοήθεια;)

Υπάρχουν παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την έμμηνο ρύση μιας γυναίκας;

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την έμμηνο ρύση μιας γυναίκας, μια επίδραση που είναι αναμενόμενη, όταν μιλάμε για παράγοντες όπως η εγκυμοσύνη (κατά τη διάρκεια της οποίας διακόπτεται η ωορρηξία) ή ο θηλασμός. (Πότε επιστρέφει η έμμηνος ρύση μετά τον τοκετό;)

Παρόλα αυτά, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που επίσης μπορούν να επηρεάσουν την περίοδο μιας γυναίκας, που η επίδρασή τους θεωρείται λιγότερο αναμενόμενη. Τέτοιοι παράγοντες μπορεί να είναι μια φαρμακευτική αγωγή, το άγχος ή μια κατάσταση υγείας.

Όταν μια γυναίκα γνωρίζει το τι μπορεί να επηρεάσει την περίοδο της, της είναι πολύ πιο εύκολο να κατανοήσει το πότε πρέπει να μιλήσει με τον γιατρό της. (Πότε ο εμμηνορροϊκός κύκλος θεωρείται ακανόνιστος; Ποιες θεραπευτικές επιλογές υπάρχουν;)

Ποιοι παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την περίοδο μιας γυναίκας;

Α) Φυσιολογικές φάσεις περιόδου ανάλογα με την ηλικία

Τα χρόνια κατά την διάρκεια των οποίων μια γυναίκα έχει περίοδο, χωρίζονται σε συγκεκριμένα στάδια, ανάλογα με την ηλικία την οποία διανύει. Σε καθένα από αυτά τα στάδια, η περίοδος αλλάζει.

1. Εμμηναρχή

Εμμηναρχή ονομάζεται η ηλικιακή φάση της γυναίκας, κατά την οποία βλέπει για πρώτη φορά περίοδο. Όλες οι γυναίκες αρχίζουν να έχουν περίοδο στην εφηβεία τους, περίπου στα δώδεκα τους χρόνια. Τον πρώτο χρόνο που ένα έφηβο κορίτσι έχει περίοδο, το σώμα του προσπαθεί να προσαρμοστεί σε αυτή την αλλαγή. Κατά τη διάρκεια αυτής της προσαρμογής, η περίοδος δεν έρχεται κάθε μήνα.  Για παράδειγμα, η περίοδος μπορεί να έρθει τον ένα μήνα και ξανά μετά από μερικούς μήνες ή μπορεί να έρθει για δύο συνεχόμενους μήνες και ξανά μετά από 2-3 μήνες ή περισσότερους.

2. Εμμηνόρροια

Στην πορεία, μετά τον πρώτο χρόνο, ο εμμηνορροϊκός κύκλος μιας γυναίκας μπαίνει σε ρουτίνα και γίνεται πιο σταθερός. Σε αυτή τη φάση, η γυναίκα αρχίζει να έχει περίοδο κάθε μήνα, για όλα τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής της, μέχρι την εμμηνόπαυση.

3. Προεμμηνόπαυση

Προεμμηνόπαυση είναι η φάση που ξεκινά γύρω στα 40 μιας γυναίκας, κατά την οποία οι ορμόνες της αρχίζουν να αλλάζουν. Όμως, σε αυτή τη φάση, δεν παρατηρούνται ουσιαστικές αλλαγές στην περίοδο. Αντίθετα, η περίοδος συνεχίζει να έρχεται κανονικά κάθε μήνα. 

4. Περιεμμηνόπαυση

Η περιεμμηνόπαυση, που ξεκινά στα τέλη της δεκαετίας των 40, είναι η φάση κατά την οποία οι ωοθήκες αρχίζουν να παράγουν λιγότερα οιστρογόνα και λιγότερη προγεστερόνη. Την ίδια ώρα, απελευθερώνονται λιγότερα ωάρια από τις ωοθήκες, ενώ το βλεννογόνο της μήτρας αρχίζει να μειώνεται. Σταδιακά, σταματά η ωορρηξία, η επένδυση της μήτρας δεν υφίσταται αλλαγές όπως η πάχυνση και η προετοιμασία για μια ενδεχόμενη εγκυμοσύνη, οπότε η αποβολή της διακόπτεται και κατά συνέπεια διακόπτεται σταδιακά και η περίοδος. Σε αυτό το στάδιο, η περίοδος δεν έρχεται κάθε μήνα. (Πόσο διαρκεί η περιεμμηνόπαυση και η εμμηνόπαυση; Τι πρέπει να γνωρίζετε για τα συμπτώματα που προκαλούν;)

5. Εμμηνόπαυση

Εμμηνόπαυση ονομάζεται η περίοδος κατά την οποία η γυναίκα σταματά να έχει περίοδο, για τουλάχιστον δώδεκα συνεχόμενους μήνες. 

