Κουρκουμάς: Ανακαλύψτε τις σπουδαίες θεραπευτικές του ιδιότητες!

Ο κουρκουμάς είναι ένα βότανο που ανήκει στην οικογένεια του τζίντζερ και προέρχεται από το φυτό Curcuma longa L., το οποίο αναπτύσσεται σε τροπικά κλίματα. Χρησιμοποιείται κυρίως ως μπαχαρικό για τη γεύση και το χρώμα που προσδίδει στα φαγητά, αλλά στην Ασία εδώ και 2.500 χρόνια χρησιμοποιείται επίσης παραδοσιακά για τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Η σημαντική θεραπευτική δράση του κουρκουμά οφείλεται κυρίως στην κουρκουμίνη, η οποία αποτελεί το πιο ενεργό συστατικό του και προσφέρει το χαρακτηριστικό πορτοκαλοκίτρινο χρώμα.

Τι είναι η κουρκουμίνη;

Η κουρκουμίνη είναι μια λιπόφιλη πολυφαινολική ουσία, η οποία αποτελεί μόλις το 2-5% του κουρκουμά σε μορφή σκόνης και σύμφωνα με έρευνες μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη και  θεραπεία διαφόρων ασθενειών, όπως ο καρκίνος, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και οι γαστρεντερικές παθήσεις.

Σε ποιες καταστάσεις φαίνεται να είναι ωφέλιμη η κουρκουμίνη;

• Μεταβολικές διαταραχές

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 και η παχυσαρκία είναι δύο πολύ συχνές διαταραχές που συνδέονται με τις κακές διατροφικές συνήθειες και την καθιστική ζωή. Η κουρκουμίνη έχει αποδειχθεί πως συμβάλει ενεργά στην μείωση της παραγωγής γλυκόζης από το συκώτι, μειώνοντας την αντίσταση στην ινσουλίνη και καταστέλλοντας έτσι την φλεγμονώδη αντίδραση που προκαλείται λόγω υπεργλυκαιμίας. Όσον αφορά την παχυσαρκία, η κουρκουμίνη δρα θετικά ρυθμίζοντας την έκφραση ορισμένων γονιδίων που παίζουν σημαντικό ρόλο στην κατάσταση αυτή.

• Αυτοάνοσα νοσήματα

Αρκετές μελέτες έχουν δείξει πως η κουκουρμίνη δρα ευεργετικά σε μερικά αυτοάνοσα νοσήματα, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η αθηροσκλήρωση και η εγκεφαλομυελίτιδα.

• Καρκίνος

Παρόλο που η χρήση φυσικών προϊόντων και βοτάνων στη θεραπεία του καρκίνου είναι ακόμη προς μελέτη, η κουρκουμίνη θεωρείται ένα πολλά υποσχόμενο βότανο, λόγω της ικανότητάς της να δρα ως αντιφλεγμονώδης και αντιοξειδωτικός παράγοντας. Μελέτες in vitro έδειξαν πως η κουρκουμίνη έχει την ικανότητα να καταστέλλει την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων σε διάφορες κυτταρικές σειρές, προκαλώντας απόπτωση. Η ευεργετική αυτή δράση του κουρκουμά έχει παρατηρηθεί, σε ερευνητικό επίπεδο, σε περιπτώσεις καρκίνου του ενδομητρίου, των ωοθηκών, του τραχήλου της μήτρας, του προστάτη αλλά και διαφόρων ειδών λευχαιμίας.

• Νευροεκφυλιστικές ασθένειες

Ο κουρκουμάς φαίνεται να διαθέτει νευροπροστατευτικές ιδιότητες, οι οποίες συμβάλλουν στην πρόληψη ανάπτυξης νευροεκφυλιστικών ασθενειών, όπως η νόσος του Alzheimer και του Parkinson. Η κουρκουμίνη έδειξε επίσης θετικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης, όπου μετά από χορήγηση σε ασθενείς φάνηκε να βελτιώνει τη διάθεσή τους.

• Καρδιαγγειακές παθήσεις

Στην περίπτωση των καρδιαγγειακών παθήσεων, όπως η στεφανιαία νόσος, η κατανάλωση κουρκουμά φαίνεται να παρουσιάζει θετικά αποτελέσματα στη μείωση των επιπέδων των τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης LDL και VLDL.

• Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου

Η νόσος του Crohn (CD) και η ελκώδης κολίτιδα (UC) είναι δύο περιπτώσεις φλεγμονής του εντέρου, στις οποίες έχει παρατηρηθεί πως η κουρκουμίνη μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα του ασθενούς.

• Δερματικές παθήσεις

Στην Ασία από την αρχαιότητα ο κουρκουμάς χρησιμοποιείται ευρύτατα για την αντιμετώπιση οφθαλμικών λοιμώξεων, εγκαυμάτων, τσιμπημάτων και ακμής. Στις μέρες μας, φαίνεται πως μπορεί επίσης να είναι αποτελεσματικός έναντι διαφορών δερματικών παθήσεων, όπως η ψωρίαση και το σκληρόδερμα, όπου δρα μειώνοντας τη φλεγμονή.

• Αλλεργίες και άσθμα

Στοιχεία από μελέτες δείχνουν πως η κουρκουμίνη πιθανότατα να διαθέτει κάποιο μηχανισμό που συμβάλει στη μείωση των αλλεργικών αντιδράσεων και επιδρά θετικά στην αντιμετώπιση του άσθματος.

Πόσο αποτελεσματική είναι η δράση της κουρκουμίνης;

Μελέτες έχουν δείξει πως η κουρκουμίνη έχει χαμηλή συστηματική βιοδιαθεσιμότητα με αποτέλεσμα να απορροφάται ελάχιστα, μεταβολίζεται και απεκκρίνεται γρήγορα από τον οργανισμό. Αυτό συμβαίνει διότι η κουρκουμίνη είναι ελάχιστα υδατοδιαλυτή και συνεπώς ευαίσθητη στην αποδόμηση κάτω από αλκαλικές συνθήκες. Έτσι όταν ο κουρκουμάς καταναλώνεται, το μεγαλύτερο μέρος απεκκρίνεται και μόνο ένα μικρό ποσοστό απορροφάται από το έντερο. Αυτός είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο ο κουρκουμάς παρόλο που φαίνεται να παρουσιάζει σπουδαίες θεραπευτικές ιδιότητες, δεν χρησιμοποιείται ως θεραπευτικό μέσο. Προσπάθειες γίνονται για να βελτιώσουν τη βιοδιαθεσιμότητα της κουρκουμίνης με μεθόδους όπως η χρήση ανοσοενισχυτικών, ώστε κατά τη στοματική χορήγηση να είναι περισσότερο αποτελεσματική.