Β) Παράγοντες του τρόπου ζωής

Πέραν από τις φυσιολογικές φάσεις της περιόδου, από τις οποίες όλες οι γυναίκες περνούν με την ηλικία, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που διαταράσσουν τη φυσιολογική ροή των εμμηνορροϊκών κύκλων, που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής.

1. Μειωμένο σωματικό λίπος

Όταν το λίπος στο σώμα μιας γυναίκας είναι μειωμένο, αυξάνεται ο κίνδυνος αμηνόρροιας. Αμηνόρροια ονομάζεται η έλλειψη περιόδου για τρείς ή περισσότερους συνεχόμενους μήνες.

2. Άγχος

Τα αυξημένα επίπεδα άγχους μπορούν να επηρεάσουν την περίοδο. Συγκεκριμένα, το άγχος μπορεί να διαταράξει την παραγωγή γοναδοτροπίνης (απελευθερωτική ορμόνη GnRH), η οποία ρυθμίζει την ωορρηξία και την περίοδο. Αυτός είναι και ο λόγος που σε ιδιαίτερα αγχωτικές περιόδους, πολλές γυναίκες δεν έχουν περίοδο.

Σε περίπτωση που έχετε άγχος και το άγχος αυτό, παρά τις προσπάθειές σας δεν μειώνεται, μιλήστε με κάποιον ψυχοθεραπευτή, ο οποίος θα σας διδάξει τρόπους διαχείρισης άγχους.

3. Φαρμακευτική αγωγή

Υπάρχουν διάφορα φάρμακα που μπορούν να επηρεάσουν την περίοδο, όπως για παράδειγμα:

• Τα αντικαταθλιπτικά
• Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την απώλεια βάρους
• Τα στεροειδή
• Τα αντιψυχωσικά φάρμακα
• Τα ορμονικά φάρμακα
• Τα φάρμακα για την ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Και Υπερκινητικότητας)

Σε περίπτωση που παίρνετε κάποιο από τα πιο πάνω φάρμακα και βλέπετε την περίοδό σας να διαταράσσεται, θα πρέπει να μιλήσετε με τον γιατρό σας, ο οποίος θα σας συνταγογραφήσει κάποιο άλλο, παρόμοιο φάρμακο, μέχρι να βρείτε αυτό που δεν θα έχει την ίδια επίδραση στον εμμηνορροϊκό σας κύκλο. (Περίοδος: Απαντήσεις σε 9 σημαντικές ερωτήσεις)

Γ) Ασθένειες

Ορισμένες ασθένειες, μπορούν να επηρεάσουν την κανονική ροή των εμμηνορροϊκών κύκλων μιας γυναίκας και να οδηγήσουν στην απώλεια κάποιων περιόδων.  Για παράδειγμα, το σοβαρό κρυολόγημα και η σοβαρή γρίπη, μπορούν να επηρεάσουν την περίοδο. Την ίδια ώρα, οι χρόνιες παθήσεις έχουν επίσης σημαντικό αντίκτυπο στην περίοδο. Ο υποθυρεοειδισμός για παράδειγμα, προκαλεί ακανόνιστες ή πιο βαριές περιόδους. (Επώδυνη εμμηνορρυσία: Τι πρέπει να γνωρίζετε;)

Άλλες ασθένειες που μπορούν να επηρεάσουν την περίοδο μιας γυναίκας είναι οι ακόλουθες:

• Ενδομητρίωση: Ενδομητρίωση ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποία αναπτύσσεται ένας ιστός που μιμείται το ενδομήτριο, έξω από τη μήτρα, προκαλώντας ακανόνιστες, βαριές και επώδυνες περιόδους
• Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών: Το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, είναι μια διαταραχή κατά την οποία αναπτύσσονται πολλές μικρές κύστεις στην εξωτερική επιφάνεια των ωοθηκών, οι οποίες επηρεάζουν την περίοδο, κάνοντάς την ιδιαίτερα ακανόνιστη και επώδυνη.
• Ινομυώματα της μήτρας: Ινομυώματα της μήτρας ονομάζονται οι όγκοι που εμφανίζονται στο εσωτερικό της μήτρας, οι οποίοι, παρότι δεν είναι καρκινικοί, οδηγούν σε πιο βαριές και επώδυνες περιόδους.